Τα πρόσφατα μέτρα για τους ημιυπαίθριους ανέδειξαν για μία ακόμα φορά την προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζεται η αγορά κατοικίας στην Ελλάδα. Αν διάβαζε κάποιος με προσοχή τις δηλώσεις όλων των αρμοδίων για τη χάραξη της χωροταξικής και πολεοδομικής στρατηγικής, κυριολεκτικά θα «τραβούσε τα μαλλιά του» και αυτό γιατί θα συνειδητοποιούσε ότι το υφιστάμενο θεσμικό καθεστώς έδινε τη δυνατότητα να κτίζονται τουλάχιστον 20% επιπλέον τετραγωνικά μέτρα ωφέλιμης κατοικίας χωρίς κανένα έλεγχο και προδιαγραφές. Οσον αφορά τον έλεγχο, οι αρμόδιοι το δήλωσαν όσο πιο καθαρά γινόταν ότι δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα. Κοντολογής, δήλωσαν ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν μπορούν να κάνουν ελέγχους για να διαπιστώσουν τέτοιου είδους παρανομίες. Αν κάποιος θελήσει να εξετάσει ακόμα βαθύτερα το πρόβλημα θα διαπιστώσει ότι αρκετές χιλιάδες Ελλήνων πλήρωσαν σε τιμές κύριας κατοικίας χώρους χαρακτηρισμένους ως ημιυπαίθριους, αποθήκες, γκαράζ και σοφίτες. Δηλαδή, πλήρωσαν για να αγοράσουν νόμιμα τετραγωνικά μέτρα κατοικίας και κανείς δεν τους προστάτευσε. Και δεν φτάνει αυτό.
Τώρα, έρχεται η πολιτεία να ζητήσει να πληρώσουν πάλι οι ίδιοι, θεωρώντας τους φυσικά ως αποκλειστικά υπεύθυνους για την παρανομία. Ισως είναι μία από τις ελάχιστες περιπτώσεις στη σύγχρονη οικονομική δραστηριότητα του τόπου, που η πολιτεία θεωρεί ως αποκλειστικό υπεύθυνο για το «ελαττωματικό» προϊόν τον καταναλωτή. Αντίθετα, ο παραγωγός, αυτός δηλαδή που κατασκεύασε και εν συνεχεία πούλησε το προϊόν, κρίνεται ότι δεν έχει καμία συμμετοχή και για τον λόγο αυτό δεν θα κληθεί να πληρώσει ούτε ένα ευρώ ως ποινή για την παρανομία που έκανε.
Με απλά λόγια, η αγορά κατοικίας κινείτο τα τελευταία 25 χρόνια σε ένα καθεστώς στα όρια της νομιμότητας. Από τη δική του πλευρά, το Δημόσιο δεν μπορούσε ούτε να το ελέγξει, αλλά ούτε και να το περιορίσει και έρχεται στη συνέχεια να ζητήσει από τον αγοραστή να πληρώσει τον λογαριασμό για τη δική του αδυναμία. Το ερώτημα που ανακύπτει τώρα είναι εύλογο: «τι έχει αλλάξει τώρα και οι αρμόδιες υπηρεσίες θα μπορούν να ελέγχουν τη σωστή τήρηση του νέου θεσμικού πλαισίου για τους ημιυπαίθριους και τα γκαράζ;» Μάλλον τίποτα και επομένως μήπως αυτό σημαίνει ότι τώρα διαμορφώνεται μια νέα γενιά ομήρων ιδιοκτητών-αγοραστών, οι οποίοι, όταν το Δημόσιο θα έχει να αντιμετωπίσει δημοσιονομικά προβλήματα, θα κληθούν να πληρώσουν και αυτοί με τη σειρά τους πρόστιμα;
Η υπόθεση αυτή έχει και μία ακόμα διάσταση, αυτή των ανθρώπων από το εξωτερικό οι οποίοι αγόρασαν ακίνητα στην Ελλάδα. Αυτοί που δεν γνωρίζουν τι σημαίνει ελληνική αγορά πώς θα έρθουν να προτιμήσουν ένα προϊόν, το οποίο μόνο κρυφά κόστη και σκοτούρες μπορεί να προκαλέσει;
