Συχνά η Χρύσα Παραδείση παρομοιάζεται με την Αμερικανίδα Julia Child και πραγματικά οι ομοιότητες είναι πολλές: η εποχή που έζησαν και έδρασαν, το υπόβαθρό τους, ο αντίκτυπος στην κοινωνία της καθεμίας. Child και Παραδείση μεγαλούργησαν η καθεμία στη χώρα της τις δεκαετίες του ’50, του ’60 και του ’70, και συχνά εντοπίζουμε πολλά κοινά στην πορεία της επαγγελματικής τους ζωής. Θα πρέπει ωστόσο να τονίσουμε τις χαώδεις διαφορές στις συνθήκες κάτω από τις οποίες χάραξε καθεμία την πορεία της και στα μέσα που διέθετε για να φτάσει εκεί που έφτασε.
Ψάχνοντας να κατανοήσω αυτές τις συνθήκες κάτω από τις οποίες η Παραδείση κατάφερε κάτι μοναδικό στα ελληνικά χρονικά, απευθύνθηκα στη Μαρία Τσοσκούνογλου, ερευνήτρια και συγγραφέα του βιβλίου «Αναζητώντας τη Χρύσα Παραδείση – Η κουζίνα στην Ελλάδα του 1960» (Εκδόσεις Περίπλους, Αθήνα 2014). Η κ. Τσοσκούνογλου μελέτησε ενδελεχώς το φαινόμενο Χρύσα Παραδείση, ξεκινώντας από την ιστορία της ζωής της και την οικογένεια προσφύγων από τη Μικρά Ασία όπου καταγόταν, μέχρι το μεσουράνημά της, τη στήλη της στη «Γυναίκα» και τη ραδιοφωνική της εκπομπή στο δημόσιο ραδιόφωνο. Κατέληξε λοιπόν σε ορισμένα σημεία στα οποία η Παραδείση άνοιξε νέους δρόμους στη σχέση της Ελληνίδας με την κουζίνα και τη μαγειρική αλλά και στην ελληνική έντυπη γαστρονομική δημοσιογραφία.
«Ο πατριάρχης της νέας ελληνικής μαγειρικής, ο Νίκος Τσελεμεντές, με τις γνώσεις και τις σπουδές του στη μαγειρική έκανε την πρώτη συστηματική καταγραφή συνταγών, ρίχνοντας τον προβολέα και στη διεθνή κουζίνα», εξηγεί η κυρία Τσοσκούνογλου. «Η Παραδείση δεν είχε καμία ακαδημαϊκή μόρφωση στον τομέα της επαγγελματικής μαγειρικής, γνώριζε μόνο γαλλικά και λίγα αγγλικά. Ήταν μια απλή νοικοκυρά που λίγο πριν τα 40 της χρόνια μεταμορφώνεται σε ιέρεια της μαγειρικής. Η γνωριμία και ο γάμος της με τον μεγαλοαστό και καταξιωμένο δημοσιογράφο και διανοούμενο Αλέξανδρο Παραδείση και μια τυχαία προτροπή του να γράψει η γυναίκα του μια απλή συνταγή ώστε να κλείσει ένα κενό στην εφημερίδα «Έθνος» όπου εκείνος εργαζόταν, άνοιξαν στην Παραδείση έναν νέο, ατέλειωτο δρόμο».
Η νοικοκυρά μετατρέπεται στην περσόνα Παραδείση. Όπως εξηγεί η κυρία Τσοσκούνογλου, η Παραδείση «δούλεψε σκυλίσια, με μεγάλη ταπεινότητα, με απόλυτη αίσθηση ευθύνης απέναντι στους συναδέλφους της στο περιοδικό, χωρίς να καθυστερήσει το παραμικρό ούτε μία φορά αλλά και απέναντι στις αναγνώστριές της. Διέθετε τον κοσμοπολιτισμό του Ν. Τσελεμεντέ, αλλά δεν εγκατέλειψε ποτέ την ελληνικότητά της, δεν ξέχασε τις καταβολές της, δεν υποτίμησε την παραδοσιακή κουζίνα της Ελλάδας, τα συνδύαζε και τα δύο.
Διαβάστε τη συνέχεια στον Γαστρονόμο
