Όσο μιλάμε, δεν αποχωρίζεται τα μαύρα της γυαλιά και δεν φιλτράρει τη σκέψη της. Φταίει, μάλλον, η καταγωγή της από την Ικαρία ή ο δυναμισμός που κληρονόμησε από την προγιαγιά της, αυτοδίδακτη ζωγράφο και αντικομφορμίστρια για την εποχή της – αποφάσισε να πάρει διαζύγιο εν έτει 1920. «Στην ψυχή και στην τέχνη μου είμαι λίγο ροκ», λέει γελώντας και ανάβοντας ένα τσιγάρο. Την ανάγκη της να κινείται όσο πιο απελευθερωμένα μπορεί την κάνει πράξη στο ΚΥΑΝ, το artist run project space που ίδρυσε πέρυσι μέσα σε ένα προπολεμικό σαλόνι ενός αθηναϊκού αρχοντικού του 1938 στα Εξάρχεια.
«Είχα ανάγκη να κινηθώ αυτόνομα, ενάντια στο κατεστημένο των κατάλευκων τοίχων των γκαλερί, ανοίγοντας έναν χώρο τέχνης φτιαγμένο από καλλιτέχνες για καλλιτέχνες», εξηγεί. Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο School of Visual Arts της Νέας Υόρκης, το 2016 επέστρεψε στην Αθήνα, βρίσκοντας στον δεύτερο όροφο του εν λόγω κτιρίου τον κατάλληλο δημιουργικό χώρο για το στούντιό της. «Πέρασα σχεδόν πέντε χρόνια αφοσίωσης στην πρακτική μου, δουλεύοντας σκληρά σε αυτό το υπέροχο παλιό κτίριο, σε αυτή την ιστορική γειτονιά της πόλης, που ανέκαθεν ήταν ένας πυρήνας αλλαγής και διανόησης. Μέσα στην καραντίνα, για να ξεγελάσω την αδράνεια των ημερών, σκέφτηκα να αξιοποιήσω και τον πρώτο όροφο, κάνοντας πράξη το όνειρο που πάντα είχα για έναν ανεξάρτητο πολυχώρο δημιουργίας, που θα φιλοξενεί Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες οι οποίοι δεν εκπροσωπούνται αναγκαστικά από κάποια γκαλερί ή είναι στην αρχή της καριέρας τους».
Αυτές τις μέρες, το ΚΥΑΝ γιορτάζει τα πρώτα του γενέθλια με την ομαδική έκθεση Ελπίς – Μια αισιόδοξη ωδή στην ανθρώπινη συνθήκη και στη δύναμη των χεριών, ένα αφιέρωμα στους δημιουργούς και στη νίκη της πίστης στο έργο. «Ο τίτλος είναι συμβολικός», λέει. «Είναι σαν να λέμε ότι υπάρχει ελπίδα για τους ανεξάρτητους χώρους τέχνης και γενικά για την ανθρωπότητα, μέσα στις άθλιες και πολλαπλές κρίσεις που βιώνουμε. Κάνω έναν παραλληλισμό της ελπίδας με το ανθρώπινο χέρι, γιατί τελικά όλα είναι στο χέρι μας, αρκεί να το θέλουμε. Ήρθα από την Αμερική και βρήκα μια Αθήνα σε ακόμα βαθύτερη κρίση, μπήκα σε ένα διαλυμένο κτίριο, το έφτιαξα με τα χέρια μου από το μηδέν, του έδωσα ξανά ζωή και σήμερα έχει γίνει η φωνή πολλών δημιουργικών ανθρώπων. Αν αυτό δεν είναι ελπίδα και μάλιστα στην πράξη, τότε τι είναι;»
Κάπως έτσι αντιλαμβάνεται και τον ρόλο των καλλιτεχνών στην κοινωνία, εξηγεί. «Το έργο τους είναι να πάρουν το προϋπάρχον, που ίσως να είναι και διαλυμένο, για να το αναζωογονήσουν και να φτιάξουν πάνω του κάτι καινούργιο. Είμαι παιδί του 1993. Ανήκω στη γενιά των ανθρώπων που, όταν έκλεισαν τα 18, τους έκαναν με κάθε τρόπο να πιστέψουν ότι δεν υπάρχει ελπίδα, πέφτοντας στη μαυρίλα μιας συνεχούς υπαρξιακής κρίσης. Ε, λοιπόν, εγώ το απορρίπτω αυτό. Δεν πέφτω στην παγίδα που λέει ότι η γενιά μου δεν έχει μέλλον».
Το μέλλον που οραματίζεται για το KYAN δεν θέλει να έχει αμιγώς εικαστικό χαρακτήρα και ανοίγει παράλληλα την πόρτα σε φιλοξενίες καλλιτεχνών, μουσικά και κινηματογραφικά πρότζεκτ. Στα μάτια της η Αθήνα του σήμερα μοιάζει πολύ με τη Νέα Υόρκη των ’80s. «Μέσα σε μια πόλη υπό κατάρρευση, μπήκαν οι καλλιτέχνες και τη φρέσκαραν, την έκαναν πιο ανοιχτή, πιο φιλική, πιο αλληλέγγυα», λέει. «Η Αθήνα μού αρέσει, γιατί μέσα στις αντιξοότητες καλλιεργεί την επιμονή στον καλλιτέχνη. Δεν είναι μια εύκολη πόλη, άρα δεν σε μαθαίνει να ζεις με ευκολίες. Αναγκάζεσαι να ψάξεις, να ερευνήσεις και να διεισδύσεις στη δουλειά σου, αν θες να πετύχεις κάτι αξιόλογο. Η εξερεύνηση για μένα είναι το άλφα και το ωμέγα. Απαιτεί κόπο, αλλά οι δρόμοι που θα ανοίξουν μπροστά σου θα είναι πέρα για πέρα φωτεινοί».
INFO
O χώρος τέχνης ΚΥΑΝ (Εμμανουήλ Μπενάκη 60, Εξάρχεια) παρουσιάζει την ομαδική έκθεση Ελπίς – Μια αισιόδοξη ωδή στην ανθρώπινη συνθήκη και στη δύναμη των χεριών. Έως 23/10. Πέμπτη-Κυριακή, 12.00-18.00. kyanathens.com