Η πρόσφατη έρευνά μας σχετικά με την ηγεσία στην Ελλάδα, προσπάθησε να σκιαγραφήσει το προφίλ του ιδανικού ηγέτη, που θα οδηγήσει τις ελληνικές επιχειρήσεις με ασφάλεια στην επόμενη δεκαετία. Σε μία σειρά άρθρων μου αποκλειστικά για την «Κ», θα αναφερθώ στις διάφορες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ηγέτες των επιχειρήσεων, καθώς διαχειρίζονται τις συχνά αντιφατικές απαιτήσεις του ρόλου τους.
Η κοινωνία μας σήμερα –και ιδιαίτερα μετά την εμπειρία της πανδημίας– αντιμετωπίζει τις επιχειρήσεις με μεγαλύτερη αυστηρότητα και έχει πολύ μεγαλύτερες απαιτήσεις από αυτές, καθώς αναμένει να δημιουργήσουν μακροπρόθεσμη αξία για την οικονομία, τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Δεν είναι τυχαίο ότι, σε ερώτηση που τέθηκε στο πλαίσιο της έρευνας της EY, το 48% των ερωτηθέντων έκρινε ότι ο ηγέτης/η διοίκηση της εταιρείας τους πρέπει να δώσει περισσότερη βαρύτητα στην έντονη κοινωνική προσφορά, έναντι 39% που ανέφεραν το επιχειρηματικό συμφέρον.
Για να ανταποκριθεί σε αυτόν τον ευρύτερο ρόλο, ο ηγέτης πρέπει, αρχικά, να διαθέτει ενσυναίσθηση και διορατικότητα για να μπορεί να ανταποκρίνεται υπεύθυνα στις δυναμικά εξελισσόμενες ανάγκες της αγοράς και στις αυξανόμενες απαιτήσεις των καταναλωτών/πολιτών. Οφείλει, επίσης, να δίνει έμφαση στα ζητήματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και διακυβέρνησης (τα «κριτήρια ESG»), αναγνωρίζοντας ότι οι καταναλωτές, η κοινωνία ευρύτερα, αλλά και οι επενδυτές, αξιολογούν την επιχείρηση με βάση τις επιδόσεις της και σε αυτούς τους τομείς. Και πρέπει τις προκλήσεις αυτές να τις αντιμετωπίζει μέσα από την οπτική της έγκαιρης και διαρκούς διαχείρισης κινδύνων, και όχι απλώς ως ασκήσεις συμμόρφωσης.
Σε αυτό το περιβάλλον, οι ηγέτες οφείλουν να εστιάζουν στη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας, όχι μόνο για τους μετόχους, αλλά για μια ευρύτερη ομάδα ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων, των πελατών και της κοινωνίας.
Για να το πετύχουν αυτό, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να προχωρήσουν στη θέσπιση μιας στρατηγικής βάσει ενός διακριτού εταιρικού σκοπού. Η ύπαρξη ενός ξεκάθαρου σκοπού και οράματος, βασισμένου στη βαθιά κατανόηση των αιτημάτων και των «θέλω» των ενδιαφερομένων μερών, αποσαφηνίζει τον λόγο ύπαρξης της επιχείρησης και τον αντίκτυπο που επιδιώκει να επιτύχει. Η πρόοδος προς την επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων, θα πρέπει να μετριέται με τα σωστά εργαλεία και να επικοινωνείται με διαφανή και ισορροπημένο τρόπο.
Τέλος, η προσήλωση στη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας, και όχι στην επίτευξη βραχυπρόθεσμου κέρδους, πρέπει να αντικατοπτρίζεται σε όλο το εύρος του οργανισμού: από τα συστήματα αμοιβής των εργαζομένων και την εφοδιαστική αλυσίδα, έως τη λειτουργική δομή.
Είναι σημαντικό οι ηγέτες να επαναξιολογούν τακτικά τη στάση που υιοθετούν, θέτοντας τα κατάλληλα ερωτήματα: «Οι υπηρεσίες που παρέχουμε είναι κατάλληλες για να καλύψουν τις ανάγκες των διαφορετικών τμημάτων (segments) των πελατών/πολιτών; Eνέχουν την αναγκαία εξατομίκευση και ευαισθησία σχέσης αξίας-ποιότητας;». «Είναι κατανοητή η στρατηγική και η πρόθεση δημιουργίας μακροπρόθεσμης αξίας της ηγεσίας από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη;». «Εχουμε ενσωματώσει τους κινδύνους που φέρνουν τα κριτήρια ESG, αλλά και τις ευκαιρίες που δημιουργούν, στις καθημερινές μας επιχειρηματικές αποφάσεις;». Πρέπει να θεωρούμε δεδομένο ότι, στα επόμενα χρόνια, οι καταναλωτές, το ανθρώπινο ταλέντο, αλλά και τα επενδυτικά κεφάλαια, θα μετακινηθούν προς τις επιχειρήσεις των οποίων η ηγεσία δημιουργεί αξία – όχι μόνο για τους μετόχους, αλλά για όλους όσοι άμεσα ή έμμεσα επηρεάζονται από τη λειτουργία τους. Οι ηγέτες που συνειδητοποιούν σήμερα αυτήν την πραγματικότητα είναι αυτοί που θα οδηγήσουν τις επιχειρήσεις τους στην επιτυχία, στα χρόνια που έρχονται.
* Η κ. Ευτυχία Κασελάκη είναι εταίρος στην EY Ελλάδος, Συμβουλευτικές Υπηρεσίες και Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Ανθρώπινου Δυναμικού.