Μια ασφαλισμένη κοινωνία ανακάμπτει πολύ πιο γρήγορα μετά από μια μεγάλη φυσική καταστροφή, επειδή οι πολίτες και οι επιχειρήσεις έχουν πρόσβαση σε αποζημίωση και κατά συνέπεια μπορούν να αποκαταστήσουν γρήγορα τις ζημιές που υπέστησαν οι περιουσίες τους. Αποτελεί συνεπώς ζητούμενο να κλείσουμε το κενό προστασίας το οποίο στην Ελλάδα είναι υψηλό, καθώς μόνο το 15% των κατοικιών και το περίπου 40% των επιχειρήσεων είναι ασφαλισμένες για φυσικές καταστροφές. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, χρειάζεται μια ολοκληρωμένη στρατηγική. Επειδή τα ακραία φαινόμενα είναι σπάνια και έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι δεν θα συμβούν ποτέ, χρειάζεται συστηματική ενημέρωση για τους κινδύνους – οι οποίοι συνεχώς αυξάνονται και εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, ενώ παράλληλα η χώρα μας είναι πάντα εκτεθειμένη και στον κίνδυνο του σεισμού.
Η παροχή κινήτρων –όπως για παράδειγμα η πράγματι σωστή πρόσφατη κίνηση της κυβέρνησης για παροχή έκπτωσης του ΕΝΦΙΑ σε όσους έχουν ασφαλίσει την κατοικία τους– βοηθά τους πολίτες, καθιστώντας την ασφάλιση ακόμα πιο οικονομική. Τέλος, η επιμόρφωση για την ορθή διαχείριση των κινδύνων και για την αξία της ασφάλισής μας παρέχει τα αναγκαία εφόδια για να δράσουμε.
Οι ενέργειες αυτές θα συμβάλουν οπωσδήποτε στο να αναλάβουν οι πολίτες πρωτοβουλία να προστατεύσουν την πολύτιμη περιουσία τους, την οποία απέκτησαν με κόπο και αποταμιεύσεις ετών. Υπάρχουν χώρες της Ευρώπης, όπως για παράδειγμα η Γαλλία, η Ισπανία και η Ελβετία, όπου η ασφάλιση της περιουσίας είναι υποχρεωτική. Με τον τρόπο αυτόν διασφαλίζεται η καθολική συμμετοχή στην ασφάλιση, με αποτέλεσμα την καλύτερη διασπορά του κινδύνου και κατά συνέπεια την επίτευξη του οικονομικότερου δυνατόν ασφαλίστρου. Πιο συχνά συναντάμε καθεστώς υποχρεωτικής ασφάλισης για τις κατοικίες και σε λιγότερες περιπτώσεις για τις επιχειρήσεις.
Καθοριστικός παράγοντας σε κάθε περίπτωση είναι η σύμπραξη του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, που έχουν διακριτούς μεν, συμπληρωματικούς δε ρόλους για τη θωράκιση της ανθεκτικότητας της κοινωνίας και την αντιμετώπιση των πολύ σημαντικών και συνεχώς αυξανόμενων ζημιών από φυσικές καταστροφές. Να σημειωθεί πως η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος ανταποκρίνεται θετικά στον διάλογο που έχει ανοίξει η κυβέρνηση, με συγκεκριμένες προτάσεις και λύσεις.
Τεχνογνωσία ετών, κεφαλαιακή επάρκεια
Η ελληνική ασφαλιστική αγορά έχει αποδείξει κατά το παρελθόν ότι διαθέτει την τεχνογνωσία, την οργάνωση και την κεφαλαιακή επάρκεια για να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις της προς τους ασφαλισμένους όταν συμβαίνουν μεγάλες φυσικές καταστροφές, όπως οι ακραίες βροχοπτώσεις του τελευταίου καλοκαιριού, οι μεγάλες δασικές πυρκαγιές, ο σεισμός της Αθήνας το 1999 αλλά και πολλές άλλες.
