Το ερωτικό κάλεσμα ενός αρσενικού ελαφιού αντιλαλεί στο βουνό, ακούγεται σαν απελπισμένο. Το φθινόπωρο είναι η εποχή αναπαραγωγής τους: στήνουν καρτέρι στις πηγές, από όπου σίγουρα θα περάσουν τα θηλυκά, και προσπαθούν να τα γοητεύσουν με μια αλλόκοτη κραυγή. Όταν μπει ο Νοέμβρης, τα ερωτικά ειδύλλια έχουν ήδη ολοκληρωθεί και ο χειμώνας τους στην Πάρνηθα συνεχίζεται ατάραχα. Δεν είναι τα μοναδικά ζώα του βουνού: αγριογούρουνα, κρητικοί αίγαγροι, αλεπούδες, ερπετά και πουλιά ζουν εδώ, ενώ πρόσφατα έκανε την επανεμφάνισή του και ο λύκος. Ναι, αυτό είναι μια χαρμόσυνη είδηση, διότι η Πάρνηθα είναι ένα αληθινό βουνό, που ευτυχώς ανακάμπτει παρά τις πυρκαγιές και τις κακοποιήσεις δεκάδων ετών. «Βλέπεις ανθρώπους να διαμαρτύρονται για τα αγριογούρουνα και τους λύκους, επειδή φοβούνται. Άλλοι ταΐζουν τα ελάφια, κάτι που φυσικά απαγορεύεται. Οι περισσότεροι έρχονται απροετοίμαστοι και χάνονται στα μονοπάτια. Η Πάρνηθα είναι εθνικός δρυμός, δεν είναι συνοικιακό πάρκο. Εμείς εισβάλλουμε στον χώρο των ζώων και σε καμία περίπτωση εκείνα στον δικό μας», μου λέει ο Γιάννης Χέλης, διαχειριστής του καταφυγίου Μπάφι, αναδεικνύοντας ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα που προέκυψε από την εποχή της πανδημίας, όταν οι Αθηναίοι άρχισαν να εκδράμουν και να εκτιμούν τη φύση, χωρίς όμως να είναι εξοικειωμένοι με την κουλτούρα και τους κανόνες του βουνού.
Η Πάρνηθα είναι ένα αληθινό βουνό με συνολική έκταση 400 τ.χλμ. και υψόμετρο κορυφών που ξεπερνά συχνά τα 1.000 μ. (ψηλότερη η Καραβόλα, στα 1.413 μ.). Είναι δε ο κοντινότερος σε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα εθνικός δρυμός με πλούσιο ανάγλυφο, γεμάτο κορυφές, ορθοπλαγιές, οροπέδια, απόκρημνες χαράδρες, ρέματα, σπήλαια, βάραθρα και κρύβει όλους τους κινδύνους των μεγάλων βουνών. Έχει τρεις πύλες εισόδου: από Βαρυμπόμπη προς Τατόι, από Φυλή προς Δερβενοχώρια και από Θρακομακεδόνες προς καζίνο και καταφύγια. Σε αυτή την τελευταία βρίσκουμε και τις ωραιότερες πεζοπορικές διαδρομές.
ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΕΣ ΠΕΖΟΠΟΡΙΕΣ
Ποδηλάτες, δρομείς, παρέες και οικογένειες ανηφορίζουν κάθε Σαββατοκύριακο από Θρακομακεδόνες, προσπερνούν το Πάρκο των Ψυχών με τα γλυπτά από κορμούς καμένων δέντρων του γλύπτη Σπύρου Ντασιώτη και το ιστορικό Σανατόριο της δεκαετίας του ’30, που πρόσφατα χαρακτηρίστηκε διατηρητέο. Μονοπάτια, δασικοί δρόμοι (προσβάσιμοι μόνο από περιπατητές), πηγές, σημεία θέας, θέσεις αναψυχής θα τους απασχολήσουν για ώρες. Τέτοια εποχή βαδίζεις σε «χαλιά» από πεσμένα φύλλα, βλέπεις κυκλάμινα και μανιτάρια να ξεπετάγονται εδώ κι εκεί. Αλλού περπατάς μέσα σε δάση με έλατα και πεύκα, συναντάς χώρους αναψυχής ή ξέφωτα όπου στήνονται πικνίκ, ακόμη και αληθινά γλέντια, σε κάθε περίπτωση ξεχνάς ότι βρίσκεσαι σε απόσταση ούτε μιας ώρας από την Αθήνα.
