Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η Ιταλία είναι η πρώτη αγορά προορισμού για τα ελληνικά προϊόντα και η δεύτερη αγορά απορρόφησης των ελληνικών εισαγωγών. Τα τελευταία χρόνια, μερικές από τις σημαντικότερες ιταλικές εταιρείες έχουν επενδύσει σε στρατηγικούς τομείς, όπως η ενέργεια, οι υποδομές και οι τηλεπικοινωνίες, συμβάλλοντας στην εδραίωση των διμερών οικονομικών σχέσεων. Υπάρχει επομένως μια φυσική φιλική προδιάθεση όχι μόνο μεταξύ των λαών, αλλά και μεταξύ των ιταλικών και των ελληνικών επιχειρήσεων. Παρ’ όλα αυτά, υφίσταται ακόμη αρκετό περιθώριο για περαιτέρω ενίσχυση της οικονομικής και εμπορικής εταιρικής σχέσης, με δεδομένη τη μέγιστη υποστήριξη της ιταλικής πρεσβείας στην Αθήνα.
Οι σχέσεις μεταξύ δύο χωρών όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, που βρίσκονται τόσο κοντά γεωγραφικά και μοιράζονται μια κληρονομιά φιλίας και οικειότητας ακόμη και μεταξύ των πληθυσμών τους, δεν μπορεί παρά να είναι εξαιρετικές. Σε διμερές επίπεδο, αλλά και στον πολιτικό τομέα, οι εμπορικές, βιομηχανικές και πολιτιστικές σχέσεις είναι επίσης πολύ έντονες, καθώς ευνοούνται από το γεγονός ότι βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος σε όλα τα επίπεδα. Αυτό αποδεικνύεται από τις πυκνές επαφές και τις ανταλλαγές θεσμικών επισκέψεων τα τελευταία χρόνια, με αποκορύφωμα την ιστορική επίσκεψη του προέδρου Ματαρέλα το 2018, με την ευκαιρία της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου (εορτασμού του «Οχι» στο φασιστικό τελεσίγραφο του 1940), και στη συνέχεια αυτήν της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κυρίας Σακελλαροπούλου στη Ρώμη στις 9 Οκτωβρίου 2020.
Με την Αθήνα έχουμε κοινά στρατηγικά συμφέροντα και μοιραζόμαστε επίσης ένα κοινό όραμα σε σημαντικούς τομείς σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως είναι για παράδειγμα η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και η διαδικασία της διεύρυνσης προς τα Δυτικά Βαλκάνια. Γενικά, τόσο η Ιταλία όσο και η Ελλάδα αποδίδουν μεγάλη σημασία στην ανάπτυξη των περιφερειακών εταίρων και στη σταθερότητα των γειτονικών ευρωπαϊκών χωρών.
Με δεδομένο ένα τόσο πλούσιο κεφάλαιο συγγενικών δεσμών, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η Ιταλία είναι η πρώτη αγορά προορισμού για τα ελληνικά προϊόντα και η δεύτερη αγορά απορρόφησης των ελληνικών εισαγωγών.
Μετά το πέρας της μεγάλης οικονομικής κρίσης που επηρέασε βαθιά τη χώρα την τελευταία δεκαετία και με τη λήξη της περιόδου των μνημονίων, η Ελλάδα είχε ξεκινήσει μια σταθερή πορεία ανάκαμψης το 2019, η οποία επιβεβαιώθηκε από τα πρώτα θετικά μακροοικονομικά δεδομένα του δεύτερου εξαμήνου. Ωστόσο, η θετική τάση διακόπηκε απότομα από την πανδημία και την υιοθέτηση περιοριστικών μέτρων τα οποία, όπως και αλλού, επέφεραν αναπόφευκτες επιπτώσεις στην οικονομία.
Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις, η ανάκαμψη θα μπορούσε σε κάθε περίπτωση να επιτευχθεί κατά τη διάρκεια του 2021 (+3,5%) και ακόμη περισσότερο το 2022 (+5%). Καθοριστικό ρόλο θα παίξουν τα ευρωπαϊκά κονδύλια που προορίζονται για την Ελλάδα, για τα οποία η κυβέρνηση ολοκληρώνει το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που θα υποβληθεί στις ευρωπαϊκές αρχές την άνοιξη. Το ελληνικό σχέδιο επικεντρώνεται σε τέσσερις τομείς προτεραιότητας (πράσινη μετάβαση, ψηφιακή μετάβαση, πυλώνας απασχόλησης, δεξιοτήτων και συνοχής, ιδιωτικές επενδύσεις, θεσμικός και οικονομικός μετασχηματισμός). Προβλέπει μεταρρυθμίσεις και στρατηγικές πρωτοβουλίες για να υποστηρίξει την οικονομία, η οποία υπέστη σκληρό πλήγμα από τις επιπτώσεις της πανδημίας ιδίως σε αυτή τη δεύτερη φάση, και για να συμβάλει στον οικονομικό μετασχηματισμό της χώρας, κυρίως μέσω της τόνωσης των ιδιωτικών επενδύσεων, που εξακολουθούν να βρίσκονται πολύ κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε σύγκριση με το ΑΕΠ.
Η γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας, φυσικής γέφυρας μεταξύ Ανατολής και Δύσης και σημαντικής πύλης προς την περιοχή των Βαλκανίων, συνεχίζει να αποτελεί ακόμη πόλο έλξης γι’ αυτήν την αγορά προσφέροντας ενδιαφέρουσες ευκαιρίες στις ιταλικές εταιρείες. Αυτό ισχύει σίγουρα για τομείς στους οποίους οι εταιρείες μας έχουν ήδη σημαίνουσα παρουσία, όπως στις υποδομές και στις μεταφορές, στις τηλεπικοινωνίες και στην ενέργεια, αλλά και για τους νέους τομείς που πρέπει να εξερευνηθούν, όπως είναι για παράδειγμα αυτός του ανεφοδιασμού/logistics.
Οι προοπτικές ανάκαμψης αφενός και οι φυσικές συγγένειες αφετέρου καθιστούν την Ελλάδα μια ενδιαφέρουσα αγορά για τον αγροδιατροφικό τομέα, τα μηχανήματα, τα χημικά και ιατρικά προϊόντα, καθώς και για την αγορά του Made in Italy (μόδα, σχέδιο/design κ.λπ.), αλλά και για την καλλιτεχνική και πολιτιστική βιομηχανία, δίνοντας έμφαση στην αξιοποίηση του πολιτισμού στις διμερείς σχέσεις.
* Η κ. Patrizia Falcinelli είναι πρέσβειρα της Ιταλίας στην Ελλάδα.