«Η πανδημία COVID-19 θα περάσει, αλλά η κρίση που προκάλεσε θα συνεχιστεί. Μόνο οι υγιείς επιχειρήσεις με γερές βάσεις θα καταφέρουν να αντεπεξέλθουν». Στις εκτιμήσεις αυτές προβαίνει μιλώντας σήμερα στην «Καθημερινή» της Κυριακής ο πρόεδρος διοίκησης της Lidl Ελλάς κ. Ιάκωβος Ανδρεανίδης, εκτιμήσεις μάλιστα που αφορούν ακόμη και τον κλάδο των σούπερ μάρκετ, ο οποίος σήμερα είναι από τους λίγους που φαίνεται να έχει –τουλάχιστον για την ώρα– οφέλη από τη δυσμενή συγκυρία της πανδημίας. Ο κ. Ανδρεανίδης διαβεβαιώνει τους καταναλωτές για τα αυστηρά μέτρα ασφαλείας που λαμβάνει η αλυσίδα, ενώ ταυτόχρονα μοιράζεται τον προβληματισμό του για τις πιθανές επιπτώσεις που θα υπάρξουν σε περίπτωση που κάποιες χώρες προχωρήσουν σε κλείσιμο των συνόρων και για τα προϊόντα.
– Από τα τέλη Φεβρουαρίου παρατηρείται μία σημαντική άνοδος στις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ λόγω της μαζικής προσέλευσης των καταναλωτών. Πόσο έχουν επηρεαστεί οι πωλήσεις της Lidl Ελλάς από αυτή την εξέλιξη;
– Με την ανακοίνωση των πρώτων μέτρων της κυβέρνησης για τον περιορισμό της εξάπλωσης του COVID-19, παρατηρήθηκε στο σύνολο του ελληνικού λιανεμπορίου το φαινόμενο των προληπτικών μαζικών αγορών, καθώς οι καταναλωτές ανησυχούσαν για το κατά πόσον θα αντεπεξέλθει το σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας στην εξυπηρέτηση των αναγκών τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα από τις αρχές Μαρτίου να σημειωθεί σημαντική αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης των πωλήσεων, με αποκορύφωμα και ιστορικό ρεκόρ την εβδομάδα 9-15 Μαρτίου όπου σημειώθηκε 25% αύξηση σε σχέση με τις πωλήσεις που καταγράφονται τις εβδομάδες Χριστουγέννων και Μ. Εβδομάδας, τις δύο περιόδους με τη μεγαλύτερη κίνηση του χρόνου.
– Αναλυτές του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων εκτιμούν ότι τα οφέλη για τα σούπερ μάρκετ από αυτή την κατάσταση είναι στην πραγματικότητα βραχυπρόθεσμα. Συμμερίζεστε αυτή την άποψη; Θεωρείτε ότι η υπεραποθεματοποίηση θα επηρεάσει αρνητικά τις μελλοντικές πωλήσεις και τις αυθόρμητες αγορές;
– Παρά την υπεραποθεματοποίηση των πρώτων εβδομάδων, οι υπόλοιπες εβδομάδες του Μαρτίου χαρακτηρίστηκαν από ομαλή κίνηση, καθώς οι Ελληνες καταναλωτές διαπίστωσαν ότι στον κλάδο του λιανεμπορίου τηρούνταν από την πρώτη στιγμή όλα τα προβλεπόμενα μέτρα για την υγεία και την ασφάλεια πελατών και εργαζομένων και η επάρκεια των αγαθών ήταν εγγυημένη. Σε αυτό έπαιξαν κομβικό ρόλο τα μέτρα της κυβέρνησης και του υπουργείου Ανάπτυξης, αλλά ειδικά η εγρήγορση του κλάδου, που σε διαρκή συνεννόηση και συνεργασία με τους προμηθευτές και τους συνεργάτες στην εφοδιαστική αλυσίδα εξασφάλισε την ταχύτερη προμήθεια αγαθών στα καταστήματα και τον εφοδιασμό των αποθηκών με όλα τα βασικά προϊόντα για την κάλυψη των αναγκών των πελατών μας. Επρόκειτο μάλλον για ένα βραχυπρόθεσμο φαινόμενο.
– Μερίδα των καταναλωτών φοβάται ότι δεν υπάρχει επάρκεια προϊόντων. Υπάρχουν ελλείψεις σε κάποιες κατηγορίες; Εάν ναι, πού εντοπίζονται τα προβλήματα και ποια είναι η αιτία; Εκτιμάτε ότι μπορεί να υπάρχουν ελλείψεις στο προσεχές μέλλον;
– Οπως έχουν διαπιστώσει και οι ίδιοι οι καταναλωτές, η λειτουργία μας συνεχίζεται απρόσκοπτα και με επάρκεια εμπορευμάτων. Τυχόν ελλείψεις σε μεμονωμένους κωδικούς είναι προσωρινές και οφείλονται σε αδυναμία παράδοσης από τους προμηθευτές λόγω της πολύ αυξημένης ζήτησης.
– Οι αναταράξεις που υπάρχουν στις διεθνείς μεταφορές έχουν επηρεάσει τον εφοδιασμό των καταστημάτων, ειδικά σε ό,τι αφορά εισαγόμενα προϊόντα;
– Σήμερα, περισσότερο από το 60% του τζίρου μας προέρχεται από πωλήσεις προϊόντων Ελλήνων προμηθευτών. Αυτό σημαίνει, ότι παρόλο που ο COVID-19 «φρενάρει» τις διεθνείς μεταφορές, μεγαλώνοντας χρόνους κι αποστάσεις, στη δική μας περίπτωση, ο βαθμός που μας επηρεάζει είναι μικρός, με αποτέλεσμα να μην αντιμετωπίζουμε προβλήματα πέρα από κάποιες μικρές καθυστερήσεις.
– Φοβάστε το ενδεχόμενο κλεισίματος των συνόρων ή παρεμπόδισης εξαγωγών από άλλες χώρες; Τι σχέδιο δράσης έχετε για να αντιμετωπίσετε ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
– Η αβεβαιότητα για τη διάρκεια της κρίσης της πανδημίας αλλά και για τις αναταράξεις σε άλλους τομείς της οικονομίας, οδηγεί ορισμένες χώρες σε λήψη μέτρων για περιορισμό των εξαγωγών. Οι πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες της Κομισιόν για τη διαχείριση των συνόρων είναι ένα καλό βήμα. Υπό την προϋπόθεση των ανοικτών συνόρων, θα συνεχίσει να υπάρχει στην αγορά επάρκεια αγαθών. Σε αντίθετη περίπτωση, οι επιπτώσεις που θα φέρει το κλείσιμο των συνόρων στην παραγωγική αλυσίδα δεν θα είναι ορατές μόνο στα ράφια. Οσο η Ευρωπαϊκή Ενωση εξασφαλίζει τη διασυνοριακή λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε και την εναλλακτική της θαλάσσιας οδού.
– Υπάρχουν καταναλωτές που αποφεύγουν κάποια προϊόντα διότι φοβούνται τη μετάδοση του κορωνοϊού; Τι απαντάτε σε αυτούς τους φόβους;
– H προάσπιση της υγείας και ασφάλειας των πελατών και των εργαζομένων μας συνιστά απόλυτη προτεραιότητα, γι’ αυτό και αποφασίσαμε να λάβουμε επιπλέον προληπτικά μέτρα, όπως για παράδειγμα η τοποθέτηση επιπλέον σταθμών αντισηψίας χεριών στους χώρους των καταστημάτων αλλά και ειδικών προστατευτικών διαχωριστικών από πλεξιγκλάς στα ταμεία. Τοποθετούμε προοδευτικά στα ταμεία των καταστημάτων αυτοκόλλητα δαπέδου προκειμένου να τηρείται απόσταση ασφαλείας μεταξύ των πελατών τουλάχιστον δύο μέτρων, ενώ τους υπενθυμίζουμε ηχητικά μέσω αυτοματοποιημένων αναγγελιών να τηρούν την απόσταση των 2 μέτρων για τη δική τους ασφάλεια καθ’ όλη τη διάρκεια των αγορών τους και κατά την αναμονή στο ταμείο. Παράλληλα, ξεκινάμε σύντομα να μοιράζουμε προστατευτικά γάντια μιας χρήσης στους πελάτες μας για να αποφεύγουν την απευθείας φυσική επαφή με επιφάνειες και αγαθά.
