Απαραίτητη προϋπόθεση πριν αγοράσουμε ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο είναι –ναι, σωστά μαντέψατε– να το έχουμε διαβάσει. Σε καμία περίπτωση δεν είναι προς το συμφέρον μας να υπογράψουμε ένα συμβόλαιο που στην ουσία δεν γνωρίζουμε σε ποια σημεία και με ποιες προϋποθέσεις μάς δεσμεύει, αλλά και –κυρίως– τι αγοράζουμε ως υπηρεσία. Έτσι, πρέπει να διαβάζουμε πολύ προσεκτικά τι ακριβώς υπογράφουμε και όπου έχουμε απορία να ρωτάμε είτε τον ασφαλιστή μας είτε την εταιρεία. Βασικοί όροι, λοιπόν, που συναντάμε στα συμβόλαια κατοικίας και για τους οποίους πρέπει να είμαστε ενημερωμένοι είναι αυτοί που ακολουθούν, καταρτίζοντας ένα άτυπο μεν, πολύ χρήσιμο δε λεξικό για όσους σκοπεύουν να προσθέσουν μια δικλίδα ασφαλείας στο σπίτι τους.
Συμβόλαιο ή ασφαλιστική σύμβαση
Η σύμβαση όπου η ασφαλιστική εταιρεία συμφωνεί, έναντι πληρωμής του ασφαλίστρου, να καταβάλει τις παροχές που αναφέρονται όταν επέλθει ο κίνδυνος/το περιστατικό που συμφωνήθηκε. Χωρίς την ύπαρξη ασφαλιστικής σύμβασης δεν υπάρχει συμφωνία, ευθύνη, υποχρέωση μεταξύ της ασφαλιστικής και του συμβαλλόμενου/λήπτη της ασφάλισης.
Ασφαλιστική αξία
Είναι η αξία που έχει τη δεδομένη στιγμή το ακίνητο με βάση την παλαιότητα ή άλλους παράγοντες, όπως η φθορά.
Απαλλαγή
Το συμφωνηθέν αφαιρετέο ποσό από την αποζημίωση που καταβάλλει ο ασφαλιστής και το οποίο στην ουσία επιβαρύνει τον ασφαλισμένο. Αν η απαλλαγή για την ασφάλιση κατοικίας είναι 500 ευρώ και η ζημιά 3.000 ευρώ, η ασφαλιστική εταιρεία θα καλύψει το ποσό των 2.500 ευρώ. Προς αποφυγήν παρανοήσεων, υπάρχει και η κάλυψη «Απαλλαγή Ασφαλίστρων», που προβλέπει σε περίπτωση μόνιμης ή πρόσκαιρης ανικανότητας ότι τα ασφάλιστρα θα τα καταβάλει η ίδια η ασφαλιστική.
Αποζημίωση ή ασφάλισμα
Είναι το ποσό που δεσμεύεται να καταβάλει η ασφαλιστική προκειμένου να αποκατασταθεί, με βάση πάντα όσα ορίζονται στο συμβόλαιο, η ζημιά που έχει υποστεί το σπίτι μετά από μια φωτιά, έναν σεισμό ή οποιονδήποτε άλλο ασφαλισμένο κίνδυνο.
Ασφαλισμένο κεφάλαιο
Το όριο μέχρι το οποίο ευθύνεται η ασφαλιστική εταιρεία κατά περίπτωση ή συνολικά σε περίπτωση που συμβεί ο κίνδυνος. Το ασφαλισμένο κεφάλαιο αναγράφεται συνήθως κατά κάλυψη
στο ασφαλιστήριο.
Αποζημίωση με βάση την αξία αντικατάστασης
Σημαίνει ότι για την αποζημίωση η ασφαλιστική εταιρεία υπολογίζει το κόστος που απαιτείται για να επισκευαστεί ή ανακατασκευαστεί το σπίτι σαν καινούργιο. Δεν υπολογίζεται και δεν αφαιρείται οποιοδήποτε ποσό για την παλαιότητα, τη φθορά ή τη χρήση του ακινήτου. Για το περιεχόμενο σημαίνει αποζημίωση με καινούργια, παρεμφερούς τύπου και προδιαγραφών αντικείμενα, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η παλαιότητά τους.
