Ενα μόνο ήταν το καινούργιο στοιχείο στην παταγώδη πτώση με την οποία υποδέχθηκαν το νέο έτος τα κινεζικά χρηματιστήρια και σίγουρα μπορεί να αποτελεί πραγματικά κακό οιωνό για την παγκόσμια οικονομία.
Σε αντίθεση με το καλοκαίρι του περασμένου έτους, όταν οι κινεζικές αγορές συνέχιζαν επί τουλάχιστον τρεις εβδομάδες τη μοναχική πτώση τους προτού συμπαρασύρουν τις ευρωπαϊκές αγορές, αυτή τη φορά ο συντονισμός ήταν απόλυτος και από την πρώτη στιγμή. Οι πιο απαισιόδοξοι θα διαβάσουν σε αυτόν τον συντονισμό την εκτίμηση του μεγαλοεπενδυτή Τζορτζ Σόρος, που βέβαια δεν αποδεικνύεται πάντα προφητικός, ότι η Κίνα «αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα προσαρμογής», καθώς και την προειδοποίησή του ότι «αυτό ισοδυναμεί με κρίση που θυμίζει ό,τι ζήσαμε το 2008».
Το γουάν
Το έναυσμα ήταν και πάλι η υποτίμηση του γουάν κατά 0,5%, που πολλοί έσπευσαν να ερμηνεύσουν ως προσπάθεια του Πεκίνου να αντιμετωπίσει τα οξυνόμενα δεινά της κινεζικής οικονομίας και να υποθέσουν πως η οικονομία της Κίνας βρίσκεται σε πολύ χειρότερες Συμπληγάδες από όσο είχε αρχικά εκτιμηθεί. Κάτι που βέβαια συνεπάγεται πολλά δεινά για την παγκόσμια οικονομία, δεδομένου ότι η Κίνα αντιπροσωπεύει το 17% του παγκόσμιου εμπορίου και είναι δεύτερη στον κόσμο σε εισαγωγές πετρελαίου, μετάλλων και πρώτων υλών. Ως εκ τούτου συμπαρασύρει πάντα στην πτώση της τις οικονομίες χωρών που εξάγουν εμπορεύματα, όπως της Λατινικής Αμερικής, αλλά και τις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες.
Πολλοί αναλυτές έσπευσαν, πάντως, να υποθέσουν πως ο πραγματικός λόγος της ανησυχίας δεν ήταν άλλος από τον φόβο πως το Πεκίνο έχει χάσει τον έλεγχο της δεύτερης οικονομίας στον κόσμο. Στο τέλος του περασμένου έτους είχαν δοθεί στη δημοσιότητα στοιχεία που φέρουν την κινεζική μεταποίηση να συρρικνώνεται τον Δεκέμβριο για δέκατο συναπτό μήνα. Στο εσωτερικό της Κίνας, άλλωστε, επικρατούσε ανησυχία γύρω από το τι επρόκειτο να συμβεί στις κινεζικές αγορές όταν θα έληγε την Παρασκευή το χρονικό διάστημα των έξι μηνών στη διάρκεια των οποίων είχε απαγορευθεί κάθε πώληση μετοχής στους μεγαλομετόχους.
Η τακτική
Τελικά, η απαγόρευση παρατάθηκε, ελαφρώς διαφοροποιημένη, με τους μεγαλομετόχους να έχουν από χθες 9 Ιανουαρίου το δικαίωμα να πωλούν ανά τρεις μήνες μόλις το 1% των μετοχών μιας εταιρείας.
Οφείλουν, μάλιστα, να προειδοποιούν για την πρόθεσή τους αυτή 15 ημέρες πριν. Εν ολίγοις το Πεκίνο εξακολουθεί να καταφεύγει σε μέτρα αδιανόητα για τις ανεπτυγμένες αγορές, επιβάλλοντας απαγορεύσεις πωλήσεων, διοχετεύοντας νέα ιλιγγιώδη κεφάλαια στις εμπορικές τράπεζες της χώρας με σκοπό την αγορά μετοχών και εξωθώντας μεγάλες κρατικές εταιρείες να ανακοινώνουν ότι δεν σκοπεύουν να πουλήσουν μετοχές το επόμενο έτος. Λαμβανομένων υπόψη των εξίσου δραστικών μέτρων που επιστράτευσε το καλοκαίρι η κινεζική ηγεσία για να στηρίξει τα κινεζικά χρηματιστήρια, είναι έως ένα βαθμό δικαιολογημένη η εντύπωση πως χάνει τον έλεγχο η κινεζική ηγεσία. Εχει, άλλωστε, αναγκασθεί τελευταία να παραδεχθεί τόσο ότι η ανάπτυξη το 2015 δεν υπερέβη το 6,8% όσο και ότι τα επόμενα χρόνια ο στόχος της για ανάπτυξη θα είναι πολύ χαμηλότερος από όσο είχε συνηθίσει η παγκόσμια οικονομία από «το εργαστήριο του κόσμου», όπως έχει αποκληθεί η κινεζική οικονομία. Σύμφωνα με τον Πίτερ Θαλ Λάρσεν, αναλυτή του Reuters, πίσω από τη φαινομενική δυστοκία στις προσπάθειες του Πεκίνου να εξισορροπήσει την κατάσταση ίσως βρίσκονται ή αλληλοσυγκρούονται στόχοι: η απελευθέρωση των δυνάμεων της αγοράς αλλά με παράλληλη τη διατήρηση της σταθερότητας και η αλλαγή οικονομικού μοντέλου χωρίς να χαθούν οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης.