Τέταρτο μέρος επιστρεπτέας προκαταβολής, δεύτερο μέρος του προγράμματος «Γέφυρα» και ένα ευρύ πλάνο κατάρτισης το οποίο θα στοχεύει στους εποχικά εργαζόμενους που θα μείνουν εκτός αγοράς εργασίας κατά τη διάρκεια της φετινής σεζόν, ετοιμάζεται να ανακοινώσει η κυβέρνηση, προκειμένου να ανακρούσει το επερχόμενο κύμα «λουκέτων» ειδικά στον χώρο του τουρισμού και της εστίασης, αλλά και το συνεπακόλουθο κύμα απολύσεων εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων.
Με το κλείσιμο της τουριστικής περιόδου σε μερικές εβδομάδες από τώρα, θα γίνει ο πρώτος απολογισμός των οικονομικών συνεπειών που έχει προκαλέσει –και προκαλεί– η πανδημία στην τουριστική βιομηχανία της χώρας, που περιλαμβάνει βέβαια και τον κλάδο του επισιτισμού. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η κατάσταση στην αγορά εξελίσσεται χειρότερα από ό,τι αναμενόταν στις αρχές της τουριστικής περιόδου, όταν και τα κρούσματα του κορωνοϊού μετριούνταν με μονοψήφια νούμερα.
Το πρόβλημα
Προς το παρόν το πρόβλημα, ειδικά σε ό,τι αφορά τις θέσεις εργασίας, καλύπτεται κυρίως με το μέτρο της αναστολής –το οποίο μάλιστα παρατάθηκε μέχρι και το τέλος Σεπτεμβρίου– αλλά και με την επιδότηση σε ποσοστό έως και 100% των εργοδοτικών εισφορών.
Ωστόσο, με το τέλος της τουριστικής περιόδου και το κλείσιμο των εποχικών επιχειρήσεων θα φανεί η πλήρης διάσταση της ζημίας: έλλειψη ρευστότητας στις επιχειρήσεις και περιορισμένη δυνατότητα εξυπηρέτησης των υποχρεώσεων προς τράπεζες και Δημόσιο αλλά και μειωμένες οικονομικές αντοχές των εποχικών υπαλλήλων, οι οποίοι δεν θα διαθέτουν φέτος επαρκή αποθέματα από την εργασία του καλοκαιριού ώστε να μπορέσουν να στηριχθούν τον χειμώνα μόνο στο επίδομα ανεργίας των 360 ευρώ μηνιαίως.
Ετσι, με το νέο «στοχευμένο» πακέτο μέτρων θα επιδιωχθεί να αποφευχθούν τα «λουκέτα», η συσσώρευση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς το Δημόσιο, η οριστική απώλεια θέσεων εργασίας αλλά και η δημιουργία νέας γενιάς κόκκινων δανείων. Για την τόνωση της ρευστότητας των επαγγελματιών –αυτή τη φορά και των ατομικών επιχειρήσεων που δεν έχουν προσωπικό ούτε καν ταμειακή μηχανή– η κυβέρνηση θα στηριχθεί και πάλι στην επιστρεπτέα προκαταβολή.
Ηδη, η αγορά έχει ενισχυθεί με ρευστό της τάξεως των 1,8 δισ. ευρώ (περίπου 1% του ΑΕΠ) μέσα από τις δύο πρώτες φάσεις και ενώ προς το τέλος του μήνα θα ανακοινωθεί η 3η φάση. Αυτή θα είναι η πιο «διευρυμένη» αλλά και η μεγαλύτερη όσον αφορά τον προϋπολογισμό, καθώς οι προς διάθεση πόροι θα φτάσουν το 1,2 δισ. ευρώ με στόχο τη δανειοδότηση επιπλέον 80-100.000 επιχειρήσεων και επαγγελματιών. Ο 3ος γύρος θα λαμβάνει υπόψη την πορεία των εσόδων του κάθε επαγγελματία ή επιχείρησης μέχρι και το τέλος Ιουλίου, ενώ δεν θα υπάρχει προϋπόθεση οι ατομικές επιχειρήσεις να έχουν ταμειακή μηχανή.