Αποζημίωση με βάση την πραγματική αξία
Σημαίνει πως η ασφαλιστική εταιρεία καταβάλλει τα έξοδα που απαιτούνται για την επαναφορά της κατοικίας ακριβώς στην ίδια κατάσταση που βρισκόταν πριν από την επέλευση της καταστροφής, της απώλειας ή της ζημίας. Σε αυτή την περίπτωση αφαιρείται από την αξία αντικατάστασης το ποσοστό φθοράς και χρήσης ή τεχνολογικής ή εμπορικής ή άλλης απαξίωσης σε τμήματα.
Εξαίρεση
Όρος που εξαιρεί ορισμένους κινδύνους και περιορίζει το φάσμα της κάλυψης.
Δικαιούχος ασφαλίσματος
Είναι ο άνθρωπος που θα πάρει την αποζημίωση. Σε περίπτωση, λόγου χάρη, δανειοληπτών σε ασφαλίσεις κατοικίας, δικαιούχος είναι το τραπεζικό ίδρυμα.
Δικαίωμα υπαναχώρησης
Αν για οποιονδήποτε λόγο ο ασφαλισμένος επιθυμεί την ακύρωση του ασφαλιστηρίου συμβολαίου που έχει συνάψει, τότε με συστημένη επιστολή και μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα από την ημέρα που έλαβε το συμβόλαιό του μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα υπαναχώρησης με σχετική συστημένη επιστολή.
Δικαίωμα εναντίωσης
Είναι στην ουσία το δικαίωμα που έχει ο ασφαλισμένος που έχει υπογράψει το συμβόλαιο να εναντιωθεί, αναφέροντας τις αιτίες. Το δικαίωμα εναντίωσης μπορεί να ασκηθεί όταν, λόγου χάρη, το ασφαλιστήριο αναφέρει διαφορετικούς όρους από την πρόταση ασφάλισης ή έχει κάποιο λάθος που ενδέχεται να επηρεάσει την κάλυψη ή όταν δεν είχαν δοθεί οι απαραίτητες πληροφορίες στον λήπτη της ασφάλισης. Ορίζεται συγκεκριμένο χρονικό διάστημα εντός του οποίου ο ασφαλισμένος μπορεί να το ασκήσει και πρέπει να γίνει με συστημένη επιστολή.
Λήπτης της ασφάλισης
Είναι το πρόσωπο το οποίο υπογράφει τη σύμβαση με την ασφαλιστική εταιρεία και έχει επομένως την υποχρέωση να εξοφλεί τα ασφάλιστρα. Ο λήπτης της ασφάλισης μπορεί να λειτουργεί για δικό του λογαριασμό ή για λογαριασμό τρίτου. Μπορεί, π.χ., ένας γονιός να ασφαλίζει το σπίτι που ανήκει στο παιδί του.
Συνασφάλιση
Υπάρχουν ιδιοκτήτες που επιλέγουν να έχουν παραπάνω από μία ασφαλιστικές συμβάσεις για το σπίτι τους. Αυτό ονομάζεται συνασφάλιση. Στην περίπτωση αυτή, αν ο ιδιοκτήτης έχει ήδη κάποιο ασφαλιστήριο που καλύπτει τα ίδια ασφαλιστικά συμφέροντα ολικώς ή μερικώς, υποχρεούται να το δηλώσει εγγράφως στην ασφαλιστική δίνοντας και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια. Αν κάνει σε δεύτερο χρόνο ασφαλιστήριο, είναι και πάλι υποχρεωμένος να ενημερώσει την ασφαλιστική του.
Πρόταση – αίτηση ασφάλισης
Πριν από την υπογραφή του συμβολαίου, η ασφαλιστική εταιρεία δίνει στον λήπτη της ασφάλισης το έντυπο που εν συνεχεία θα αποτελέσει τη βάση της ασφάλισης. Σε αυτό, ο εν δυνάμει ασφαλισμένος συμπληρώνει τα απαιτούμενα στοιχεία και πληροφορίες που ζητούνται, βάσει των οποίων θα γίνει ανάλυση αναγκών και θα εκτιμηθεί ο κίνδυνος.