Ένα μεγάλο δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών απλώνεται σε όλη αυτή την περιοχή, δίνοντας τη δυνατότητα για εύκολους, σύντομους περιπάτους ή πιο απαιτητικές πεζοπορίες. Στις πρώτες, οι οποίες είναι ιδανικές και για παιδιά, συγκαταλέγονται εκείνες που βρίσκονται γύρω από τα δύο καταφύγια του βουνού, το Μπάφι και το Φλαμπούρι. Η διαδρομή από το Μπάφι προς την πηγή Σκίπιζα και το Πυροφυλάκιο με την ωραία θέα διαρκεί μόλις 40 λεπτά και δεν παρουσιάζει καμία δυσκολία. Ομοίως και εκείνο που οδηγεί μετά από μία ώρα στη διάσημη πηγή Μόλα με τον χώρο αναψυχής. Μία ώρα διαρκεί και η διαδρομή που ξεκινά από το Φλαμπούρι, διασχίζει το δάσος και φτάνει στην πηγή Μεσιανό Νερό. Αν θέλετε μια πιο απαιτητική, ορεινή διαδρομή και περισσότερη ησυχία, τότε δεν έχετε παρά να δοκιμάσετε την ανάβαση στη Χαράδρα της Χούνης, η οποία ξεκινά από τους Θρακομακεδόνες και καταλήγει στο καταφύγιο Μπάφι, μετά από περίπου δύο ώρες. Είναι πνιγμένη στο πράσινο και δεν παρουσιάζει καμία τεχνική δυσκολία, ωστόσο έχει μεγάλη υψομετρική διαφορά. Το ίδιο ισχύει και για την ανάβαση της Κόψης Φλαμπουρίου, η οποία όμως έχει δύο παραλλαγές: η μία κινείται σε καλογραμμένο μονοπάτι με τραβέρσες που κάνουν πιο ήπια την ανάβαση (κόκκινη σήμανση), η άλλη σε βραχώδες πεδίο που απαιτεί ήπιο σκαρφάλωμα (μπλε σήμανση). Διαρκεί περίπου δύο ώρες έως το καταφύγιο Φλαμπούρι, αγναντεύει την καταπράσινη χαράδρα της Χούνης από τη μια, το καμένο από τις καλοκαιρινές πυρκαγιές τμήμα από την άλλη και προσεγγίζει την κορυφή Φλαμπουράκι (1.074 μ. υψόμετρο). Σε κάθε περίπτωση θα καταλήξετε σε ένα από τα δύο καταφύγια, απολαμβάνοντας τσιπουράκι, ηλιοβασίλεμα και θέα στο Λεκανοπέδιο, που μοιάζει τόσο κοντά και τόσο μακριά την ίδια στιγμή.
Συμβουλές & προτάσεις
→ Ιδιαίτερα δημοφιλές είναι και το μονοπάτι καζίνο-καταφύγιο Μπάφι (45-60 λεπτά). Μπορείτε να ανεβείτε με το τελεφερίκ έως το καζίνο και να συνεχίσετε από εκεί, συναντώντας το μονοπάτι της χαράδρας Χούνης. Εναλλακτικά, έως το καζίνο μπορείτε να φτάσετε από τα περίφημα Σκαλάκια (πάρκινγκ τελεφερίκ-καζίνο), το χαρακτηριστικό μονοπάτι που χρησιμοποιούν αθλητές ή μη για καθημερινή προπόνηση.
→ Στην Πάρνηθα εύκολα μπορεί να χάσετε τον προσανατολισμό σας, γι’ αυτό καλό είναι να έχετε μελετήσει καλά τη διαδρομή σας ή να πάρετε οδηγίες από τα καταφύγια. Σε καμία περίπτωση μη χρησιμοποιείτε το GPS, παρά μόνο ειδικές εφαρμογές και χάρτες. Εναλλακτικά, μπορείτε να περπατήσετε με επαγγελματίες συνοδούς βουνού μέσω της Trekking Hellas. Οι ίδιοι διοργανώνουν και πολλές δραστηριότητες για παιδιά: από οργανωμένες πεζοπορίες με μαθήματα ευαισθητοποίησης μέχρι ποδηλασία, δεντροαναρρίχηση, διάσχιση ρέματος πάνω σε τεντωμένο σκοινί και τοξοβολία (trekking.gr, τηλ. 210-3310323).
→ Το καταφύγιο Μπάφι (mpafi.gr, τηλ. 6983-888407) του ΕΟΣ Αθηνών, σε υψόμετρο 1.161 μ., λειτουργεί καθημερινά 08.00-21.00. Θέα στην Αθήνα από την υπέροχη αυλή, προσεγμένη κουζίνα ή και διανυκτέρευση αν το θελήσετε. Εδώ θα βρείτε και τον Γιάννη Χέλη, ο οποίος εκπροσωπεί την Trekking Hellas, για να διοργανώσετε μαζί του πλήθος δραστηριοτήτων. Το έτερο καταφύγιο, στο Φλαμπούρι, του ΕΟΣ Αχαρνών (flabouri.gr, τηλ. 210-2464666), λειτουργεί τα Σαββατοκύριακα για φαγητό, διαμονή και δραστηριότητες, με δημοφιλέστερη τη νυχτερινή πεζοπορία με πανσέληνο.
→ Τα ελάφια που ζουν ελεύθερα στην Πάρνηθα είναι κρυμμένα στα δάση και πιθανό να τα συναντήσετε κατά τη διάρκεια της πεζοπορίας σας. Μια ομάδα είναι εξοικειωμένη με τους ανθρώπους και στρατοπεδεύει στην πηγή της Αγίας Τριάδας, ακριβώς πάνω στον δρόμο. Να ξέρετε ότι απαγορεύεται να τα ταΐσετε, καθώς οι ανθρώπινες τροφές μπορούν να τα βλάψουν σοβαρά.
→ Στους εθνικούς δρυμούς απαγορεύεται αυστηρά, μεταξύ άλλων, η κατασκήνωση, το άναμμα φωτιάς, η σίτιση άγριων ζώων και η είσοδος ζώων συντροφιάς, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν το ενδιαφέρον της άγριας πανίδας, όπως παρατηρήθηκε πρόσφατα και στην Πάρνηθα. Τα δε σκουπίδια εξυπακούεται ότι δεν πετιούνται στη φύση. Ο κανόνας είναι ίδιος για όλα τα βουνά και τα φυσικά τοπία: παίρνουμε μαζί μας ακριβώς ό,τι φέραμε, ακόμη και αν υπάρχουν κάδοι απορριμμάτων.