Έχει όφελος η αγορά ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου ή η επιλογή του εξακολουθεί να είναι μια πρώιμη κίνηση; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα από τη χρήση του και πώς μεταφράζονται αυτά σε κόστος;
Τα χρόνια που έρχονται θα έχουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τον κόσμο του αυτοκινήτου. Από τον ήπιο εξηλεκτρισμό και τα υβριδικά, αυτά που λογικά απασχολούν πολύ περισσότερο την κοινή γνώμη δεν είναι άλλα από τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα (EV ή Electric Vehicle). Αν προτιμάτε, αυτά που κινούνται αποκλειστικά με ηλεκτρική ενέργεια από την μπαταρία τους και δεν εκπέμπουν καθόλου ρύπους στο περιβάλλον. Οπότε εδώ έχουμε το πρώτο όφελος, που δεν αφορά άμεσα εμάς, αλλά είναι εξίσου σημαντικό, καθώς η ηλεκτροκίνηση μπορεί να συμβάλει σε πιο καθαρά αστικά κέντρα, με καλύτερη ποιότητα ζωής και μικρότερα επίπεδα ηχορύπανσης. Ειδικά όταν η ηλεκτρική ενέργεια προέρχεται στο μεγαλύτερο ποσοστό από ανανεώσιμες πηγές. Και από τη στιγμή που καλύπτονται οι οικολογικές ανησυχίες που πρέπει να διατηρεί λίγο έως πολύ ο καθένας μας, ας περάσουμε και στις πιο πρακτικές, που αφορούν το κόστος χρήσης.
Βενζίνη ή ρεύμα;
Πριν απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση, θα πρέπει να τονίσουμε ότι το φυσικό περιβάλλον κίνησης ενός EV μέχρι στιγμής είναι κυρίως τα αστικά κέντρα, δίχως βέβαια να σημαίνει πως είναι αποθαρρυντική η χρήση του και στους επαρχιακούς δρόμους. Απλώς το όφελος στις πόλεις με τα συνεχή σταμάτα-ξεκίνα και τα μποτιλιαρίσματα είναι μεγαλύτερο από ό,τι στους ανοιχτούς δρόμους, όπου τα EV καταναλώνουν και περισσότερη ενέργεια όταν κινούνται με μεγαλύτερες ταχύτητες. Γι’ αυτό και τα περισσότερα έχουν διαφορετική διαχείριση ισχύος στα πολλά χλμ./ώρα και σχετικά μικρότερη τελική ταχύτητα σε σχέση με τα συμβατικά αυτοκίνητα με κινητήρες καύσης.
Πάμε τώρα στο θέμα της κατανάλωσης. Ένα μικρομεσαίο αυτοκίνητο με βενζινοκινητήρα καταναλώνει περίπου 6-7 λίτρα ανά 100 χιλιόμετρα απόσταση, οπότε με μια τιμή στα 1,4 ευρώ/λίτρο το κόστος είναι χονδρικά περίπου στα 8-10 ευρώ. Ένα ηλεκτρικό αντίστοιχης κατηγορίας και προδιαγραφών έχει μια μέση κατανάλωση στις 14-16 kWh/100 χλμ. και με βάση το τιμολόγιο της ΔΕΗ (οικιακό τιμολόγιο Γ1 με 0,110 ευρώ/kwh) το κόστος είναι περίπου στο 1,5-1,9 ευρώ. Αν πάλι η φόρτιση γίνεται με φθηνότερη χρέωση (π.χ. νυχτερινό τιμολόγιο, ανεξάρτητος πάροχος κ.ά.), το όφελος είναι ακόμη μεγαλύτερο και μπορεί να πει κανείς περίπου πέντε φορές μικρότερο από ένα βενζινοκίνητο και τρεις από ένα ντίζελ.
Κόστος σέρβις
Και ενώ το κόστος χρήσης ενός EV αποτελεί μεγάλο κίνητρο για την απόκτησή του, η σημαντικά υψηλότερη τιμή πώλησης από ένα συμβατικό μοντέλο αποτελεί αποθαρρυντικό παράγοντα. Εδώ έρχονται να παροτρύνουν τον υποψήφιο αγοραστή οι πριμοδοτήσεις, διαμορφώνοντας μια σημαντική μείωση της τελικής τιμής. Αλλά και πάλι η διαφορά στην τιμή πώλησης παραμένει αρκετά μεγάλη και με αρκετά χρόνια απόσβεσης υπέρ των συμβατικών αυτοκινήτων. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις που αυτή δεν είναι τόσο μεγάλη όσο δείχνει, καθώς σε ένα EV η ετήσια συντήρηση είναι πολύ πιο απλή. Δεν απαιτείται αλλαγή λαδιών, φίλτρων, μπουζί και διαφόρων σχετικών ανταλλακτικών που αφορούν ένα συμβατικό αυτοκίνητο, με αποτέλεσμα το σέρβις ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου να είναι πολύ πιο φθηνό.
