Ανατιμήσεις σε 46 από τα 60 είδη διατροφής που μετρά η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) έγιναν μέσα σε έναν μήνα, από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Οκτώβριο, στοιχείο που δείχνει αν μη τι άλλο ότι η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και ειδικά του πληθωρισμού των τροφίμων αργεί ακόμη. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ έρχονται επίσης να ρίξουν βαριά τη σκιά τους στις προσπάθειες που κάνει τις τελευταίες ημέρες το υπουργείο Ανάπτυξης, επιβεβαιώνοντας δυστυχώς την άποψη που επικρατεί σε μεγάλο μέρος της αγοράς, και όχι μόνο, ότι μέτρα όπως το «καλάθι του νοικοκυριού» και η «μόνιμη μείωση τιμής» πρόκειται στην ουσία για μέτρα αποσπασματικά που μπορούν μόνο εν μέρει να ανακουφίσουν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Από την επεξεργασία της «Καθημερινής» στα αναλυτικά στοιχεία που δημοσιεύει η ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι οι ανατιμήσεις που έγιναν στις 46 αυτές κατηγορίες ειδών διατροφής κυμαίνονται από 0,03% στα αλλαντικά έως 14,05% στο ελαιόλαδο. Μεγάλες ανατιμήσεις έχουν γίνει σε πολύ βασικά είδη διατροφής, όπως είναι το φρέσκο γάλα (4,78%), τα αυγά (4,11%), τα τυριά (2,31%), στο αιγοπρόβειο κρέας (2,29%), στα παρασκευάσματα με βάση τα ψάρια και τα θαλασσινά (5,38%), στα νωπά φρούτα (8,05%), στη μαργαρίνη και άλλα φυτικά λίπη (2,47%), στον καφέ (1,9%). Συνολικά, μάλιστα, η ομάδα των ειδών διατροφής κατέγραψε αύξηση τιμών σε μηνιαία βάση 1,7%. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι το φρέσκο γάλα αποτελεί ένα από τα προϊόντα τα οποία συγκαταλέγονται στην πρωτοβουλία «Μόνιμη Μείωση Τιμής» με τη συμμετοχή μάλιστα δύο κορυφαίων εταιρειών της κατηγορίας. Βεβαίως, το μέτρο μετρά λίγες μόνο ημέρες ζωής, σε αντίθεση με το «καλάθι του νοικοκυριού» που συμπλήρωσε έναν χρόνο ζωής και πλέον, σύμφωνα με τους εκπροσώπους του κλάδου των σούπερ μάρκετ έχει χάσει την απήχηση που είχε στο καταναλωτικό κοινό κατά τους πρώτους μήνες εφαρμογής του.
Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τις διευκρινίσεις που έδωσε στην «Καθημερινή» αρμόδιο στέλεχος της ΕΛΣΤΑΤ η αρχή καταγράφει και τις προσφορές και τις προωθητικές ενέργειες που υπάρχουν στα προϊόντα, τη στιγμή που γίνονται οι τιμοληψίες, σε αντίθεση με όσα έχουν υποστηρίξει κατά καιρούς στελέχη της αγοράς, αλλά και αρμόδια κυβερνητικά στελέχη. Επιπλέον, ελέγχει και τις συσκευασίες των προϊόντων έτσι ώστε εάν ένα προϊόν διατίθεται με την ίδια τιμή αλλά σε μικρότερη συσκευασία, αυτό να θεωρείται αύξηση τιμής. Με άλλα λόγια, στον δείκτη τιμών καταναλωτή αποτυπώνονται με μεγάλη ακρίβεια οι πραγματικές τιμές που καταβάλλει τελικά ο καταναλωτής και κυρίως οι μεταβολές αυτών.
Μειώσεις τιμών τον Οκτώβριο του 2023 σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2023 καταγράφηκαν μόνο σε 14 από τα 60 είδη διατροφής που μετρά η ΕΛΣΤΑΤ, μειώσεις που σημειωτέον είναι περιορισμένες όχι μόνο ποσοτικά αλλά και ποιοτικά υπό την έννοια ότι έχουν πολύ μικρή επίπτωση στην τελική τιμή που πληρώνει ο τελικός καταναλωτής και αφορούν σε προϊόντα που δεν θεωρούνται και τα πλέον βασικά για το καθημερινό τραπέζι. Οι μειώσεις τιμών κυμάνθηκαν από 1,85% στα τσιπς έως 0,08% στα ζυμαρικά, ενώ μειώσεις καταγράφηκαν επίσης σε αλίπαστα ψάρια και κατεψυγμένα λαχανικά.
Σε σύγκριση δε με τις αρχές του χρόνου πληρώσαμε ακριβότερα τον Οκτώβριο του 2023, 53 προϊόντα με τις αυξήσεις να φτάνουν έως 36% (στο ελαιόλαδο). Άλλα βασικά είδη διατροφής οι τιμές των οποίων έχουν αυξηθεί σημαντικά στη διάρκεια του δεκάμηνου είναι τα νωπά φρούτα (28,41%), τα αναψυκτικά (13,72%), τα δημητριακά για πρωινό 10,83%, το ρύζι (6,15%), το χοιρινό κρέας 9,63%. Σε ετήσια βάση δηλαδή σε σύγκριση με τον Οκτώβριο του 2022 οι τιμές των τροφίμων είναι υψηλότερες κατά 9,9%.
Στις νέες ανατιμήσεις στα τρόφιμα οφείλεται σε σημαντικό βαθμό η ανακοπή της πτωτικής πορείας του δείκτη τιμών καταναλωτή. Τον Οκτώβριο διαμορφώθηκε σε 3,4% από 1,6% τον Σεπτέμβριο, ενώ αύξηση του γενικού δείκτη καταγράφηκε και σε μηνιαία βάση της τάξης του 0,6%. Εκτός από τις αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων, σημαντικές αυξήσεις σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2023 καταγράφηκαν στην ομάδα «Στέγαση» (2%) λόγω των αυξήσεων στα ενοίκια κατοικιών (0,3%), στο φυσικό αέριο (3,9%) και στο πετρέλαιο θέρμανσης (12,7%).