Σειρά δράσεων, με αιχμή τη μνημονιακή υποχρέωση για εφαρμογή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος σε διευρυμένη βάση σχεδιάζει το υπουργείο Εργασίας για το 2016, με στόχο τη δημιουργία ενός νέου Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι πρόκειται για το… πραγματικό παράλληλο πρόγραμμα της κυβέρνησης, με στόχο την καταπολέμηση της ανθρωπιστικής κρίσης. Βέβαια, η απόσυρση του νομοσχεδίου που στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας περιελάμβανε μόνο την επέκταση του προγράμματος σίτισης-στέγασης στους ήδη δικαιούχους για 3 μήνες, δείχνει ότι δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια χειρισμών, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των θεσμών. Πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για ένα πραγματικά φιλόδοξο πρόγραμμα, όχι μόνο γιατί απαιτεί στενή συνεργασία με τους δανειστές και μάλιστα σε θέματα που υπάρχουν σημαντικές -ακόμη και ιδεολογικές- διαφορές, αλλά γιατί όπως το ίδιο το υπουργείο αναγνωρίζει, «τα μέσα που υπάρχουν είναι πενιχρά».
Αιχμή του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης θα αποτελέσει το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το οποίο βάσει του κυβερνητικού σχεδιασμού, και εφόσον υπάρξει συμφωνία με τους δανειστές, θα μετονομαστεί σε Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης. Μετά την αξιολόγηση του πιλοτικού προγράμματος σε 13 δήμους της χώρας από την Παγκόσμια Τράπεζα, που αυτές τις μέρες ολοκληρώνεται, το υπουργείο θα προχωρήσει στον επανασχεδιασμό του ώστε να εφαρμοστεί διευρυμένο, από τον Απρίλιο του 2016 και καθολικά, στις αρχές του 2017. Σύμφωνα με την αρμόδια αναπληρώτρια υπουργό Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θ. Φωτίου, το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης θα λάβει υπόψη την ελληνική ιδιαιτερότητα με τα υψηλά ποσοστά φτώχειας, ανεργίας αλλά και «μαύρης» εργασίας. Ηδη, προχωρά η αξιολόγηση των στοιχείων από το πρόγραμμα αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης και του ευρωπαϊκού ταμείου για τη φτώχεια (ΤΕΒΑ), ώστε να εντοπιστούν οι πραγματικοί θύλακες φτώχειας, ενώ σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ και τον τομέα Απασχόλησης και Κοινωνικής Οικονομίας του υπουργείου Εργασίας θα υπάρξει διασύνδεση του προγράμματος με προγράμματα εύρεσης εργασίας, κατάρτισης αλλά δημιουργίας σχημάτων εργασίας στην κοινωνική οικονομία. Παράλληλα, εντός του 2016 το υπουργείο προωθεί τις εξής δράσεις:
• Ανθρωπιστική κρίση. Συνέχιση και βελτίωση του προγράμματος που εντός του 2015 κάλυψε περίπου 405.000 ανθρώπους για τις ανάγκες τους σίτισης, ηλεκτρικού ρεύματος και στέγης (επιδότηση ενοικίου). Στο υπουργείο έχει πλέον δημιουργηθεί ένας «χάρτης φτώχειας», βάσει του οποίου θα σχεδιαστούν οι νέες δράσεις. Ειδικά για την προπληρωμένη Κάρτα Αλληλεγγύης -αποτέλεσε την καινοτομία του προγράμματος-, το υπουργείο σχεδιάζει τη σύνδεσή της με δωρεάν είσοδο σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, αλλά και την επέκτασή της σε ευρωπαϊκά προγράμματα.
• Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας για τους Απόρους. Διεύρυνση του προγράμματος που θα διαρκέσει 7 χρόνια, με διανομή στους απόρους και φρέσκων προϊόντων (νωπά κρέατα, φρούτα και λαχανικά), αποκέντρωση των προμηθειών ώστε να τονωθούν οι τοπικές αγορές, ενώ σε διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επιδιώκεται και η σύνδεση του προγράμματος με την παροχή σχολικού γεύματος στο σύνολο των μαθητών των φτωχότερων δημοτικών σχολείων της επικράτειας.
• Crowd Funding (Ερανικός λογαριασμός). Σε συνεργασία με την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος αναμένεται η δημιουργία ειδικού τραπεζικού λογαριασμού συγκέντρωσης χρημάτων από ιδιώτες, επιχειρήσεις, οργανισμούς σε Ελλάδα και εξωτερικό, με στόχο την παροχή σχολικών γευμάτων στα δημοτικά σχολεία. Ο λογαριασμός θα υποστηρίζεται από ηλεκτρονική πλατφόρμα παρακολούθησης, ούτως ώστε να εξασφαλίζονται η διαφάνεια και η άμεση πληροφόρηση για την πορεία του προγράμματος. Εχουν ήδη εξασφαλιστεί τα πρώτα κεφάλαια από τη συνεργασία ΔΕΗ και ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ και από την Εθνική Τράπεζα.
• Δεκατιανό στα σχολεία. Καταβάλλεται προσπάθεια για τη συνέχιση και επέκταση του προγράμματος παροχής μικρού πρωινού σε μαθητές δημοτικών σχολείων, που ήδη, από τις αρχές Νοεμβρίου, σε συνεργασία με αλυσίδα παροχής γευμάτων ξεκίνησε σε 11.000 μαθητές δημοτικών σχολείων των φτωχότερων περιοχών της Αττικής.
• Σχολικά γεύματα. Στόχος είναι να παρέχεται καθημερινό ζεστό γεύμα στους 200.000 μαθητές των δημοτικών σχολείων της χώρας. Η αρχή θα γίνει από τις περιοχές που αποτελούν θύλακες φτώχειας και ανεργίας.