Ας το παραδεχθούμε. Οι καιροί δεν είναι εκείνοι που ήτανε. H αίσθηση ευημερίας, που σε μεγάλο βαθμό οφειλόταν στην χρηματιστηριακή τρέλα της περιόδου 1999 – 2000 και η οποία, καλλιεργώντας μεγάλη οικονομική αυτοπεποίθηση στους πολλούς, είχε ως αποτέλεσμα την έξαρση του δανεισμού, έχει παραχωρήσει τη θέση της στην προσπάθεια της εξυγίανσης των οικονομικών πολλών οικογενειών. Ετσι, πολλοί αναπροσαρμόζουν τις καθημερινές συνήθειές τους σε πιο περιορισμένους προϋπολογισμούς. H τάση αυτή δεν παρατηρείται μόνον στη χώρα μας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες αίφνης, τα καταστήματα «φτιάξ’ το μόνος σου» και εκείνα που πωλούν είδη «χόμπι» αύξησαν εξαιρετικά τους τελευταίους μήνες τις πωλήσεις τους, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα καταστήματα, όπου επικρατεί προβληματισμός. Βεβαίως, το συγκεκριμένο παράδειγμα ίσως δεν είναι απολύτως ενδεικτικό, καθώς οι Αμερικανοί στρέφονται σε χόμπι που μπορούν να τους απασχολήσουν μέσα στο σπίτι τους. Εκεί αισθάνονται πιο ασφαλείς μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου. Υπάρχουν όμως πολλά παραδείγματα, που συνηγορούν υπέρ των απόψεων που προβάλλουμε, περί «συγκράτησης των οικογενειακών δαπανών» και στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες, λόγω του υποβαθμισμένου πλέον αισθήματος ευημερίας αλλά και λόγω αντικειμενικών δυσκολιών. Αυτά φαίνονται από τους δείκτες κατανάλωσης άλλωστε.
Αξιολόγηση αναγκών
Σήμερα, λοιπόν, επιλέγουμε να σας προτείνουμε τρόπους με τους οποίους εσείς και η οικογένειά σας θα συνεχίσετε να «περνάτε όμορφα», αλλά με μικρότερο κόστος.
1. Το πιο βασικό για να περνάτε καλά είναι να αισθάνεστε καλά και να έχετε συνείδηση όλων, όσα είναι θετικά στη ζωή σας. Αξιολογήστε λοιπόν όσο πιο αντικειμενικά τις συνθήκες διαβίωσής σας και θυμηθείτε λίγο και εκείνην την περίφημη… Πολυάννα, των κλασικών διηγημάτων, που έβλεπε πάντα το ποτήρι μισογεμάτο και όχι… μισοάδειο.
2. Αφιερώστε ένα Σαββάτο ή μία Κυριακή και -πιθανότατα μαζί με τα παιδιά σας ή κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας ή και κάποιον αγαπητό φίλο- κάντε ανασκαφή στις ντουλάπες σας. Είναι σίγουρο ότι θα ανακαλύψετε απίστευτους, ξεχασμένους θησαυρούς, που μπορούν να αναβαθμίσουν την γκαρνταρόμπα σας -αν βάλετε το μυαλό σας να δουλέψει- κάνοντας νέους συνδυασμούς. Εντοπίστε τώρα ρούχα, που μπορούν να χρησιμεύσουν για ειδικές περιπτώσεις, όπως π.χ. να μεταποιηθούν για να φορεθούν από τα παιδιά τις απόκριες κ.ο.κ.
3. Ανακαλύψτε και πάλι τις παραδοσιακές ταβέρνες και άλλες εγχώριες «αξίες», δίνοντας τέλος στο ταξίδι μέλιτος με τα «προχωρημένα» εστιατόρια της nouvelle cuisine. Μαγειρέψτε εξαιρετικά εδέσματα στο σπίτι και ανακαλύψτε και πάλι τα -πιο υγιεινά και φθηνότερα από εκείνα των ζαχαροπλαστείων- παραδοσιακά γλυκά.
Πάρτι «ρεφενέ»
4. Κάντε πάρτι «ρεφενέ», καλώντας τους στενούς φίλους να περάσουν μαζί σας το Σαββατόβραδο, μοιραζόμενοι το κόστος αλλά και τη χαρά της μαγειρικής δημιουργίας και φυσικά της παρέας. Επαναλάβετε τέτοιου είδους συγκεντρώσεις σε σπίτια φίλων και θυμηθείτε ότι η περίοδος της Αποκριάς -που σύντομα θα γιορτάσουμε- ήταν παραδοσιακά η εποχή του «πάρτι ρεφενέ». Θα είστε λοιπόν και παραδοσιακοί και… μέσα στη μόδα αν ακολουθήσετε αυτήν τη συμβουλή!
5. Οπουδήποτε και αν ζείτε στην Ελλάδα, σίγουρο είναι ότι κοντά σας υπάρχουν αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία. Με εξαιρετικά χαμηλό κόστος -έως και δωρεάν- μπορείτε να περάσετε εκεί μία όμορφη Κυριακή ή άλλη ημέρα που είστε ελεύθεροι. Ανακαλύψτε τα και πάλι.
6. Περιορίζοντας τις πολλές εξόδους, οργανώστε τη ζωή στο σπίτι και ανακαλύψτε ξεχασμένες χαρές. Οργανώστε για παράδειγμα τη δισκοθήκη σας -ή τη συλλογή των cd και των βιβλίων σας- και περάστε ένα και πολλά άλλα απογεύματα, ακούγωντας «ενεργά» μουσική και, φυσικά, διασκεδάζοντας.
