Κυρία Αϊδίνη, πείτε μου ένα τραγούδι που θέλετε να ακούει κάποιος όσο διαβάζει τη συνέντευξή μας.
Το My Funny Valentine. Από τον Chet Baker, όμως.
Ωραία, τώρα μπορούμε να ξεκινήσουμε την κουβέντα μας. Μπορείτε, σας παρακαλώ, να μου πείτε πώς βρήκατε τον γάτο σας, τον κύριο Μαίρη;
Είχα μόλις τελειώσει μια δύσκολη συνεδρία στην ψυχοθεραπεία μου. Ήμουν σε μαύρο κλάμα και απελπισία. Είδα ένα μικρό γατάκι στη μέση του δρόμου να νιαουρίζει απελπισμένο. Έψαχνε μάλλον τη μαμά του. Φαίνεται ότι το είχε μόλις εγκαταλείψει. Πήγα να το χαϊδέψω, με αγνόησε και άρχισε να τρέχει σαν τρελό, περνώντας κάτω από διερχόμενα αμάξια και λεωφορεία. Έπαθα εγκεφαλικό. Σε μια στιγμή συνειδητοποιώ ότι έχει μπει κάτω από το τραμ. Μη σ’ τα πολυλογώ, μπαίνω μπροστά από το τραμ και αρχίζω να ουρλιάζω στον οδηγό να σταματήσει, λέγοντας ψέματα ότι είναι από κάτω το αγαπημένο μου γατί. Το τραμ έμεινε σταματημένο για τρία τέταρτα, η κίνηση είχε μπλοκάρει και λίγο μετά ήρθε και η αστυνομία. Οι μισοί επιβάτες με έβριζαν ανελέητα, μου έλεγαν να πάω σε ψυχολόγο κι εγώ τους φώναζα: «Μόλις έφυγα από τον ψυχολόγο μου!». Ευτυχώς κάποιοι προσπαθούσαν να με βοηθήσουν πετώντας του αποφάγια από τυρόπιτες και κουλούρια, μήπως το δελεάσουν να ξετρυπώσει. Αδύνατον. Δεν κουνιόταν. Εντελώς απελπισμένη, ξαπλώνω στον δρόμο κι αρχίζω να μπουσουλάω κάτω απ’ το τραμ για να το πιάσω. Παράλληλα, να φωνάζω στον οδηγό «Είμαι από κάτω!», για να μη βάλει μπροστά και μας πατήσει. Τελικά κατάφερα να το βγάλω. Από τότε είμαστε αχώριστοι. Το φωνάζω Μαίρη γιατί, όταν με ρώτησαν πώς το λένε, έπρεπε να πω κάτι εύκολο και γρήγορο, για να μην καταλάβουν ότι το γατί δεν είναι δικό μου. Κάπως έτσι μου ήρθε αυθόρμητα το Μαίρη, μάλλον από την αδερφή του κολλητού μου. Στην πορεία βέβαια κατάλαβα ότι είναι αγόρι, αλλά δεν με πείραξε. Είναι ο κύριος Μαίρη και του ταιριάζει πολύ. Θα μπορούσε να είναι και Merry, χαρούμενος δηλαδή.
Με την ίδια ριψοκίνδυνη αποφασιστικότητα διεκδικείτε γενικά όλες τις σχέσεις της ζωής σας;
Τώρα που το σκέφτομαι, οι περισσότερες λειτουργούν σαν να τις έχω διεκδικήσει κάπως έτσι. Είναι σχέσεις χρόνων, με βάθος και ουσία, για τις οποίες έχουμε πολεμήσει και οι δύο πλευρές προκειμένου να στεριώσουν και να μπορούν να ανανεώνονται.
Με την τηλεόραση, πάντως, είχατε πάντα μια σχέση απόστασης και τώρα ετοιμάζεστε για τον πρώτο σας μεγάλο ρόλο στη σειρά Ψέματα.
Την τηλεόραση ούτε την κυνήγησα ούτε με κυνήγησε. Η αλήθεια είναι ότι διάλεξα να κάνω αυτό το επάγγελμα βλέποντας θέατρο. Φυσικά, μεγάλωσα κι εγώ παρακολουθώντας πολλά ελληνικά σίριαλ, από τα πιο ελαφριά μέχρι τα πιο βαριά. Τότε, στις αρχές της δεκαετίας του 2000 που ξεκινούσα, υπήρχε μια μικρή αντιπαράθεση μεταξύ θεάτρου και τηλεόρασης. Ήταν και λίγο ντροπή να πεις σε κάποιους κύκλους ανθρώπων ότι σκέφτεσαι να κάνεις τηλεόραση. Είχαμε γαλουχηθεί σε αυτόν τον τρόπο σκέψης από τις σχολές. Υπήρχε το στερεότυπο του θεατρικού ηθοποιού και του τηλεοπτικού ηθοποιού, το οποίο βέβαια ήταν εσωτερικής κατανάλωσης, γιατί τελικά τον κόσμο δεν τον επηρέαζαν τέτοιου είδους ταμπέλες. Νομίζω ότι κάπως καθιερώθηκα στη συνείδηση των ανθρώπων ως θεατρική ηθοποιός κι έτσι δεν ήταν εύκολο να με σκεφτεί κάποιος για κάτι τηλεοπτικό. Ούτε εγώ, όμως, το έψαχνα και πολύ.
Μήπως σας περιόρισε η σκέψη ότι βγήκατε στη δουλειά ως η πρωταγωνίστρια του Θόδωρου Αγγελόπουλου στο Λιβάδι που δακρύζει; Νιώθατε ότι πρέπει να δικαιώνετε διαρκώς την επιλογή του με τις μετέπειτα δικές σας επιλογές;
Σίγουρα. Ο Αγγελόπουλος υπήρξε για μένα ένας πνευματικός πατέρας που κάπως καθόριζε τα πράγματα μέσα μου. Άφησε μια έντονη σφραγίδα πάνω μου, η οποία με καθοδηγούσε κάπως υποσυνείδητα. Μετά, βέβαια, ξεστράτισα πάρα πολύ. Για πολύ καιρό, όμως, ένιωθα σαν να προσπαθώ να δικαιώσω την απόφασή του να με εμπιστευτεί. Αυτό θέλει ανάλυση, βέβαια. Έχουμε ώρα;
Έχουμε αρκετή ώρα. Είστε αγχώδης, έτσι;
Αυτές τις μέρες αγχώνομαι αρκετά. Γενικά μιλώντας, έχω μια σχεδόν ενοχλητική αίσθηση του καθήκοντος. Πώς το κατάλαβες;
Σας έχω δει αρκετές φορές στο θέατρο.
Δεν λένε ότι η σκηνή του θεάτρου αποκαλύπτει τον άνθρωπο πίσω από τον ρόλο;
Αν με μια βαθιά ενσυναίσθηση ένας θεατής μπορεί να ψυχανεμιστεί την ιδιοσυγκρασία ενός ηθοποιού, είναι πολύ ωραίο. Πολύ ωραίο είναι και να μην μπορεί επίσης, έτσι δεν είναι; Υποτίθεται ότι αυτός είναι ο στόχος μας. Να μη βλέπεις το τι και το πώς. Παρ’ όλα αυτά, θα δεις και μια εγωπάθεια και ένα κράτημα καθόλου δημιουργικό. Μπορείς να καταλάβεις αν κάποιος είναι ομαδικός παίκτης ή αν έχει ανέβει εκεί πάνω για να παίξει μόνος του. Δεν κρατάω απαραιτήτως μειλίχιους τόνους. Η συστολή που βλέπεις δεν σημαίνει ότι δεν κρύβει από κάτω κι έναν αφανή ναρκισσισμό, μια ανασφάλεια ίσως. Προσπαθώ να τα δουλεύω αυτά. Και στο θέατρο, και στη ζωή. Μεγαλώνοντας ως μοναχοπαίδι, έγινα μοιραία ένας αρκετά ντροπαλός και μοναχικός άνθρωπος. Αν δεν υπήρχε αυτή η πολύβουη και διαρκώς εναλλασσόμενη επαγγελματική πραγματικότητα γύρω μου, δεν ξέρω τι θα έκανα. Η πολυφωνία της δουλειάς μου με άνοιξε. Δεν ξέρω πραγματικά πώς θα μπορούσα να εκφραστώ ή να υπάρχω σε κάποιο άλλο επάγγελμα, περισσότερο «ασφαλές». Δουλεύω αυτή τη μοναχική μου κατάσταση. Δεν είναι πάντα θετική.
Κάτι θέλατε να πείτε για τον Αγγελόπουλο προηγουμένως.
Ήθελα να πω ότι η εμπειρία μου μαζί του ήταν τόσο γεμάτη από κάθε άποψη, που με έναν τρόπο ενηλικιώθηκα στο πλάι του. Πριν καλά καλά τελειώσω τη σχολή, είδα τι σημαίνει να πρέπει να αντεπεξέλθεις στο όραμα ενός δημιουργού μέσα από ωραίες στιγμές αλλά και μεγάλη αυστηρότητα. Ήταν ένας τρομερά απαιτητικός άνθρωπος, αλλά πρώτα ήταν απαιτητικός με τον εαυτό του. Είχε στιγμές τρυφερότητας αλλά και μεγάλης αυστηρότητας. Όλα αυτά με έναν τρόπο με έκαναν να μεταβώ σε έναν πιο ενήλικο κόσμο.
Έχετε νιώσει τη μετάβαση από το κορίτσι στη γυναίκα;
Νομίζω ότι δεν έχει έρθει ακόμα αυτή η στιγμή. Ντρέπομαι που το λέω, αλλά έχω ένα πολύ παιδικό κομμάτι ακόμα μέσα μου. Πρέπει να το έχω πάρει από τον πατέρα μου αυτό. Μόνο ένα μικρό παιδί μπορεί να έχει τέτοια ανεξάντλητη φαντασία. Είμαι ο άνθρωπος που αντί να κατέβει κανονικά τις σκάλες, θα κάνει τσουλήθρα. Ξέρεις, τώρα νιώθω ότι μπορώ να είμαι η ευτυχισμένη έφηβη που δεν υπήρξα.
Οι γονείς σας (σ.σ.: ο εικαστικός Διαμαντής Αϊδίνης και η δημοσιογράφος Ελιζαμπέτα Καζαλότι) τι σας κληροδότησαν;
Έναν τρόπο να βλέπω τον κόσμο χωρίς παρωπίδες. Τους είμαι ευγνώμων γι’ αυτό. Από τους πίνακες του μπαμπά μου έμαθα πως κάτι εξαιρετικά απλό μπορεί να είναι ταυτόχρονα κάτι τόσο μαγικό. Από την άλλη, η μαμά μου είχε μια μαχητικότητα, μια δύναμη να υπερασπίζεται τα πιστεύω της και να κατανοεί τη διαφορετικότητα, πράγματα που κι αυτά «έγραψαν» σημαντικά μέσα μου. Είναι δύο άνθρωποι που θα θαύμαζα, ακόμα κι αν δεν ήταν γονείς μου.
Δική σας οικογένεια έχετε σκεφτεί να κάνετε;
Μικρή πίστευα ότι ήμουν ένα κορίτσι για σπίτι. Με ζωγράφιζα δίπλα στον άνδρα μου και στο παιδί μου. Νωρίς, στις πρώτες μου σχέσεις, φανταζόμουν τον γάμο μου, το νυφικό, το πάρτι. Όλα αυτά μέχρι τα 30 μου. Στην πορεία κατάλαβα ότι η λειτουργία μου δεν ήταν αυτή.
