Ανάσες στην ελληνική οικονομία αναμένεται ότι θα δώσει η πολιτική του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, μέσω της μείωσης των τόκων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, της ρευστότητας που θα εισρεύσει μέσω των τραπεζών στην οικονομία, αλλά και από τα έμμεσα οφέλη που θα έχει από την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρωζώνη.
Ειδικά για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, το όφελος είναι σημαντικό εάν συνεκτιμηθεί συνολικά, δηλαδή μέσα από την πολιτική μείωσης των επιτοκίων που έχει ακολουθήσει η ΕΚΤ τα τελευταία χρόνια. Ετσι, αν και το κέρδος από τη χθεσινή μείωση από το 0,15% στο 0,05% είναι περιορισμένο, στον βαθμό που τα επιτόκια βρίσκονταν ήδη σε ιστορικά χαμηλά, είναι σημαντικό σε βάθος χρόνου, δηλαδή από την έναρξη της αποκλιμάκωσής τους το 2009.
Η πτώση του κόστους δανεισμού για τον ιδιωτικό τομέα απελευθερώνει έμμεσα ρευστότητα για επιχειρήσεις και νοικοκυριά, αμβλύνοντας τις επιπτώσεις της ύφεσης, που θα ήταν πολλαπλάσιες στα εισοδήματα. Η επίπτωση αφορά το υφιστάμενο χαρτοφυλάκιο των δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα, που ανέρχεται σε 213,4 δισ. ευρώ. Η πολιτική μείωσης των επιτοκίων δεν επηρεάζει μόνο όσα δάνεια είναι συνδεδεμένα με το βασικό παρεμβατικό επιτόκιο της ΕΚΤ, στον βαθμό που συμπαρασύρει και το επιτόκιο Εuribor, με το οποίο συνδέονται τα επιχειρηματικά δάνεια, αλλά και μεγάλο τμήμα των στεγαστικών δανείων.
Σύμφωνα με στοιχεία από τις τράπεζες, το 25% του χαρτοφυλακίου των στεγαστικών δανείων είναι άμεσα συνδεδεμένο με το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ, ενώ το υπόλοιπο 75% είναι συνδεδεμένο με το Εuribor. Ετσι από το συνολικό χαρτοφυλάκιο των 70 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 64 δισ. ευρώ είναι σε ευρώ -τα υπόλοιπα είναι σε ξένο νόμισμα- υπολογίζεται ότι τα 16 δισ. ευρώ θα επηρεαστούν από τις 10 Σεπτεμβρίου, που είναι η ημέρα εφαρμογής του νέου μειωμένου επιτοκίου της ΕΚΤ. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και τα δάνεια του ΟΕΚ, που υπολογίζονται σε 4 δισ. ευρώ περίπου, ενώ το υπόλοιπο χαρτοφυλάκιο εκτοκίζεται με βάση το Εuribor, που ακολουθεί επίσης πτωτική πορεία.
Το ονομαστικό όφελος από τη χθεσινή μείωση του επιτοκίου κατά 0,10 μονάδες υπολογίζεται περίπου στα 5 ευρώ στη μηνιαία δόση για ένα στεγαστικό δάνειο 100.000 ευρώ με διάρκεια αποπληρωμής τα 20 ή τα 30 χρόνια. Ωστόσο είναι υπερπολλαπλάσιο εάν συνεκτιμηθεί το συνολικό κέρδος που έχει ο δανειολήπτης στεγαστικού δανείου από την πολιτική μείωσης του κόστους δανεισμού που έχει ακολουθήσει η ΕΚΤ τα έξι τελευταία χρόνια.
Η μείωση της μηνιαίας δόσης φθάνει ακόμα και τα 236 ευρώ για δάνειο 100.000 ευρώ και διάρκεια αποπληρωμής τα 30 χρόνια (ή τα 217 ευρώ για διάρκεια αποπληρωμής τα 20 χρόνια) εάν υπολογιστεί από την έναρξη της κρίσης, δηλαδή τον Οκτώβριο του 2008, όταν ύστερα από οκτώ χρόνια πολιτικής διατήρησης υψηλών επιτοκίων στο 4,25%, ξεκίνησε με απόφαση του πρώην διοικητή της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ η αποκλιμάκωση του κόστους χρήματος. Με διαδοχικές αποφάσεις τα επιτόκια μειώθηκαν σταδιακά κατά 4,4 μονάδες – με εξαίρεση μια μικρή άνοδο κατά 0,50 μονάδες την περίοδο μεταξύ 2009 και 2011.
Αντίστοιχα σημαντική είναι η επίπτωση στα επιχειρηματικά δάνεια, η πλειονότητα των οποίων είναι με κυμαινόμενο επιτόκιο συνδεδεμένο με το Εuribor. Το επιτόκιο στη διατραπεζική αγορά για δανεισμό τρίμηνης διάρκειας (Εuribor 3μήνου) διαμορφώθηκε στο 0,116%, φθάνοντας, επίσης με τη σειρά του, σε ιστορικό χαμηλό. Από την εξέλιξη του Εuribor εκτιμάται ότι επηρεάζεται το σύνολο του χαρτοφυλακίου των επιχειρηματικών δανείων, που ανέρχεται στα 101,2 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 47,5 δισ. ευρώ είναι δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και τα δάνεια προς επαγγελματίες που ανέρχονται σε 13,2 δισ. ευρώ.