Οταν ο Αμερικανός Τζερεμάια Χάουαρντ ήταν 5 ετών, έμαθε πως είχε καταρράκτη, κάτι που θα εμπόδιζε κατά πολύ την όρασή του, και χρειαζόταν να εγχειριστεί όταν θα ενηλικιωνόταν. Τα χρόνια περνούσαν, και όταν έφτασε 17 ετών, βλέποντας πως το δημόσιο σύστημα υγείας δεν θα τον κάλυπτε, προσπάθησε να στραφεί σε μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, μιας και οι γονείς του δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να καλύψουν τα έξοδα μιας τέτοιας επέμβασης. Δεν έλαβε απάντηση, οπότε κατέφυγε, ως τελευταία λύση, στο crowdfunding. Τα χρήματα που μάζεψε θα μπορούσε να είναι το χαρτζιλίκι από μια γιαγιά – μόλις 50 ευρώ.
Η τύχη του γύρισε, όταν κάποιες μέρες αφού είχε ποστάρει την καμπάνια του, μια κοπέλα επικοινώνησε μαζί του και του ζήτησε να της περιγράψει την πάθησή του και τι χρειαζόταν. Εντολέας της ήταν κάποιος που ο Τζερεμάια ποτέ δεν πίστευε ότι θα γνωρίσει από κοντά: Ο Mr Beast.
Αν κάποιος διαβάζει το άρθρο, είναι άνω των 30 ετών και δεν ασχολείται πολύ ενεργά με τα σόσιαλ μίντια, μπορεί να μην αναγνωρίζει τον ίσως πιο διάσημο ινφλουένσερ του YouTube. Ωστόσο, στο νεότερο κοινό, ο 25χρονος Τζίμι Ντόναλντσον από τη Νότια Καρολίνα είναι τουλάχιστον μια μυθική φιγούρα: Εχει 50 εκατ. ακόλουθους στο ίνσταγκραμ, 28,8 εκατ. ακόλουθους στο Χ και, φυσικά, στο φυσικό του περιβάλλον, το YouTube, είναι ο πρώτος σε δημοφιλία ατομικός λογαριασμός, με 242 εκατ. subscribers.
Κάθε καινούργιο βίντεό του έχει τουλάχιστον μερικά εκατομμύρια θεάσεις μέσα σε λίγες ώρες, και, στα 25 του, βγάζει περίπου 600-700 εκατ. δολάρια τον χρόνο, τα οποία κατά κύριο λόγο επενδύει σε διαφορετικές εταιρείες, χτίζοντας έτσι την αυτοκρατορία του. Εχει ανοίξει ένα εστιατόριο, έχει φτιάξει μια μάρκα μπάρας σοκολάτας και δηλώνει ότι θα ήθελε να είναι εντελώς ανεξάρτητος από διαφημίσεις στα βίντεό του. Σήμερα, οποιοσδήποτε διαφημίζεται στα βίντεό του πληρώνει γύρω στα 2,5-3 εκατ. δολάρια.
Πώς τα σκέφτεται αυτά;
Οι ιδέες για τα βίντεο του Mr Beast φέρνουν στον νου ένα εξαιρετικά ευφάνταστο 10χρονο αγόρι, αν είχε να σπαταλήσει μερικά εκατομμύρια δολάρια σε βιντεοσκοπημένες παραγωγές. Ο YouTuber, του οποίου τα βίντεο υπολογίζεται ότι βλέπονται 30 δισ. φορές τον χρόνο, μετράει 12 χρόνια στο YouTube και έχει γυρίσει παραπάνω από 700 βίντεο. «Γιάτρεψα 1.000 τυφλούς ανθρώπους», όπως έκανε με τον Τζερεμάια. Γιατί να κάνεις μια καλή πράξη, αν μπορείς να κάνεις 1.000; Γιατί να υιοθετήσεις ένα σκύλο, αν μπορείς να σώσεις ένα ολόκληρο καταφύγιο;
Βέβαια, αυτά είναι παραδείγματα καλών πράξεων, χαρακτηριστικό της τάσης του φιλάνθρωπου Ντόναλντσον να κάνει μεγάλες και πολύ γενναιόδωρες κινήσεις. Σίγουρα αυτές οι πρωτοβουλίες είναι προτιμότερες από άλλες ιδέες του όπως τα: «Επιβιώστε 100 μέρες φυλακισμένοι σε έναν κύβο μερικών τ.μ. και κερδίστε 500.000 δολάρια», «Επιβίωσε θαμμένος σ’ έναν τάφο για 24 ώρες και κέρδισε 500.000 δολάρια», «Οι φίλοι μου κι εγώ κάναμε διακοπές του 1 δολαρίου έως των 250.000 δολαρίων».