Ποια είναι η λειτουργία σας δηλαδή;
Λειτουργώ πολύ μοναχικά, δυστυχώς. Η καραντίνα, ας πούμε, ήταν μια ιδανική συνθήκη για μένα. Είχα τα ζώα μου, την κολλητή μου φίλη που έμενε κοντά, κάποια βιβλία που δεν είχα διαβάσει, τις ταινίες που αγαπώ. Με ανακούφιζε η απουσία της αγωνίας να συμμετάσχω σε κάτι, με τον φόβο να μη θεωρηθώ ακοινώνητη ή περίεργη. Ενώ με τους ανθρώπους συνυπάρχω πολύ αρμονικά, η κίνηση του να πάω προς τους ανθρώπους μου είναι δυσβάστακτη. Αν δεν έχω στόχο να πάω κάπου και με αφήσεις εκεί, μπορεί να ξεχαστώ. Καμιά φορά, μου λέω: Τι θα γίνει; Θα ξεχαστείς σε μια μοναξιά; Δεν ξέρω. Νιώθω κάτι ανάμεσα σε μοναχικότητα Κλιντ Ίστγουντ -καουμπόι και Βέγγου- τώρα τρέχουμε.
Στη νέα σειρά υποδύεστε μια γυναίκα που βγαίνει ραντεβού με έναν άνδρα, περνούν τη νύχτα μαζί και την επόμενη μέρα ο ένας καταγγέλλει τον άλλο. Η υπόθεση είναι επίκαιρη, αν αναλογιστούμε το κύμα καταγγελιών και το ξέσπασμα του ελληνικού MeToo. Αλήθεια, τι συναισθήματα σας γέννησε αυτή η ιστορία;
Στην αρχή ένιωσα ένα τεράστιο μούδιασμα. Τώρα μπορώ να σου πω με βεβαιότητα ότι φέρω μια τεράστια ελπίδα πως από δω και στο εξής δεν θα αντιμετωπίζουμε τα πράγματα με τους ίδιους όρους. Υπάρχει ένα σκοτάδι στον δημιουργό. Από την άλλη, το ίδιο το θέατρο σε καλεί να είσαι ανοιχτός, ακομπλεξάριστος, διαθέσιμος. Είναι ένας κόσμος λεπτών γραμμών και ισορροπιών. Τώρα, ευτυχώς, είμαστε όλοι πιο υποψιασμένοι και πιο έτοιμοι να υπερασπιστούμε τον διπλανό μας ή και τους εαυτούς μας. Νιώθω ότι από δω και στο εξής θα είναι δυσκολότερο σε κάποιον να βγάλει στην επιφάνεια το έρεβος που κρύβει μέσα του, αν και στο θέατρο, όπως είπα, είναι πιο εύκολο να κρυφτείς πίσω από κάτι που δεν είναι ευκρινές.
Έχετε νιώσει να σας τρέφει η δυσκολία στη δουλειά και όχι η κανονικότητα;
Έχετε γοητευτεί ποτέ από τα σκοτάδια ενός συνεργάτη;
Ο δύσκολος παίκτης στη δουλειά μας ήταν κάπως νομιμοποιημένος μέχρι πρότινος. Το σκοτάδι σου ερχόταν πακέτο με το μεγαλείο, τη δημιουργία, το ταλέντο κι εσύ το δεχόσουν σαν κάτι που έπρεπε να υπηρετήσεις. Δεν ξέρω αν με γοήτευε ή αν απλώς αναγκαζόμουν να σταθώ στο ύψος αυτής της πραγματικότητας, για να μη φανώ δειλή και ευάλωτη. Δυστυχώς, πολλοί από αυτούς που βλέπαμε σαν ιδιοφυείς, έρχονταν με ένα τραύμα, μια νοσηρότητα, μια πολυπλοκότητα, μια διάθεση καταστροφής και αυτοκαταστροφής. Πολλοί από όσους θαυμάζαμε ήταν έτσι.
