Με μια… νομοθετική «ντρίπλα» το υπουργείο Οικονομικών προωθεί την παραμονή των μετοχών της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ στο Υπερταμείο. Οπως προβλέπει η σχετική ρύθμιση, το Δημόσιο οφείλει να εγκρίνει τα διοικητικά συμβούλια των δύο εταιρειών και μπορεί να παρέχει δεσμευτικές οδηγίες ή συστάσεις για τη λειτουργία τους, ενώ σκοπός των δύο εταιρειών παραμένει η διαρκής παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης στο κοινωνικό σύνολο. Στόχος της ρύθμισης είναι η παράκαμψη των δύο πρόσφατων αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας, που ζήτησε ξεκάθαρα την επιστροφή των μετοχών στο Δημόσιο. Η προωθούμενη ρύθμιση περιλαμβάνεται (άρθρο 119) σε πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος που οδεύει για ψήφιση. Οπως προβλέπει:
– Οι μετοχές των δύο εταιρειών που ανήκουν στο Δημόσιο παραμένουν στο Υπερταμείο. Το Δημόσιο δεν μπορεί να χάσει την πλειοψηφία.
Tο Δημόσιο θα εγκρίνει τα Δ.Σ. των δύο εταιρειών και μπορεί να παράσχει δεσμευτικές οδηγίες ή συστάσεις για τη λειτουργία τους.
– Το Δημόσιο θα πρέπει να εγκρίνει τα διοικητικά συμβούλια της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ, πριν αυτά προταθούν από το Υπερταμείο για εκλογή στις γενικές συνελεύσεις των δύο εταιρειών. Περαιτέρω, το Δημόσιο δύναται, πλην των στρατηγικών κατευθύνσεων, να απευθύνει στο Υπερταμείο δεσμευτικές οδηγίες ή συστάσεις.
-Τέλος, το Υπερταμείο με τη διαχείριση των δύο εταιρειών υποχρεούται «να συμβάλει ουσιαστικά στην εκπλήρωση της συνταγματικής υποχρέωσης του κράτους για αδιάλειπτη και υψηλής ποιότητας παροχή στο κοινωνικό σύνολο υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης».
Με τις ρυθμίσεις αυτές, το Δημόσιο ελπίζει να παρακάμψει τις αποφάσεις 190 και 191/2022 του ΣτΕ, με τις οποίες το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο όρισε ότι οι μετοχές πρέπει να επιστρέψουν από το Υπερταμείο (στο οποίο μεταβιβάστηκαν το 2016) στο Δημόσιο. Το ΣτΕ αποφάσισε ότι, παρότι το Δημόσιο είναι ο μοναδικός μέτοχος του Υπερταμείου, «δεν ασκεί έλεγχο επί του διοικητικού συμβουλίου του και δεν πληρούται, ως εκ τούτου, η συνταγματική προϋπόθεση σύμφωνα με την οποία είναι επιβεβλημένος ο έλεγχος της ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ από το ελληνικό Δημόσιο, όχι απλώς με την άσκηση εποπτείας επ’ αυτής, αλλά και διά του μετοχικού της κεφαλαίου». Επιπλέον, έκρινε το ΣτΕ, το Υπερταμείο «επιδιώκει, προεχόντως, σκοπούς ταμειακούς και ταμιευτικούς, με τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας προσιδιάζοντα στην εξυπηρέτηση των σκοπών αυτών» και επομένως δεν λειτουργεί με γνώμονα το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου. Το διακύβευμα προφανώς είναι τα έσοδα των δύο εταιρειών, τα οποία το Υπερταμείο διαχειρίζεται.
