Επιστολές προς περισσότερες από 30 ναυτιλιακές επιχειρήσεις, μεγάλος αριθμός εκ των οποίων ελληνικών συμφερόντων, που δραστηριοποιούνται στη μεταφορά ρωσικού αργού πετρελαίου και διυλισμένων προϊόντων, απέστειλαν οι αμερικανικές Αρχές, αυστηροποιώντας τη στάση τους αναφορικά με την εφαρμογή των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ (US Treasury Department’s Office of Foreign Asset Control – OFAC), έστειλε τις επιστολές σε ναυτιλιακές που μεταφέρουν αργό πετρέλαιο και διυλισμένα προϊόντα υπό την προϋπόθεση ότι η αξία αγοράς τους παραμένει κάτω από τα 60 δολάρια το βαρέλι. Πρόκειται για το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο τιμής με βάση τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία.
Ωστόσο, δημοσιεύματα και άλλες πληροφορίες τους προηγούμενους μήνες ήθελαν το όριο αυτό να καταστρατηγείται μέσα από διάφορες πρακτικές που υιοθετούν κυρίως ναυλωτές. Οι ναυτιλιακές οφείλουν να ζητούν αξιόπιστη βεβαίωση πως το πετρέλαιο που θα μεταφέρουν, έχει αγοραστεί σε τιμή κάτω από το ανώτατο όριο.
Τώρα η OFAC, η αρμόδια αμερικανική Αρχή για την επιβολή κυρώσεων σε εταιρείες που παραβαίνουν εμπάργκο (όπως ο αποκλεισμός από το αμερικανικό τραπεζικό σύστημα και δολαριακές συναλλαγές) φέρεται να ζητά από τις ναυτιλιακές στις οποίες απέστειλε την εν λόγω επιστολή να της κοινοποιήσουν τα βήματα δέουσας επιμέλειας που κάνουν για την επαλήθευση της συμμόρφωσης με τους κανόνες ανώτατων τιμών. Πώς δηλαδή βεβαιώνονται ότι το πετρέλαιο έχει πράγματι αγοραστεί κάτω από τα 60 δολ. το βαρέλι.
Οι ναυτιλιακές που έλαβαν το σχετικό ερώτημα, ελέγχουν ή διαχειρίζονται περίπου 100 πλοία τα οποία έχουν αναφερθεί από διάφορες πηγές ως ύποπτα για παραβίαση του πλαφόν, δηλαδή μετέφεραν, είτε εν γνώση τους είτε χωρίς να το γνωρίζουν, ρωσικό πετρέλαιο που αγοράστηκε σε υψηλότερα των 60 δολ. ανά βαρέλι, επίπεδα, αναφέρουν ναυτιλιακές πηγές.
Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ δηλώνει με κάθε ευκαιρία αποφασισμένο να επιβάλει το ανώτατο όριο τιμών, ώστε να μειώσει τους πόρους της Ρωσίας για τον πόλεμό της εναντίον της Ουκρανίας.
Στην καρδιά του προβλήματος βρίσκεται η ύπαρξη ευθύνης ή όχι των εταιρειών που μεταφέρουν το πετρέλαιο να ελέγξουν διεξοδικά τα πιστοποιητικά που λαμβάνουν από τους ιδιοκτήτες των φορτίων – τους ναυλωτές, οι οποίοι μεταφέρουν αργό, και τα οποία αναφέρουν την τιμή στην οποίο αγοράστηκε αυτό από την Ρωσία.
Σημειώνεται πως το πετρέλαιο αγοράζεται από την Ρωσία από πελάτες και ναυλωτές, οι οποίοι κατόπιν ναυλώνουν δεξαμενόπλοια για να το μεταφέρουν και χορηγούν στις ναυτιλιακές την σχετική βεβαίωση για το πόσο αγοράστηκε το πετρέλαιο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εμφανώς απαιτούν από τους πλοιοκτήτες και τους φορείς εκμετάλλευσης των δεξαμενοπλοίων να ελέγχουν την αξιοπιστία των βεβαιώσεων από τους πελάτες τους ότι το ρωσικό πετρέλαιο που θα μεταφέρουν τα πλοία τους αγοράστηκε κάτω από το όριο.
Τον Οκτώβριο, η OFAC δημοσίευσε συστάσεις περιγράφοντας βέλτιστες πρακτικές για τις ναυτιλιακές εταιρείες ώστε να παραμείνουν εντός των κανόνων του ανώτατου ορίου τιμών. Η OFAC πρότεινε, μεταξύ άλλων, οι εταιρείες που αποκτούν τελικά το πετρέλαιο να απαιτούν από τους ναυλωτές βεβαιώσεις από αξιόπιστες ασφαλιστικές εταιρείες και να χρησιμοποιούν δεξαμενόπλοια που ταξινομούνται από νηογνώμονες μέλη της Διεθνούς Ενωσης Νηογνωμόνων (International Association of Classification Societies). Οι εταιρείες θα πρέπει να «παρακολουθούν σθεναρά» τα δεδομένα παρακολούθησης του αυτόματου συστήματος πληροφοριών, καθώς και τις μεταφορές φορτίων από πλοίο σε πλοίο που συχνά χρησιμοποιούνται για να παραποιηθεί η αρχική προέλευση του φορτίου.
«Η τιμολόγηση εμπορικά αδικαιολόγητων ή αδιαφανών δαπανών αποστολής και παρεπόμενων δαπανών θα πρέπει να θεωρείται ως ένδειξη πιθανής διαφυγής ανώτατων τιμών», έχει επισημάνει η OFAC.
Η OFAC συνέστησε επίσης «αυξημένη δέουσα επιμέλεια» για πλοία που υφίστανται διοικητικές αλλαγές όπως η αλλαγή ιδιοκτησίας, σημαίας, ονόματος και άλλες δυνητικά ύποπτες πρακτικές.