«Αυτή τη στιγμή η τεχνητή νοημοσύνη βρίσκεται σ’ ένα σημείο καμπής», ομολογεί η Φέι Φέι Λι στην Μελίσσα Χέικιλα του MIT Tech Review. Η Λι είναι μια απ’ τις πιο διάσημες κι επιδραστικές ερευνήτριες της τεχνητής νοημοσύνης παγκοσμίως, με μακρά ιστορία σε εργαστήρια κι εταιρείες – ο λόγος της έχει βαρύνουσα σημασία. Σήμερα συνδιευθύνει το Ινστιτούτο Ανθρωποκεντρικής Τεχνητής Νοημοσύνης του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, ενώ πολύ πρόσφατα κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό βιβλίο της «The Worlds I See: Curiosity, Exploration, and Discovery at the Dawn of AI», όπου μεταξύ άλλων, αφηγείται τον αγώνα της να καθιερωθεί ως μετανάστρια στον κόσμο της επιστήμης των υπολογιστών.
Τι παρατηρεί η Λι σχετικά με το ChatGPT; Ότι έχει αφυπνίσει τον κόσμο, αλλά και τις επιχειρήσεις, που ξαφνικά συνειδητοποιούν ότι μπορούν με αυτές τις τεχνολογίες της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης, να έχουν μεγαλύτερα οφέλη. Η 46χρονη επιστήμονας αναγνωρίζει ότι έρχονται σοβαροί κίνδυνοι με αυτά τα νέα εργαλεία, αλλά διαφωνεί με τους επονομαζόμενους «νονούς» του ΑΙ -τον Τζεφ Χίντον, τον Γιαν Λεκούν και τον Γιόσουα Μπέντζιο- οι οποίοι ανησυχούν για το υπαρξιακό ρίσκο της ΤΝ.
«Τους σέβομαι», λέει, «και πρέπει σίγουρα να μιλήσουμε για όλα αυτά. Αλλά αν με ρωτήσετε ως ηγέτη της τεχνητής νοημοσύνης νιώθω ότι υπάρχουν άλλοι κίνδυνοι, πολύ πιο καταστροφικοί για την κοινωνία, οι οποίοι είναι πιο πιεστικοί και επείγοντες. Όπως, για παράδειγμα, η παραπληροφόρηση, η απώλεια θέσεων εργασίας, οι προκαταλήψεις, και η παραβίαση της ιδιωτικής ζωής».
Αν υπάρχει όμως κάτι που ανησυχεί περισσότερο τη Λι, αυτό είναι η συγκέντρωση δύναμης σε λίγα χέρια της Big Tech, σε βάρος των επενδύσεων στην επιστημονική και τεχνολογική έρευνα στο δημόσιο τομέα.
«Η τεχνητή νοημοσύνη είναι τόσο ακριβή, που καθίσταται αδύνατη η αξιοποίησή της από τον ακαδημαϊκό χώρο. Πώς θα ασχοληθεί υπ’ αυτές τις συνθήκες η επιστήμη με το κοινό καλό; Η Αμερική χρειάζεται να επενδύσει σημαντικά στην έρευνα και τις υπολογιστικές δυνατότητες του δημόσιου τομέα, δημιουργώντας ένα νέο εθνικό ερευνητικό ίδρυμα για την τεχνητή νοημοσύνη, στα πρότυπα του CERN. Πιστεύω ακράδαντα ότι το AI θα βοηθήσει την ανθρωπότητα, αλλά όχι χωρίς μια συντονισμένη προσπάθεια που να διασφαλιστεί η ηγετική θέση της Αμερικής στην τομέα», λέει στη συνέντευξή της.
Παράλληλα, η κοινότητα της τεχνητής νοημοσύνης πρέπει να εξετάσει τα ζητήματα των πνευματικών δικαιωμάτων και των δεδομένων. Σύμφωνα με τη Λι, η πρακτική της αθρόας συλλογής δεδομένων από το διαδίκτυο για την εκπαίδευση μεγάλων μοντέλων, εγείρει ζητήματα μεροληψιών αλλά και παραβίασης των πνευματικών δικαιωμάτων, καθώς και της ιδιωτικής ζωής.
«Τώρα γνωρίζουμε πολύ καλύτερα το ρόλο που παίζουν τα δεδομένα σε σύγκριση με το 2009. Τότε ήμασταν απ’ τους πρώτους που μιλούσαμε για τη σημασία των δεδομένων», υπογραμμίζει, προσθέτοντας ότι η κοινότητα της τεχνητής νοημοσύνης πρέπει να συνεχίσει να αναπτύσσεται, και να μαθαίνει από τα λάθη του παρελθόντος.
«Ο κόσμος της τεχνητής νοημοσύνης δεν είναι τόσο “λευκός” και αρσενικός όσο τον παρουσιάζουν τα media» υποστηρίζει, καλώντας όσους παθιάζονται με το πεδίο, να λάβουν μέρος στη μεγάλη αυτή προσπάθεια.
Τέλος, η Λι έχει ένα πολύ χρήσιμο κι επίκαιρο μήνυμα προς τους νέους προγραμματιστές: «τα μαθηματικά είναι καθαρά, αλλά ο κοινωνικός αντίκτυπος της τεχνολογίας είναι ένα χάλι. Αναγνωρίστε το αυτό το χάλι, γιατί τα προϊόντα της δουλειάς μας έχουν τόσο θετικό όσο και αρνητικό αντίκτυπο».