Επειδή ο 3ος γύρος της επιστρεπτέας προκαταβολής δεν μπορεί να καλύψει χρονικά όλη την τουριστική περίοδο –για να ξεκινήσει η «αιμοδότηση» της αγοράς μέσα στο πρώτο 15νθήμερο του Σεπτεμβρίου θα πρέπει ο μαθηματικός τύπος να λαμβάνει υπόψη τα στοιχεία μέχρι και τον Ιούλιο– στο υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζουν ένα ποσό της τάξεως των 500 εκατ. ευρώ τουλάχιστον (συν το όποιο ποσό μείνει αδιάθετο από την 3η φάση) να αποτελέσει το προϊόν της 4ης φάσης της επιστρεπτέας προκαταβολής. Η 4η αυτή φάση θα λαμβάνει υπόψη την πορεία των εσόδων μέχρι και το τέλος Σεπτεμβρίου, οπότε θα λαμβάνει πλήρως υπόψη τις επιπτώσεις της πανδημίας κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου.
Ετσι, επιχειρήσεις που θα έχουν υποστεί μείωση ακόμη και άνω του 50% σε σχέση με πέρυσι, θα μπορούν να εξασφαλίσουν σημαντικά κεφάλαια κίνησης, δεδομένου ότι η επιστρεπτέα προκαταβολή έχει ως βασικό πλεονέκτημα την αντικειμενική διανομή των ποσών στους δικαιούχους με μοναδικό κριτήριο τη μεταβολή των οικονομικών τους μεγεθών αλλά και τη χρήση άλλων μέτρων ενίσχυσης, όπως για παράδειγμα την αναστολή των συμβάσεων εργασίας.
Αντίστοιχη είναι η λογική όσων προτείνουν και ένα πρόγραμμα «Γέφυρα 2». Το πρόγραμμα επιδότησης των στεγαστικών δανείων που είναι ήδη σε ισχύ, επιδοτεί τους εργαζομένους και τους επαγγελματίες που υπέστησαν μείωση εσόδων ή αποδοχών μέσα στο β΄ τρίμηνο του 2020.
Ετσι, είναι πιθανό να μην καλύπτονται επαρκώς οι εποχικοί επαγγελματίες αλλά και οι εργαζόμενοι που αντλούν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους μέσα στο καλοκαίρι. Γι’ αυτό ακριβώς σχεδιάζεται, ανάλογα και με την ανταπόκριση που θα υπάρξει στο πρόγραμμα «Γέφυρα 1», ένα δεύτερο αντίστοιχο πρόγραμμα το οποίο θα επιδοτεί τις δόσεις των στεγαστικών δανείων όσων υπέστησαν μεγάλο οικονομικό πλήγμα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Κόκκινα δάνεια
Αλλωστε, το να μην αφήσει πίσω της η πανδημία μια νέα γενιά κόκκινων δανείων συνιστά προτεραιότητα της κυβέρνησης και το πρόγραμμα «Γέφυρα» μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη αυτού του στόχου. Δεδομένου μάλιστα ότι το πρόγραμμα προβλέπει την επιδότηση της δόσης του στεγαστικού δανείου για 9 μήνες, οι εποχικοί εργαζόμενοι μπορούν να λάβουν σημαντική οικονομική ενίσχυση μέχρι να πλησιάσει η επόμενη τουριστική περίοδος.
Τέλος, το πρόγραμμα κατάρτισης προγραμματίζεται να αντικαταστήσει το επίδομα ανεργίας που εισπράττουν τον χειμώνα οι εποχικοί εργαζόμενοι. Το ζητούμενο είναι, ειδικά για τους εργαζομένους που δεν θα έχουν εισπράξει μέσα στο καλοκαίρι περισσότερα από 534 ευρώ τον μήνα –δηλαδή μόνο το επίδομα της αναστολής– να δοθεί μια διέξοδος, ώστε και να εμπλουτίσουν το βιογραφικό τους με γνώσεις που σχετίζονται με το αντικείμενό τους αλλά και να διασφαλίσουν ένα σαφώς υψηλότερο εισόδημα σε σχέση με τα 360 ευρώ του επιδόματος ανεργίας.