Οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας σε συνδυασμό με τον κλοιό πιέσεων που δημιουργεί η κατρακύλα της λίρας εγκυμονούν τον κίνδυνο ενός νέου κύματος «κόκκινων» δανείων για τις τουρκικές τράπεζες. Τα επισφαλή χρέη θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε «πονοκέφαλο» για το τουρκικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, όταν επιβραδυνθεί η πιστωτική επέκταση, απειλώντας να αναστρέψει τη φθίνουσα πορεία της αναλογίας «κόκκινων» δανείων στα χαρτοφυλάκια των τουρκικών τραπεζών, όπως προειδοποιεί αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.
«Το ζήτημα των μη-εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί τον ελέφαντα στο δωμάτιο», επισημαίνει ο Ρότζερ Κέλι, οικονονομολόγος της ΕBRD σε συνέντευξή του στο Bloomberg. Η επιτάχυνση των ρυθμών πιστωτικής επέκτασης εντείνει το ρίσκο χορήγησης δανείων σε αναξιόπιστους πελάτες, πράγμα που σημαίνει αυξημένες πιθανότητες αυτά τα δάνεια να εξελιχθούν σε «τοξικά», επισημαίνει ο αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.
Η κυβέρνηση της Άγκυρας είχε εναποθέσει τις ελπίδες της στις τράπεζες και ειδικά στα υπό κρατικό έλεγχο χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για τη στήριξη της οικονομίας μέσω της χορήγησης δανείων. Τα δανειακά χαρτοφυλάκια αυξήθηκαν 34% στο δεκάμηνο έως τον Οκτώβριο.
Για τη διαχείριση της αναμενόμενης αύξησης των τοξικών δανείων, η ΕBRD έχει προτείνει τη σύσταση μιας εταιρείας διαχείρισης ενεργητικού(δηλαδή μιας bad bank). Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, που έχει δεσμευθεί να ενισχύσει τα δάνεια σε λίρα, ενώ έχει προσφέρει στήριξη άνω των 13 δισ. δολαρίων στην Τουρκία την τελευταία δεκαετία, εμφανίζεται πρόθυμη να επενδύσει σε ένα όχημα που θα βελτίωνε την ποιότητα ενεργητικού των τουρκικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Παρά τη συναλλαγματική κρίση και ένα κύμα αναδιάρθρωσης χρέους για τη στήριξη των επιχειρήσεων που έχουν υποστεί πλήγμα εξαιτίας της πανδημίας, τα μη-εξυπηρετούμενα δάνεια ως ποσοστό του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου υποχώρησαν στο 4,1% στα τέλη Αυγούστου από 5,3% τον Ιανουάριο, σύμφωνα με στοιχεία της αρμόδιας τραπεζικής αρχής.
Ο κ. Κέλι όμως προβλέπει αύξηση των «κόκκινων» δανείων, καθώς αυξάνονται τα επιτόκια, η οικονομία παραμένει υπό πίεση και η κυβέρνηση της Άγκυρας περιορίζει τα μέτρα στήριξης.
Η υποτίμηση της λίρας ωθεί προς τα πάνω το κόστος εισαγόμενων αγαθών, φουσκώνοντας το εμπορικό έλλειμμα της Τουρκίας. Οι επιδόσεις της λίρας, που έχει χάσει το 25% της αξίας της φέτος, είναι οι χειρότερες μεταξύ των νομισμάτων από αναδυόμενες αγορές, μετά το ρεάλ Βραζιλίας.
Η ΕBRD προβλέπει ύφεση 3,5% για την τουρκική οικονομία φέτος και επιστροφή σε ανάπτυξη με ρυθμούς 5% το 2021, υπό την προϋπόθεση ομαλοποίησης της κατανάλωσης, τουρισμού και μετακινήσεων.