Στα συμβατικά αυτοκίνητα όλοι γνωρίζουμε τι περιλαμβάνουν τα μικρά και τα μεγάλα σέρβις. Στα ηλεκτρικά οι εργασίες και οι έλεγχοι που γίνονται αφορούν κυρίως τον έλεγχο των φρένων, του εξωτερικού φωτισμού, των καλωδίων φόρτισης, την αντικατάσταση του φίλτρου γύρης, τον έλεγχο της στάθμης του ψυκτικού υγρού κυκλώματος της μπαταρίας υψηλής τάσης, τον έλεγχο/αντικατάσταση της απλής μπαταρίας (όχι υψηλής τάσης), τον έλεγχο του συστήματος υψηλής τάσης, την αντικατάσταση του υγρού φρένων κ.ά. Δίχως να μπούμε σε λεπτομέρειες, θα πούμε ότι τα προγραμματισμένα σέρβις σε βάθος πενταετίας είναι περίπου δύο έως τρεις φορές πιο φθηνά, κάτι που σίγουρα λαμβάνεται υπόψη στην τελική εξίσωση. Επίσης θα πρέπει να υπενθυμίσουμε πως τα EV είναι απαλλαγμένα από τα τέλη κυκλοφορίας, ενώ σε ό,τι αφορά το κόστος των ασφαλίστρων δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές από ένα μοντέλο βενζίνης ή ντίζελ.
Τα σύγχρονα συμβατικά αυτοκίνητα θεωρούνται πολύ αξιόπιστα και θεωρητικά τα EV είναι ακόμη περισσότερο. Και αυτό επειδή ένας ηλεκτροκινητήρας είναι πολύ πιο αξιόπιστος (έχει πολύ πιο απλή κατασκευαστική δομή, με λιγότερες τριβές κ.ά.) από έναν κινητήρα εσωτερικής καύσης (μαζί με όλα τα παρελκόμενά του, όπως π.χ. αντλίες). Αν ένα ηλεκτρικό παρουσιάσει κάποια βλάβη, τότε αυτή συνήθως αφορά τα ηλεκτρονικά της ισχύος ή τη μετάδοση.
Μπαταρία, αγάπη μου!
Για το τέλος άφησα εσκεμμένα το σημαντικότερο μέρος ενός EV, που δεν είναι άλλο από την μπαταρία του. Η μπαταρία και η εξέλιξή της είναι αυτή που απασχολεί τους ειδικούς της αυτοκινητοβιομηχανίας, βελτιώνοντας τρία πράγματα: α) τη χωρητικότητα και κατά συνέπεια την αυτονομία, β) τον χρόνο φόρτισης και γ) το κόστος παραγωγής για φθηνότερα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Υπάρχει και κάτι άλλο όμως σημαντικό, αφού μια μπαταρία χάνει με τον καιρό και τις φορτίσεις της την απόδοσή της. Γενικά, η τελευταία μειώνεται με ρυθμό περίπου 1-3% σε ετήσια βάση, έχοντας απολέσει σε βάθος δεκαετίας περίπου το 10-30% της ικανότητάς της (σε αυτή την περίπτωση πιθανότατα δεν θα αλλάζει όλη η μπαταρία, αλλά συγκεκριμένα στοιχεία της, ενώ με τον καιρό το κόστος επισκευής θα μειώνεται). Θα μπορούσε να πει κανείς ότι με ένα συμβατικό αυτοκίνητο που ενδεχομένως να έχει βγάλει κάποιες μηχανικές βλάβες ίσως το κόστος να αντισταθμίζεται. Ωστόσο, αυτό είναι κάτι που δεν αποτελεί σταθερό παράγοντα. Από την άλλη, ο χρήστης ενός EV μπορεί να προστατεύει την μπαταρία του φορτίζοντάς τη σε λιγότερο ισχυρά ρεύματα (όχι το χαμηλό οικιακό, ένα νορμάλ Wallbox εναλλασσόμενου ρεύματος είναι ιδανικό), να ταχυφορτίζει σε συνεχές ρεύμα DC μόνο όταν είναι απαραίτητο (π.χ. στα ταξίδια) και, αν είναι δυνατόν, να φορτίζει την μπαταρία πριν πέσει κάτω από το 20% και όχι πάνω από το 80%. Κάτι που θεωρητικά ισχύει για κάθε συσκευή (π.χ. smartphones, laptops κ.ά.) με μπαταρία λιθίου. ■