Με τα δικά σας σκοτάδια έχετε αναμετρηθεί ποτέ σοβαρά;
Υπήρξε μια στιγμή που θυμάμαι πολύ καλά, κάτι σαν κατάρρευση του συστήματος, για την οποία έπρεπε να αναζητήσω βοήθεια ειδικού. Θα μπορούσες να πεις ότι ήταν μια καθαρή κατάθλιψη. Δουλεύω αρκετό καιρό ψυχοθεραπευτικά. Ξαφνικά, ήρθε μια στιγμή που αναβίωσα ένα κομμάτι μου πολύ τραυματισμένο από παλιά και έπρεπε να βοηθηθώ. Νομίζω ότι είναι πολύ κρίμα σ’ αυτή τη ζωή να μην εξετάζεις την ύπαρξή σου, να μη μιλάς με ειδικούς της ψυχής όταν το έχεις ανάγκη. Μένουμε με πληγές τρομερά αυτοκαταστροφικές, ενώ μπορούμε να τις επουλώσουμε. Δεν είναι εύκολο. Είναι μια διαδικασία που μπορεί να καταλήξει και σε μια τρομερή αυτοαναφορά, γι’ αυτό πρέπει να έχεις κατά νου ότι την κάνεις όχι για να απομονωθείς, αλλά για να οδηγηθείς σε κάτι πολύ γόνιμο.
Αυτό που λέτε πολλοί ηθοποιοί ότι η δουλειά σας είναι και ψυχοθεραπεία, δεν αγγίζει τα όρια της ψευδαίσθησης πολλές φορές;
Δεν μου αρέσει και μένα αυτή η τοποθέτηση. Όσο πιο τεχνική τη βλέπεις τη δουλειά αυτή, τόσο το καλύτερο για σένα. Όσο πιο μαστόρικη είναι, τόσο πιο πολύ ανοίγει η φαντασία. Αν τη δεις υπαρξιακά, ψυχολογικά, ενεργειακά, πνευματικά, νομίζω κάτι χάνεις. Φυσικά το αποτέλεσμά της μπορεί να είναι κάτι το πνευματικό, όμως εσύ τη στιγμή που την κάνεις, δεν πρέπει να ξεχνάς ότι είσαι ένας τεχνίτης. Σαν να θες να φτιάξεις ένα παπούτσι που πρέπει να είναι κομψό, ανθεκτικό, ανατομικό.
Γιατί πιστεύετε ότι κάποιος θέλει να συνεργάζεται μαζί σας;
Μπορώ να απαντήσω στο γιατί θέλω εγώ να συνεργάζομαι με κάποιον. Τώρα, το γιατί κάποιος θέλει να δουλεύει μαζί μου εύχομαι να είναι κάτι που αλλάζει διαρκώς.
☛ ΙΝFO
H Αλεξάνδρα Αϊδίνη πρωταγωνιστεί στη νέα δραματική σειρά του Alpha Ψέματα, που κάνει πρεμιέρα στις 5 Μαΐου. Σενάριο: Νίκος Μήτσας. Σκηνοθεσία: Γιώργος Γκικαπέππας. Παίζουν: Χρήστος Λούλης, Ζέτα Δούκα, Βίκυ Παπαδοπούλου, Γιώργος Χρανιώτης κ.ά.
Η παράσταση On Ego, σε σκηνοθεσία Γιάννη Νταλιάνη, όπου συμπρωταγωνιστεί με τον Γιάννη Καπελέρη κ.ά., συνεχίζεται μέχρι τέλος Μαΐου στο Από Μηχανής Θέατρο (210-5232097).