Κατασκευές και χόμπι
7. Σε πρόσφατο τηλεοπτικό ρεπορτάζ άκουσα κάτι που μου άρεσε πολύ και σας το μεταφέρω. Ιδιοκτήτης καταστήματος «φτιάξτο μόνος σου», παρότρυνε τους τηλεθεατές να ανακαλύψουν και πάλι τα χέρια τους. Εξαιρετική ιδέα τόσο για τους κυρίους όσο και για τις κυρίες, ακόμη δε περισσότερο για τα παιδιά. Ας ανακαλύψουμε λοιπόν και πάλι τα χέρια μας, στρεφόμενοι σε κάθε είδους κατασκευές, εργόχειρα και χόμπι. Καιρός να αγοράσετε ίσως ένα περιοδικό με οδηγίες και ιδέες και να αρχίσετε να… πλέκετε εκείνην την κουβέρτα ή το ζακετάκι του μωρού και το πουλόβερ του αγαπημένου σας! Φτιάξτε επιτέλους εκείνα τα ράφια για την αποθήκη! Εντοπίστε τα βότσαλα που κάπου κρύψατε από το καλοκαίρι και ζωγραφίστε τα – όπως είχατε πάντα σκοπό να κάνετε! Ακόμη και αν ζείτε σε διαμέρισμα, αρχίστε να ασχολείσθε με την -μπορεί να είναι και- φθηνή τέχνη της ανθοκομικής και της κηπουρικής!
8. Παροτρύνετε τα παιδιά να ανακαλύψουν τη χαρά των παραδοσιακών παιχνιδιών (επιτραπέζια, τουβλάκια, κατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου πάνω σε ένα μεγάλο κομμάτι νοβοπάν, ζωγραφική κ.ά.) και αρχίστε να τα βγάζετε από το σπίτι, κανονίζοντας συναντήσεις με φίλους σε κοντινές παιδικές χαρές, επισκέψεις σε εκθέσεις βιβλίου ή συμμετοχή σε εκδηλώσεις μουσείων. (Χρειάζονται και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, αλλά είναι συνήθως πολύ ακριβά και δεν είναι δυνατόν να αγοράζει κανείς το ένα μετά το άλλο). Αρχίστε να διαθέτετε περισσότερο χρόνο, συντροφεύοντας τα παιδιά και θα δείτε ότι θα σας λείπουν ολοένα και λιγότερο οι… βόλτες στα καταστήματα!
9. Κάντε μια καλή πράξη, υιοθετώντας ένα κατοικίδιο -κατά προτίμηση ημίαιμο- σκυλάκι ή γατούλα. Το κόστος είναι μηδαμινό, η συντροφιά και η ενασχόληση μαζί του εξαιρετική. Θα σας εξηγήσουμε την οικονομία του κατοικίδιου: πρώτον, θα βρείτε νέο νόημα στη ζωή σας, πηγαίνοντάς το βόλτα πρωί και βράδυ, με άλλα λόγια θα ανακαλύψετε εκ νέου τα πόδια σας (αφού θα έχετε ήδη ανακαλύψει τα χέρια σας, όπως σας έχουμε ήδη παροτρύνει). Κάντε την καθημερινή, βραδινή βόλτα σας παρέα με τον ή την αγαπημένη ή με τα παιδιά σας, αρχίζοντας να συζητάτε περισσότερο -βλέποντας λιγότερη τηλεόραση- και ανακαλύπτοντας, ελπίζουμε, όλα όσα σάς συνδέουν. H ικανοποίηση και η χαρά που προσφέρει η συνύπαρξη με ένα μικρό, αβοήθητο ζωάκι, μάς ανοίγει περισσότερο τα μάτια στο τι είναι σημαντικό στη ζωή: τρυφερότητα, επικοινωνία, φροντίδα, λιγότερη κατανάλωση. Μαθήματα εξαιρετικά και απαραίτητα και για τα παιδιά, τα οποία, βεβαίως, και θα παρηγορηθούν για το ότι δεν θα κατασκευάσετε τελικά εκείνη την πισίνα στο κήπο!
Διακοπές σε φίλους…
10. Οι καλοί φίλοι και συγγενείς ξέρουν να μοιράζονται, έτσι δεν είναι; Ωραία, μπορεί να περάσατε τις διακοπές σας τα τρία τελευταία χρόνια στη Μύκονο, αλλά φέτος θα δεχθείτε την πρόσκληση των γονιών σας, να περάσετε δύο εβδομάδες διακοπών στο πατρικό σπίτι στη… Ζάκυνθο! Και άλλες δύο μαζί με τους στενούς φίλους στο δικό τους πατρικό στη Χίο! (E, όχι δεν μπορεί νε έχετε παράπονο!)
Είναι κατανοητό ότι θα μπορούσαμε να σας κάνουμε δεκάδες άλλες προτάσεις. Καμία όμως δεν θα είχε αποτέλεσμα αν δεν υπάρχει «χαρά» στη ψυχή του καθενός από εμάς. Δυστυχώς, σε αυτό το κεφάλαιο δεν είμαστε αρμόδιοι. Μπορούμε όμως να σας θυμήσουμε την παροιμία, που θέλει τη «φτώχεια να θέλει καλοπέραση». Γιατί, αν το καλοσκεφτείτε, όλα όσα προαναφέρουμε, σε καλοπέραση παραπέμπουν και σε φαντασία, σε καλή διάθεση και σε άρνηση στη μιζέρια. Να ‘στε καλά!
