Εχοντας υψηλό δημόσιο χρέος και ταραγμένη πολιτική σκηνή, η Ιταλία βρέθηκε αυτή την εβδομάδα και πάλι στο στόχαστρο των αγορών. Ωστόσο, ορισμένοι επενδυτές είναι επιφυλακτικοί κατά πόσο θα έπρεπε να συνεχίσουν να στοιχηματίζουν κατά της Ιταλίας, διότι από την αρχή του έτους τέτοια στοιχήματα δεν δείχνουν να έχουν αποδώσει. Παρά την αναταραχή του 2016 με τη διάσωση μιας από τις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας (Μοnte dei Paschi) και την παραίτηση του Ιταλού πρωθυπουργού, από τις αρχές του 2017 και μέχρι σήμερα το χρηματιστήριο του Μιλάνου έχει ενισχυθεί 10%. Οι δε αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων διατήρησαν τη διαφορά τους με τις αντίστοιχες των γερμανικών. Την Κυριακή ο πρώην πρωθυπουργός της χώρας Σίλβιο Μπερλουσκόνι επανέφερε την παλιά του πρόταση για χρήση παράλληλου νομίσματος. Οι μεγάλες επενδυτικές τράπεζες προειδοποίησαν τους πελάτες τους, υπενθυμίζοντάς τους ότι οι κίνδυνοι για την Ιταλία παραμένουν.
Ενας από αυτούς είναι το υπέρογκο χρέος της. Ανέκαθεν οι επενδυτές ανησυχούσαν για την πιθανότητα να υπάρξουν απρόβλεπτα γεγονότα, που θα αναστάτωναν τις αγορές. Η Ιταλία με το επαχθές χρέος και τη χαμηλή ανάπτυξη κατατάσσεται στην ίδια ομάδα με την Κίνα, συνιστώντας έναν σαφή και υπάρχοντα κίνδυνο. «Η αύξηση του ΑΕΠ κατά 1%- 1,5% δεν είναι εντυπωσιακή και ούτε μπορεί να κατευνάσει τους φόβους για τη βιωσιμότητα του χρέους», παρατηρεί ο ανώτατος οικονομολόγος της UniCredit Ερικ Νίλσεν. Ενας ακόμα παράγοντας κινδύνου είναι τα δημοσιονομικά μεγέθη. Οσο καιρό η Ιταλία θα έχει υπό έλεγχο το έλλειμμά της και θα μπορεί να συνεχίσει να το κάνει, θα κατορθώνει να αποπληρώνει εγκαίρως το χρέος της.
Πάντως, κατά τον Ερίκ Λασέλ, ανώτατο οικονομολόγο της RBC Global Asset Management, «υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με το εάν αυτή η κατάσταση μπορεί να διαρκέσει, εφόσον ο πληθυσμός γηράσκει γρήγορα και οι σημερινοί φορολογούμενοι θα γίνουν οι αυριανοί υπερήλικες, που θα εισπράττουν συντάξεις».
Ανάλογα ερωτήματα εγείρονται και αναφορικά με το τραπεζικό σύστημα της χώρας. Οπως επισημαίνουν αναλυτές στο Reuters, ένας ακόμα επιβαρυντικός παράγοντας για τα δημόσια οικονομικά είναι ο αυξανόμενος αριθμός τραπεζών που χρειάζονται βοήθεια, αρχής γενομένης με τη Monte dei Paschi. Τα ιταλικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εξακολουθούν να επωμίζονται επισφαλή δάνεια της τάξεως των 300 δισ. ευρώ, τα οποία πλήττουν την ήδη χαμηλή κερδοφορία τους. Από τη δική της πλευρά, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μελετά τη σταδιακή περιστολή του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, το οποίο απέβη ιδιαίτερα επωφελές για τις χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης. «Οταν οι αγορές προεξοφλούν τη σκλήρυνση της νομισματικής πολιτικής, προφανώς και θα στρέψουν το βλέμμα τους σε όσες χώρες έχουν σχετικά υψηλό χρέος και ασταθές τραπεζικό σύστημα», επισημαίνει η αναλύτρια Μισέλ Βάκερ. «Οπότε είναι απολύτως φυσιολογικό οι επενδυτές να παρατηρούν εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις στην Ιταλία». Η σοβαρότερη ένδειξη ότι ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας εξετάζει το ενδεχόμενο αλλαγής πλεύσης στην πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης παρατηρήθηκε στα τέλη Ιουνίου. Υπήρξε μία αναστάτωση με άνοδο των αποδόσεων στα ιταλικά ομόλογα, αλλά δεν διήρκεσε πολύ. Λίγες εβδομάδες αργότερα, η διαφορά στις αποδόσεις ιταλικών και γερμανικών ομολόγων διαμορφώθηκε στα χαμηλότερα επίπεδα του 2017.