Οι έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων μέσω τραπεζών και η επιβολή ορίου αναλήψεων λειτουργεί στην αγορά σαν έμφραγμα. Επιταγές που μέχρι πρότινος θεωρούνταν «μετρητά» και εξαργυρώνονταν στο τέλος κάθε μήνα, για να καλύψουν λειτουργικές ανάγκες, μένουν στον αέρα, κοντέινερ που δεν μπορούν να εκτελωνιστούν επιβαρύνονται με δυσβάσταχτα τέλη αποθήκευσης, ενώ η κατάρρευση της εμπορικής πίστης προετοιμάζει το έδαφος για «κούρεμα» απαιτήσεων στο ενδεχόμενο του «κουρέματος» καταθέσεων.
Αυτά είναι μερικά μόνον από τα σημάδια που κάνουν την εμφάνισή τους αυτή την εβδομάδα, αντανακλώντας τις συνέπειες των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων και το κλείσιμο των τραπεζών. Ενδεικτικό του κλίματος είναι και το γεγονός ότι ο ΙΟΒΕ ανέβαλε την έκδοση της τριμηνιαίας έκθεσής του για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και το οικονομικό κλίμα, μέχρι… νεωτέρας. Ο σημαντικότερος κρίκος της οικονομικής αλυσίδας που έχει σπάσει είναι αυτός των διεταιρικών συναλλαγών. «Το 50% των μηνιαίων εισπράξεών μου ήταν συναλλαγματικές και επιταγές που έληγαν στο τέλος του Ιουνίου. Δεν μπόρεσα να τις εισπράξω και αν δεν είχα εισπράξεις απο το εξωτερικό, δεν θα ήμουν σε θέση να πληρώσω προμηθευτές και εργαζομένους», λέει ο κ. Δημήτρης Τσάτσος, αντιπρόεδρος του Βιοτεχνικου Επιμελητηρίου Αθήνας.
Παρότι δεν υπάρχει σαφής εικόνα για το ποσοστό των διεταιρικών συναλλαγών που διεκπαιρεώνονταν με επιταγές, παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι το τετράμηνο, που εθεωρείτο σταθερός χρόνος αποπληρωμής των προμηθευτών στο λιανεμπόριο, έχει πέσει στις δύο και τρεις ημέρες. Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμα περισσότερο από την ύπαρξη δανείων που είχαν ως ενέχυρα επιταγές και τα οποία πλέον τοκίζονται. «Το 80%-90% των χρημάτων που διακινούνται στη βιοτεχνία είναι επιταγές. Εγώ αναγκάστηκα να δώσω άδεια στο προσωπικό μου και σταμάτησα την παραγωγή. Αν δεν αλλάξει γρήγορα η κατάσταση, δεν ξέρω αν θα ξανανοίξουμε», λέει ο κ. Παύλος Ραβανής, πρόεδρος του Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθήνας.
Μία ακόμη συνέπεια της διάρρηξης του συστήματος πληρωμών – προμηθειών είναι και η επιδείνωση του κλίματος στην αγορά. Πολλοί μεγάλοι λιανέμποροι, όπως τα σούπερ μάρκετ και τα πολυκαταστήματα, έχουν σταματήσει τις πληρωμές μέχρι –ακόμα και-– τον Σεπτέμβριο σε κάποιες περιπτώσεις. Μάλιστα, στην αγορά φημολογείται ότι γίνονται και εκβιασμοί για «κούρεμα» απαιτήσεων στην περίπτωση κατά την οποία προχωρήσει το φημολογούμενο «κούρεμα» καταθέσεων ή η επιστροφή στη δραχμή.
Εισαγωγές – εξαγωγές
Οι εξαγωγές φαίνεται ότι έχουν επηρεαστεί λιγότερο από τα περιοριστικά μέτρα, όμως και εκεί αρχίζουν να φαίνονται οι συνέπειες. «Εχουμε μικρή αύξηση της ζήτησης προϊόντων και επομένως των εξαγωγών, όπως κάθε χρόνο τέτοια εποχή, όμως δεν βρίσκουμε φορτηγά να μεταφέρουν τα προϊόντα μας», λέει ο κ. Γιώργος Πολυχρονάκης, ειδικός σύμβουλος του συνδέσμου ελληνικών επιχειρήσεων εξαγωγής διακίνησης φρούτων, λαχανικών και χυμών. «Ζητήσαμε απο την κυβέρνηση να άρει τους περιορισμούς στην κίνηση φορτηγών τρίτων χωρών, ώστε να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτοκίνητα από τις γειτονικές χώρες».
Οι εισαγωγές, όμως, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των επιχειρηματιών του κλάδου, έχουν «παγώσει». «Οι διεθνείς εταιρείες ασφάλισης πιστώσεων εμπορευμάτων έχουν βγάλει την Ελλάδα από τους καταλόγους τους και δεν δέχονται πλέον ούτε έναντι φορτωτικών. Η απαίτησή τους είναι για προπληρωμή στο 100% της αξίας του εμπορεύματος. Οι εισαγωγές έχουν “παγώσει”», εξηγεί ο κ. Νίκος Καραγεωργίου, πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Βιομηχανιών Επωνύμων Προϊόντων (ΕΣΒΕΠ).
Μεταφορές
Πολλά φορτηγά βρίσκονται εγκλωβισμένα στο εξωτερικό και η Γενική Γραμματεία Εμπορίου ενημερώνει ότι έχει προχωρήσει σε μέτρα διευκόλυνσης των οδηγών, όσο παραμένουν έξω. Ο κ. Λουκάς Παπαγεωργίου είναι ιδιοκτήτης φορτηγών και εξηγεί ότι αντιμετωπίζουν δύο ειδών προβλήματα: «Ενα βεβαίως είναι ότι δεν φορτώνουν εμπόρευμα, αφού απαιτείται η προεξόφλησή του, όμως επιπλέον δεν μπορούμε να στείλουμε εμβάσματα για να κινηθούν τα φορτηγά. Κάθε νταλίκα που έρχεται από τη Βόρεια Ευρώπη μπορεί να χρειάζεται και 1.500 ευρώ σε διόδια, πετρέλαιο και εισιτήρια πλοίων», λέει.
Στα τελωνεία παρατηρείται ιδιαίτερο πρόβλημα στα φορτία που εκτελωνίζονται με υποσχετικές ή κατόπιν τραπεζικού διακονισμού. Κύκλοι του λιμανιού του Πειραιά ενημερώνουν ότι η παραλαβή φορτίων μειώθηκε κατά 4% την πρώτη εβδομάδα των μέτρων, όμως τη δεύτερη η μείωση έπεσε στο 20%.