ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Η Ε.Ε. και η Κίνα αναμένεται να καταλήξουν σήμερα σε κατ’ αρχήν συμφωνία για τη συνολική επενδυτική συμφωνία (Comprehensive Agreement on Investment ή CAI) μεταξύ τους, σε τηλεδιάσκεψη με τη συμμετοχή της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ και του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ.
Διαβούλευση
Η οριστικοποίηση του κειμένου, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, θα γίνει σε διαβούλευση με τα κράτη-μέλη και αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τα μέσα Φεβρουαρίου. Θα ακολουθήσουν ο νομικός έλεγχος και οι μεταφράσεις του κειμένου. Η τελική υπογραφή της συμφωνίας εκτιμάται να λάβει χώρα στις αρχές του 2022. Στο πρώτο εξάμηνο του 2021 θα συγκληθεί σύνοδος κορυφής Ε.Ε. – Κίνας ώστε να αξιολογηθεί η πρόοδος των εργασιών.
Η συμφωνία βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση από το 2013. Η σύγκλιση επιτεύχθηκε στον 33ο γύρο των επαφών, μετά εντατικές διαβουλεύσεις που ξεκίνησαν πριν από το φετινό καλοκαίρι. Η Ε.Ε., σύμφωνα με την Κομισιόν, πέτυχε την καλύτερη πρόσβαση στην κινεζική αγορά που επιθυμούσε, καλύτερη διασφάλιση των ίσων όρων ανταγωνισμού και σημαντικές παραχωρήσεις από το Πεκίνο σχετικά με τα περιβαλλοντικά στάνταρ και τα εργασιακά δικαιώματα.
Ειδικότερα, όπως ανέφερε κοινοτική αξιωματούχος, η συμφωνία εξασφαλίζει για τις εταιρείες της Ε.Ε. «καλύτερη πρόσβαση στην κινεζική αγορά σε ζωτικούς τομείς όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, οι υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους [cloud services], οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και οι υπηρεσίες υγείας».
Επιπλέον, τόνισε, επιβάλλει περιορισμούς στη συμπεριφορά των κινεζικών κρατικών επιχειρήσεων, μεγαλύτερη διαφάνεια στις επιδοτήσεις (ειδικά στον τομέα των υπηρεσιών, που δεν καλύπτεται από τους κανόνες του ΠΟΕ) και κανόνες κατά της αναγκαστικής μεταβίβασης τεχνολογίας.
Παράλληλα –κάτι το οποίο, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, επιτεύχθηκε μόλις το τελευταίο δεκαήμερο– οι Ευρωπαίοι διαπραγματευτές απέσπασαν τη δέσμευση της Κίνας να επιδοθεί σε «συνεχείς και διαρκείς προσπάθειες» για την κύρωση των θεμελιωδών συμβάσεων 29 και 105 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, που αφορούν την κατάργηση της καταναγκαστικής εργασίας.
Ωστόσο, όπως ανέφερε χθες η ίδια πηγή, η διάταξη αυτή δεν αρκεί – η Ε.Ε. θα χρειαστεί «αυτόνομα εργαλεία» για την αποτελεσματική καταπολέμηση της καταναγκαστικής εργασίας. Το θέμα αυτό απασχολεί ιδιαίτερα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων τέθηκαν προχθές στη συνάντηση των μονίμων αντιπροσώπων ειδικά από τη Γαλλία και την Ολλανδία.
Στη προχθεσινή αυτή συνεδρίαση, η γερμανική προεδρία του Συμβουλίου και η Επιτροπή ήταν οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της συμφωνίας. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη συνεδρίαση ανέδειξε τα οφέλη που προκύπτουν από τις παραχωρήσεις του Πεκίνου σχετικά με την πρόσβαση στην κινεζική αγορά, κάνοντας ειδική μνεία στην αγορά ενέργειας.
Ειδικά σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι κινεζικές εταιρείες θα μπορούν να δραστηριοποιούνται στα κράτη-μέλη φτάνοντας σε μερίδια αγοράς που να μην υπερβαίνουν το 5% – ποσοστό όμως που μπορεί να αυξηθεί στον βαθμό που η Κίνα θα δώσει μεγαλύτερη πρόσβαση στη δική της αγορά σε ευρωπαϊκές επιχειρήσεις στον τομέα των ΑΠΕ.
Η διαφαινόμενη θετική έκβαση των συνομιλιών, λίγες εβδομάδες πριν από την ορκωμοσία του νέου προέδρου των ΗΠΑ, έχει προκαλέσει αντιδράσεις από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Σε ένα εύγλωττο tweet στις 22 Δεκεμβρίου, ο Τζέικ Σάλιβαν, ο επόμενος σύμβουλος εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ, σημείωσε: «Η διοίκηση Μπάιντεν-Χάρις θα καλωσόριζε πρώιμες διαβουλεύσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους μας για τις κοινές μας ανησυχίες σχετικά με τις οικονομικές πρακτικές της Κίνας».
Η ίδια κοινοτική αξιωματούχος, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, ανέφερε ότι δεν είναι εφικτές οι διαβουλεύσεις με τη νεοεισερχόμενη διοίκηση πριν αναλάβει επισήμως την εξουσία, αλλά και ότι η CAI ευνοεί και τις ΗΠΑ, καθώς «θεσπίζει κανόνες, π.χ. σχετικά με τους ίσους όρους ανταγωνισμού, που επιθυμούμε θερμά να μετατρέψουμε σε πολυμερείς κανόνες».
Αναδεικνύοντας τον σύνθετο χαρακτήρα των ευρω-κινεζικών σχέσεων, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, χθες, εξέδωσε ανακοινωθέν με το οποίο ασκεί δριμεία κριτική στις κινεζικές αρχές για τη δίωξη 12 ατόμων από το Χονγκ Κονγκ σε δίκη στη Σενζέν (στην ηπειρωτική Κίνα).