Κατανοώ την ανησυχία ορισμένων καταναλωτών για τον αυξημένο κίνδυνο επιμόλυνσης από τη μη ορθή εφαρμογή των μέτρων υγιεινής κατά τη διαχείριση και αποθήκευση των φρέσκων επί ζυγίω προϊόντων (σ.σ. προϊόντα χύμα) στους πάγκους των αλλαντικών/τυριών αλλά και στα ιχθυοπωλεία/κρεοπωλεία εντός των καταστημάτων λιανικής τροφίμων.
Στα δικά μας καταστήματα δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας, καθώς όλα μας τα τυριά και αλλαντικά είναι συσκευασμένα, διασφαλίζοντας τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια και ποιότητα. Ειδικά στην περίπτωση των φρέσκων ψαριών και κρεάτων χρησιμοποιείται η πρωτοποριακή συσκευασία τροποποιημένης ατμόσφαιρας που εγγυάται, πέρα από την ασφάλεια, επιπλέον αυξημένη διάρκεια ζωής του προϊόντος σε απλή συντήρηση. Με τη Lidl Ελλάς οι καταναλωτές μπορούν να νιώθουν απολύτως ασφαλείς κατά τις αγορές τους αλλά και κατά την κατανάλωση τροφίμων.
– Οταν τελειώσει αυτή η κρίση, τι αλλαγές πιστεύετε θα έχουν επέλθει στον κλάδο των σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα;
– Το τελευταίο διάστημα είμαστε όλοι μάρτυρες και συμμέτοχοι σε μια πρωτοφανή κατάσταση που μεταβάλλεται συχνά από μέρα σε μέρα και ανατρέπει ανάγκες, προτεραιότητες αλλά και την καθημερινότητα όλων μας. Παρά τα «πυροσβεστικά» μέτρα, αναμένεται μια γενικευμένη ύφεση, που χωρίς να γνωρίζουμε τη ένταση αλλά και την έκτασή της, εκτιμάται ότι θα είναι στα επίπεδα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης 2008-2015. Και δυστυχώς, λόγω της οικονομικής εθνικής δομής που στηρίζει μεγάλο μέρος του ΑΕΠ στον τουρισμό, είμαστε παραπάνω ευάλωτοι σε σχέση με άλλες χώρες. Ο κορωνοϊός COVID-19 θα περάσει, αλλά η κρίση που προκάλεσε θα συνεχιστεί. Ως εκ τούτου, θα επηρεαστεί όχι μόνο η ζήτηση υπό την πίεση του οικονομικού προϋπολογισμού των νοικοκυριών αλλά και η προσφορά από τις επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας.
Πολύ σύντομα θα βρεθούμε, αν δεν έχουμε βρεθεί ήδη, αντιμέτωποι με μια απαιτητική νέα εποχή που θα δοκιμάσει τις αντοχές και την ευελιξία των επιχειρηματικών μοντέλων όχι μόνο στον κλάδο του λιανεμπορίου, αλλά και πέρα από αυτόν. Ενας νέος γύρος με πίεση τιμών και προσφορών θα ξεκινήσει και το επίπεδο του ανταγωνισμού θα αυξηθεί, με οτιδήποτε συνεπάγεται αυτό. Μόνο οι υγιείς επιχειρήσεις με γερές βάσεις θα καταφέρουν να αντεπεξέλθουν.
Η ανάγκη για ανασχεδιασμό και αναδιάρθρωση είναι στο προσκήνιο, με τον βαθμό να εξαρτάται από το μοντέλο λειτουργίας και κόστους της εκάστοτε επιχείρησης. Στη Lidl Ελλάς είμαστε προσανατολισμένοι στο να προσαρμοζόμαστε σε κάθε συνθήκη με ευελιξία και συνέπεια, δύναμη και ευθύνη. Το έχουμε αποδείξει εξάλλου. Κάθε κρίση και ευκαιρία.
