Πρώτα τα ελληνικά. Κι απ’ τα ελληνικά πρώτα η Σαπφώ. Όχι μόνο λόγω παλαιότητας ή σημασίας, αλλά για τη σπουδαία δουλειά της Τασούλας Καραγεωργίου στην έκδοση Σαπφώ. Τα ποιήματα (εκδ. Κέδρος), φέρνοντας με ασφάλεια στα νέα ελληνικά τους αρχαίους στίχους και φροντίζοντας έναν τόμο-κόσμημα. Έπειτα προτείνω να ασχοληθεί κανείς με τον Κουρασμένο της ηδονής (εκδ. Κίχλη) του Β. Π. Μεσολογγίτη. Περισσότερο γνωστός ως ηθοποιός, ο Μεσολογγίτης είχε γράψει το 1926 αυτή τη συλλογή, η οποία έμεινε για δεκαετίες χαμένη και σήμερα καταχωρίζεται ως μία από τις πρώτες μοντερνιστικές απόπειρες στην ιστορία της ελληνικής ποίησης.
Κατά τ’ άλλα, έχουμε μπροστά μας την πρώτη ξεκάθαρη φουρνιά της πανδημίας: συλλογές που γεννήθηκαν, δουλεύτηκαν ή εν πάση περιπτώσει ετοιμάστηκαν τα τελευταία δυόμισι χρόνια. Ο Αλέξανδρος Αλαβάνος αναφέρεται στην πανδημία στην εισαγωγή του – καλοδεχούμενη η πρώτη του συλλογή, Πύλαι αρρήτων επών (εκδ. Καστανιώτη), με επιρροές από την παράδοση των ελληνικών γραμμάτων και της ιστορίας. Την ίδια στιγμή ο Ευριπίδης Γαραντούδης και η Σοφία Κολοτούρου αντάλλασσαν σονέτα σε μια φανταστική επικοινωνία που αποτυπώνεται στην Ευτοπία (εκδ. Gutenberg). Με σονέτα ασχολείται και η Παυλίνα Μάρβιν στα Θαύματα του Πολύφημου (εκδ. Κίχλη), εξαιρετικά σονέτα μάλιστα, άξια πολλών συγχαρητηρίων. Κι αν το βιβλίο της το γυρίσετε ανάποδα, αλλάζει τίτλο, λέγεται Σβήστε τους φάρους για τον Ιβάν Ισμαήλοβιτς και αποτελείται από σύντομα ποιητικά πεζά. Όλα επιτρέπονται. Ή, όπως θα έλεγε και η Ιφιγένεια Ντούμη στη νέα της συλλογή από τον Καστανιώτη, Όλα μ’ αρέσουν. Καταπληκτική δουλειά. Κατάθεση ψυχής με χιούμορ, σαρκασμό, φαντασία και όλες τις σωστές λέξεις. Κυκλοφόρησε και η νέα δουλειά του Διονύση Καψάλη, Ο καταρράκτης (εκδ. Άγρα). Στο υψηλότερο επίπεδο η δουλειά του, άλλη μία φορά.
Αναφέρω ονομαστικά και λίγες ακόμα συλλογές από τις –για μία ακόμα φορά– πάρα πολλές δουλειές που κυκλοφόρησαν τους τελευταίους μήνες και μετά την πρώτη ανάγνωση πιστεύω ότι αξίζουν την προσοχή σας: το Τελευταίο σκοτάδι (εκδ. Κριτική) του Αργύρη Παλούκα, το Γυμνό παγώνι (εκδ. Καστανιώτη) της Δάφνης Νικήτα, ο Εγκέφαλος ψάρι (εκδ. Βακχικόν) της Λίλιας Τσούβα, η Οδός Μητροπολίτη (εκδ. Σμίλη) του Λευτέρη Χονδρού, ο Εικοστός κόσμος (εκδ. Πόλις) του Δημήτρη Πέτρου, τα Φυτά εσωτερικού χώρου (εκδ. Βακχικόν) της Ευαγγελίας Τάτση, το Για τους άγνωστους σφαγμένους (εκδ. Gutenberg) του Θανάση Τριαρίδη και τα Περιττά κιλά (εκδ. Καστανιώτη) του Χρίστου Παπαγεωργίου.
Από τη μεταφρασμένη ποίηση ξεχωρίζει η Λουίζ Γκλικ με τον Θρίαμβο του Αχιλλέα (εκδ. Στερέωμα) – πόσο ευεργετικό, σκέφτομαι, ήταν για την ποιητική μας παιδεία το βραβείο Νόμπελ που κέρδισε η Αμερικανίδα ποιήτρια προ διετίας. Η παρούσα συλλογή, γραμμένη το 1985 (National Book Critics Circle Award), είναι ίσως η πιο εύκολα προσεγγίσιμη από τις τέσσερις που έχουν πλέον μεταφραστεί, έντονα ερωτική και με χαρακτηριστικό το στοιχείο του μύθου, όπως μαρτυρά και ο τίτλος της. Από τις εκδόσεις Στερέωμα διαβάζουμε και την Ανίς Κολτζ από το Λουξεμβούργο, την ανθολογία Το αλλού των λέξεων, τα ολιγόστιχα ποιήματα όπου κάθε λέξη ζυγίζει τόνους. Π.χ.: «Ο ήλιος / μας έδωσε / μια σκιά / για να μην ξεχνάμε / πως ανήκουμε / στο φως». Και ένα ακόμα: η Κάρεν Βαν Ντάικ γράφει το Αλλωνών/Lifted (εκδ. Άγρα), μια συλλογή για όλες τις γλώσσες, όλους τους τόπους και όλα τα αναγνώσματα που την/μας έχουν διαμορφώσει. Και όλες τις στιγμές, μικρές, μεγάλες, τεράστιες.