Το αυστηρό ευρωπαϊκό εποπτικό πλαίσιο λειτουργίας ασφαλιστικών επιχειρήσεων Solvency II, που ισχύει από το 2016, η σοβαρή εποπτεία της ασφαλιστικής αγοράς από την Τράπεζα της Ελλάδος και ο μηχανισμός αντασφάλισης (μέσω του οποίου επιτυγχάνεται η παγκόσμια διασπορά των κινδύνων που αναλαμβάνουν τοπικά οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις) διασφαλίζουν απόλυτα τους ασφαλισμένους και παρέχουν στην ασφαλιστική αγορά τη δυνατότητα να αναλάβει πολύ περισσότερους κινδύνους, συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο ακόμα περισσότερο στην αποκατάσταση μετά από φυσική καταστροφή.
Ασφαλιστικές αποζημιώσεις: τα νέα δεδομένα
Από τη συστηματική καταγραφή των ασφαλισμένων ζημιών από συμβάντα φυσικών καταστροφών, την οποία διενεργεί η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών εδώ και 30 χρόνια, προκύπτει ότι την τελευταία δεκαετία οι ασφαλισμένες ζημιές ανήλθαν σε 0,7 δισ. ευρώ, ενώ το συνολικό κόστος στην οικονομία είναι σαφώς μεγαλύτερο, δεδομένου του μεγάλου κενού προστασίας.
Σε αυτό το ποσό συμπεριλαμβάνονται και οι πολύ σημαντικές αποζημιώσεις από τα ακραία καιρικά φαινόμενα του φετινού καλοκαιριού (δασικές πυρκαγιές και βροχοπτώσεις Daniel και Elias), οι εκτιμήσεις για τις οποίες ανέρχονται σε 0,4 δισ. ευρώ. Στο πλαίσιο της προσπάθειας ενημέρωσης για τις επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών, η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος δημιούργησε την εύχρηστη πλατφόρμα Nat Cat Monitor, που είναι διαθέσιμη από την ιστοσελίδα της και μέσα από την οποία μπορεί κανείς να πληροφορηθεί για τις ασφαλισμένες ζημιές αναλυτικά.
Αξίζει όμως να σταθούμε και στην αξία της πρόληψης. Σύμφωνα με μελέτες, κάθε ένα ευρώ που επενδύουμε στην πρόληψη σώζει 4 ευρώ σε αποκατάσταση ζημιών. Η πρόληψη επιτρέπει την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και χτίζει την ανθεκτικότητα της κοινωνίας. Στην πρόληψη ρόλο έχουν όλοι: το κράτος, που εκπονεί και υλοποιεί τον σχεδιασμό των αντιπλημμυρικών, αντιπυρικών και αντισεισμικών πολιτικών, οι πολίτες, που πρέπει να προστατεύσουν την περιουσία τους λαμβάνοντας μέτρα πρόληψης, και βεβαίως οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις, που διαθέτουν υψηλή τεχνογνωσία διαχείρισης κινδύνων και συμβουλεύουν τους ασφαλισμένους τους.
Κάθε ένα ευρώ που επενδύουμε στην πρόληψη σώζει 4 ευρώ σε αποκατάσταση ζημιών. Η πρόληψη επιτρέπει την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και χτίζει την ανθεκτικότητα της κοινωνίας.
Η αποτελεσματική αντιμετώπιση των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών, μέσω ενός στρατηγικού σχεδιασμού με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, είναι επιτακτική ανάγκη. Η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος και η ασφαλιστική αγορά συμβάλλουν στην προσπάθεια αυτή για να κλείσει το κενό προστασίας, συμμετέχοντας ενεργά στον δημόσιο διάλογο.
*O Ερρίκος Μ. Μοάτσος είναι πρόεδρος Επιτροπής Περιουσίας, Αντασφαλίσεων, Μεταφορών και Σκαφών ΕΑΕΕ, αντιπρόεδρος ΔΣ Ευρώπη Ασφαλιστική.