Το ηλεκτρονικό σούπερ μάρκετ
– Λόγω του κορωνοϊού αναπτύχθηκε πολύ το ηλεκτρονικό εμπόριο. Είναι μέσα στα πλάνα της Lidl Ελλάς η ανάπτυξη ηλεκτρονικού καταστήματος με βάση πλέον τα νέα δεδομένα;
– Τα πρώτα μηνύματα δείχνουν ότι η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη, καθώς αποδεικνύεται ότι τα υπάρχοντα μοντέλα δεν είναι ικανά να ικανοποιήσουν την ξαφνική αύξηση σε όγκο και αριθμό παραγγελιών. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι προκύπτουν σοβαρά θέματα ασφάλειας τροφίμων κατά τη μεταφορά, που απαξιώνουν τη φρεσκάδα και την ποιότητα, καθώς δύσκολα μπορεί να τηρηθεί η αλυσίδα ψύξης, ειδικά όταν πρόκειται για απλά μέσα μεταφοράς. Για εμάς αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο και αποτελεί έναν από τους λόγους, που δίπλα σε άλλα ζητήματα διανομής, εξυπηρέτησης και μεταφοράς, καθιστά το ψηφιακό κανάλι στα τρόφιμα μη κερδοφόρο.
Τίθενται, λοιπόν, μεγάλα ερωτήματα ως προς την κερδοφορία και τη βιωσιμότητα του επιχειρηματικού μοντέλου στα τρόφιμα. Σε κάθε περίπτωση, αυτή δεν επαρκεί στους στόχους που έχουμε θέσει. Είμαστε έτοιμοι σε επίπεδο υποδομών μητρικής σε προϊόντα non-food, ωστόσο έχουμε συνειδητά επιλέξει να μη «λανσάρουμε» ηλεκτρονικό κατάστημα προς το παρόν.
Επενδύσεις 100-120 εκατ. ευρώ το 2020 και νέες προσλήψεις
Οι καταναλωτές δείχνουν να προτιμούν τις «έξυπνες αγορές» αναζητώντας ποιοτικότερα προϊόντα στις πιο οικονομικές τιμές, λέει ο κ. Ανδρεανίδης.
Στα ίδια επίπεδα, από οικονομικής απόψεως, θα παραμείνει το επενδυτικό πρόγραμμα της Lidl Eλλάς. Ωστόσο, τα περιοριστικά μέτρα για την αποφυγή μετάδοσης του COVID-19 προκαλούν ήδη καθυστερήσεις στην εφαρμογή του. Πέρα από τις επενδύσεις, η Lidl Ελλάς έχει προβεί σε σημαντικό αριθμό προσλήψεων από τις αρχές του έτους –πριν δηλαδή από τις έκτακτες ανάγκες που δημιουργήθηκαν– ενώ προχώρησε στη χορήγηση έκτακτων παροχών στο προσωπικό της.
– Eχει επηρεασθεί, και αν ναι πώς, το επενδυτικό πλάνο της Lidl Eλλάς για το 2020;
– Οι καθυστερήσεις που προκύπτουν από την αναστολή εργασιών στις δημόσιες υπηρεσίες για θέματα διεκπεραιώσεων και αδειοδοτήσεων, αλλά και η μειωμένη προσέλευση προσωπικού των αναδόχων κατασκευαστικών εταιρειών, προκαλούν άμεσα ορατές συνέπειες στα εν εξελίξει έργα μας στο κομμάτι ανάπτυξης νέων καταστημάτων και εκσυγχρονισμού του δικτύου μας. Ωστόσο, αυτό δεν συνεπάγεται καμία κίνηση μείωσης του επενδυτικού μας πλάνου, θα κινηθούμε σε αντίστοιχα επίπεδα με την προηγούμενη χρήση στα 100-120 εκατομμύρια ευρώ.
Ειδικά αυτές τις μέρες, πέρα από επενδύσεις σε υποδομές και κτιριακές εγκαταστάσεις, μεγαλύτερη σημασία έχει το υπεύθυνο κοινωνικό πρόσωπο της εταιρείας μας, που μεταφράζεται σε αξιακό μέρισμα στην κοινωνία και στους stakeholders μας. Βιώνουμε τον σφυγμό της ελληνικής κοινωνίας, τις αγωνίες αλλά και τις χαρές της Ελληνίδας και του Ελληνα. Είμαστε μαζί τους στην καθημερινότητα, στο οικογενειακό τραπέζι, αλλά και έξω από το σπίτι. Στα εύκολα και στα δύσκολα. Κυρίως στα δύσκολα.
