Πρώτη αφορμή: η πορτοκαλόπιτα του Sweet Nolan, του γλυκοπωλείου του Σωτήρη Κοντιζά στο Σύνταγμα. Γλυκό, παιδεμένο, πυκνό και οριακά λιγωτικό. Αυτό που μου έκανε την ωραιοτέρα εντύπωση είναι το εξής: τα δύο σπαρταριστά φιλέτα ολόφρεσκου πορτοκαλιού στην κορυφή του γλυκού. Ναι, είμαστε στην εποχή των ξινών! Είμαι σίγουρος πως καταλαβαίνετε αυτή την ωραία αίσθηση που σου δίνει μια τέτοια λεπτομέρεια: ένα τρόφιμο να σε συνδέει με έναν τόπο, να σε τοποθετεί μέσα στον κύκλο του χρόνου. Σπάνιο πράγμα πια αυτό. Στα σπίτια μας το ζούμε όσοι κυνηγάμε τα προϊόντα στην καλή στιγμή τους. Στα εστιατόρια λιγότερο, στα ζαχαροπλαστεία ελάχιστα.
Η έμπνευση για το γλυκό ξεκίνησε από τις μπριός που φτιάχνουν. Μπριός πωλούν μόνο την πρώτη ημέρα παρασκευής τους, για να είναι στην ιδεώδη κατάσταση. Μέχρι πρότινος, όσες περίσσευαν τις μοιράζονταν μεταξύ τους. Και ξαφνικά, μια ιδέα ανακύκλωσης: μαδάνε τις χθεσινές μπριός, αποξηραίνουν τα κομμάτια στον φούρνο, τα μουλιάζουν σε μείγμα από χυμό πορτοκαλιού, ζάχαρη, βανίλια, πρόβειο γιαούρτι, ξύσμα, τα βάζουν σε φόρμες και τα φουρνίζουν. Σιροπιάζουν μετά με κρύο σιρόπι από χυμό πορτοκαλιού και γαρνίρουν με κρέμα λευκής σοκολάτας με μαστίχα. Zero waste, βιωσιμότητα, σε όλα τικ και μπράβο τους.
Δεύτερη αφορμή γι’ αυτό το κείμενο: μια γευσιγνωσία με lemon pies που κάναμε για το gastronomos.gr. Κάποιες είχαν σίγουρα εσάνς λεμονιού, και μάλιστα κακές. Δεν ξέρω ποιες είχαν φρεσκοστυμμένο λεμόνι, ποιες είχαν πούλπα. Πώς θα ’θελα, για το γκουρμέ του πράγματος, να μου έλεγαν πως αυτή η lemon pie φτιάχτηκε με φρέσκα, τωρινά λεμόνια, και μάλιστα από το Άργος, τον Πόρο, την Κρήτη. Από τον τάδε ή τον δείνα παραγωγό. Γιατί αυτό είναι πραγματική γαστρονομική εμπειρία, να τρως κάτι και να γεύεσαι έναν τόπο.
Πώς θα ’θελα μια γαλατόπιτα με γάλα από μικρό παραγωγό. Για όσο καιρό έχει καλό γάλα. Ή γλυκά με φράουλες στον καιρό τους, κεράσια, αχλάδια, μήλα στην κορυφαία στιγμή τους. Πώς θα ’θελα μια αρτιζανάλ ζαχαροπλαστική που να είναι συνδεδεμένη με το χωράφι, τη φάρμα, τον παραγωγό. Έξω τέτοια βρίσκουμε, εδώ ούτε καν.
Ξέρετε ποιοι ευθύνονται γι’ αυτό το φτήνεμα; Εμείς οι καταναλωτές. Που θέλουμε πολύ και απ’ όλα και πάντα. Και πάση θυσία σε χαμηλή τιμή. Που δεν κάνουμε τον κόπο να μάθουμε τις εποχές των προϊόντων. Που θέλουμε αυτή την πολυτέλεια που είναι το γλυκό να την πληρώνουμε σαν είδος από το σούπερ μάρκετ. Πολλά ζητάω, το ξέρω. Τα περισσότερα γλυκά εκεί έξω είναι συνθετικά, από μείγματα σε κουβάδες, η τοπικότητα και η εποχικότητα με μάραναν.