Η επίπτωση που θα έχει στα κεφάλαια των τραπεζών ο νέος νόμος για την προστασία της πρώτης κατοικίας αποτέλεσε το βασικό θέμα της συνάντησης που είχαν χθες οι επικεφαλής των τεσσάρων συστημικών τραπεζών με τα στελέχη της Διεύθυνσης Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της ΤτΕ. Σύμφωνα με πληροφορίες, την ανάλυση ανέλαβε να κάνει η ΤτΕ ακολουθώντας τη μεθοδολογία που έχει ορίσει η ΕΚΤ.
Η ΤτΕ καλείται να ολοκληρώσει την ανάλυση της επίπτωσης έως τα τέλη της εβδομάδας, προκειμένου να την αποστείλει στην ΕΚΤ που έχει και την ευθύνη και την ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος. Ο χρόνος πάντως μετράει αντίστροφα για την κυβέρνηση που βιάζεται να έχει ψηφίσει το νομοσχέδιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας έως το Eurogroup της προσεχούς Δευτέρας, με συνέπεια οι προθεσμίες να είναι ασφυκτικές.
Στο πλαίσιο των στενών χρονικών περιθωρίων οι τράπεζες δεσμεύτηκαν να δώσουν στην ΤτΕ τα αναγκαία στοιχεία για τον αριθμό, αλλά και το ύψος των δανείων που πιθανολογούν ότι θα μπουν στη νέα ρύθμιση για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Ερώτημα αποτελεί το πώς θα αντληθούν τα στοιχεία για την περιουσιακή κατάσταση και τις καταθέσεις των οφειλετών, που αποτελούν επίσης κριτήρια επιλεξιμότητας προκειμένου να ενταχθεί κάποιος στη ρύθμιση.
Να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης που συνεχίζεται και τα δύο παραπάνω κριτήρια είναι ανοικτά. Το πρώτο, δηλαδή η συνολική ακίνητη περιουσία του οφειλέτη –πέραν της πρώτης κατοικίας– εξετάζεται να μειωθεί στο 100% της συνολικής προς ρύθμιση οφειλής, δηλαδή στις 130.000 ευρώ από το 200%, δηλαδή τις 260.000 ευρώ, που προβλέπεται στο τελευταίο σχέδιο νόμου. Το δεύτερο, δηλαδή το ύψος των καταθέσεων και των χρηματοοικονομικών προϊόντων που πρέπει να έχει ο οφειλέτης και το οποίο με βάση το τελευταίο σχέδιο νόμου δεν πρέπει να υπερβαίνει το ήμισυ, δηλαδή έως και τις 65.000 ευρώ, της συνολικής προς ρύθμιση οφειλής, εξετάζεται επίσης να μειωθεί.
Η απουσία μιας αξιόπιστης αξιολόγησης των επιπτώσεων που θα έχει στα κεφάλαια των τραπεζών, αποτέλεσε βασικό στοιχείο στην κριτική που άσκησε την προηγούμενη εβδομάδα στο σχέδιο νόμου για την προστασία της πρώτης κατοικίας η ΕΚΤ και αποτελεί «προαπαιτούμενο» για να εξασφαλιστεί η σύμφωνη γνώμη των θεσμών. Να σημειωθεί ότι οι τράπεζες έχουν στα χέρια τους μια πρώτη ανάλυση των επιπτώσεων με βάση την εκτίμηση που έχει κάνει η PWC και η οποία σύμφωνα με πληροφορίες περιορίζει το κόστος των επιπτώσεων στα κεφάλαια μεταξύ 300 – 400 εκατ. ευρώ. Οι τράπεζες εκτιμούν ότι το κόστος αυτό είναι «ανεκτό», αλλά το τελικό ύψος θα πρέπει να πιστοποιηθεί από την ΤτΕ με βάση τους κανόνες της ΕΚΤ. Να σημειωθεί ότι με βάση τις αρχικές εκτιμήσεις των τραπεζών, οι δανειολήπτες που θα μπορούσαν να ωφεληθούν της ρύθμισης για την προστασία της πρώτης κατοικίας έφθαναν έως τους 180.000 και οι οφειλές έως και τα 11 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές στο νέο πλαίσιο θα επιλέξει να ενταχθεί ένας σημαντικός αριθμός δανειοληπτών, οι αιτήσεις των οποίων εκκρεμούν στο πλαίσιο του νόμου Κατσέλη και οι οποίοι θα προτιμήσουν να μπουν στην πλατφόρμα, προκειμένου να επωφεληθούν της κρατικής επιδότησης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, από τις περίπου 100.000 εκκρεμείς υποθέσεις του νόμου, οι μισές μπορούν να μπουν στη νέα ρύθμιση. Υπενθυμίζεται ότι η κριτική της ΕΚΤ αφορούσε συνολικά την περίμετρο της προστασίας, δηλαδή τη διεύρυνση των ωφελουμένων μέσα από τα υψηλά όρια για την αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας που προστατεύεται (250.000 ευρώ), το ύψος της οφειλής (130.000 ευρώ) και την ένταξη και των επιχειρηματικών δανείων που έχουν υποθήκη την πρώτη κατοικία. Η κριτική της ΕΚΤ εστιάζεται στο ότι τα κριτήρια αυτά δεν έχουν προσδιοριστεί με βάση προηγούμενη αξιολόγηση, ενώ επιμέρους στοιχείο κριτικής είναι η διασφάλιση για τη συνολική αναμόρφωση του νόμου Κατσέλη εντός τριών μηνών.