– Ανακοινώσατε bonus για τους εργαζομένους. Εχετε προχωρήσει και σε προσλήψεις έκτακτου προσωπικού για να ανταποκριθείτε στις αυξημένες ανάγκες;
– Σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες που βιώνουμε όλοι μας, νιώσαμε την ανάγκη να αναγνωρίσουμε την αφοσίωση όλων των εργαζομένων μας για τη γρήγορη και αποτελεσματική προσαρμογή στις νέες συνθήκες. Ο κόσμος μας, εδώ και εβδομάδες, καταβάλλει υπεράνθρωπες προσπάθειες για να μπορούμε ως εταιρεία να ανταποκρινόμαστε στις απαιτήσεις και στις ανάγκες των πελατών ώστε να μη λείψει τίποτα σε κανέναν από εμάς. Οφείλουμε ως εταιρεία και οφείλω προσωπικά τεράστια ευγνωμοσύνη σε όλους και ειδικά σε εκείνους που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, στα 225 καταστήματα και στα 5 εφοδιαστικά κέντρα στην Ελλάδα. Αλλά και σε εκείνους στα μετόπισθεν, που διασφαλίζουν με ψυχραιμία και επαγρύπνηση την επιχειρησιακή συνέχεια και εύρυθμη λειτουργία της εταιρείας μας. Συμπαραστεκόμαστε σε όλους τους ανθρώπους της Lidl Ελλάς με οποιονδήποτε τρόπο μπορούμε. Για αρχή, επιβραβεύοντας την προσπάθεια αυτή όχι μόνο με λόγια, αλλά με πράξεις. Ετσι χορηγήσαμε έκτακτη παροχή ποσού ύψους 1,8 εκατ. ευρώ σε όλους τους εργαζομένους, ανεξαρτήτως βαθμίδας, έχοντας συμπεριλάβει και εκείνους που έχουν προσληφθεί τους πρώτους μήνες του 2020 με την ελάχιστη παροχή των 100 ευρώ και συνεχίζοντας με 170 ευρώ για εργαζομένους με τετράωρη σύμβαση.
Από την 1η Ιανουαρίου 2020 έχουμε προχωρήσει συνολικά σε περισσότερες από 465 νέες προσλήψεις, αριθμός που αντιστοιχεί στο 7,5% του ανθρώπινου δυναμικού μας. Εδώ και χρόνια, ανεξαρτήτως συνθηκών, δημιουργούμε νέες θέσεις εργασίας όχι μόνο στα καταστήματα αλλά και στις διοικητικές κεντρικές υπηρεσίες, στα περιφερειακά μας γραφεία καθώς και στα εφοδιαστικά μας κέντρα. Αυτήν την περίοδο έχουμε 99 ανοικτές θέσεις εργασίας και καμία από αυτές δεν αφορά απλώς σε κάλυψη εκτάκτων αναγκών. Με την κάλυψη των νέων θέσεων, μέσα σε λίγους μήνες, θα έχουμε προχωρήσει σε αύξηση της τάξης του 9% σε ανθρώπινο δυναμικό.
– Τι αλλαγές παρατηρείτε στην καταναλωτική συμπεριφορά;
– Η πορεία των ταχυκίνητων καταναλωτικών αγαθών παραμένει ανοδική, ωστόσο η ανάπτυξη εμφανίζεται να έχει μετριαστεί. Οι καταναλωτές, εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων, έχουν μειώσει τη συχνότητα επίσκεψης στα καταστήματα, ενώ πολλοί είναι αυτοί που αγοράζουν προϊόντα για περισσότερα από ένα νοικοκυριά. Ως εκ τούτου, επιλέγουν προμήθειες σε εβδομαδιαία βάση, κάτι που συνεπάγεται αύξηση στο μέσο καλάθι. Μια αναμενόμενη εξέλιξη εξαιτίας της μείωσης της αγοράς της εστίασης ήταν η αύξηση των καταναλωτών που μαγειρεύουν στο σπίτι. Οι καταναλωτές δείχνουν να προτιμούν τις «έξυπνες αγορές» αναζητώντας ποιοτικότερα προϊόντα στις πιο οικονομικές τιμές. Είναι «αυστηροί» στις επιλογές τους και στις απαιτήσεις τους, πιο προσεκτικοί και κάνουν ενσυνείδητες και συμφέρουσες κινήσεις.