Γιατί τελικά ποιος θέλει να παίξει σε μια προσομοίωση του Squid Game και να κερδίσει 456.000 δολάρια; Ποιος αντέχει μία ώρα μέσα σ’ ένα κουτί με 1.000 αράχνες, να πηδήξει στο κενό ή να σώσει 800.000 δολάρια δεμένα στο πίσω κάθισμα ενός αυτοκινήτου που βυθίζεται στη θάλασσα, ώστε να τα κερδίσει;
Ο Mr Beast, ο οποίος είναι ένα από τα σπουδαιότερα άτομα της χρονιάς, σύμφωνα με το περιοδικό ΤΙΜΕ, δεν είναι ούτε όμορφος ούτε άσχημος, δεν είναι τρομερά αστείος, ούτε προσβλητικός, ούτε συνομωσιολόγος. Είναι ένας έξυπνος επιχειρηματίας και ξέρει να προσαρμόζεται. Από το 2012, που άνοιξε το πρώτο του κανάλι, άρχισε να μελετάει το YouTube ώστε να μπορέσει να καταλάβει πώς λειτουργεί ο αλγόριθμος. «Ξυπνούσα, μελετούσα το YouTube, μελετούσα βίντεο και σκηνοθεσία, ξανάπεφτα για ύπνο και αυτή ήταν η ζωή μου. Δεν είχα φίλους», είχε πει στο Bloomberg. Η δημοφιλία του ξεκίνησε το 2017, όταν μέτρησε από το 1 έως το 100.000 μπροστά στην κάμερα (του πήρε περίπου 40 ώρες). Αναρωτιέται κανείς ποιος ενδιαφέρεται να βλέπει κάποιον να κάνει κάτι τόσο ανιαρό; Ε, λοιπόν, πολλοί. Για την ακρίβεια εκείνο το βίντεο το έχουν δει 27 εκατ. άνθρωποι.
Παράξενες ιδέες, άπειρα views
Αφού αποφοίτησε από το σχολείο, ο Ντόναλντσον γράφτηκε σ’ ένα δημοτικό κολέγιο στη Ν. Καρολίνα, αλλά πολύ γρήγορα κατάλαβε ότι το αγαπημένο του μέσο ήταν το καλύτερο σχολείο. Είχε ήδη ξεκινήσει να βγάζει κάποια χρήματα όταν η μητέρα του, μια πρώην στρατιωτικός, του είπε ότι αν δεν σπουδάζει, πρέπει να μετακομίσει. Και το έκανε. Σύμφωνα με τον Mr Beast, σήμερα, η μητέρα του είναι η μόνη που γνωρίζει το ύψος της περιουσίας του γιου της.
Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι αράδες, οι θεάσεις του τελευταίου βίντεο του Mr Beast, που αφορά το πώς αυτός και η ομάδα του επέζησαν σε μια εγκαταλελειμμένη πόλη για 7 ημέρες, που ανέβηκε πριν από μία ημέρα, έχουν φτάσει στις 70.663.872. Πριν από λίγο καιρό, κατάφερε να ξεπεράσει τον PewDiePie, τον μεγαλύτερο ινφλουένσερ στην ιστορία του YouTube – σήμερα μετράει 40 εκατομμύρια παραπάνω subscribers.
Μήπως εκμεταλλεύεται καταστάσεις;
Πρέπει ωστόσο κάτι να ειπωθεί για τη δημοφιλία του YouTuber: Ενώ, όπως λένε οι υποστηρικτές του, όλη του η οπτική είναι «πώς μπορώ να μετατρέψω τον μέσο άνθρωπο σε κάτι απίστευτο;», είναι χαρακτηριστικό των καιρών μας τι μπορεί να κάνει κάποιος για να κερδίσει –πολλά– χρήματα. Ενα από τα challenges είναι αυτό των δύο αγνώστων που κλείνονται σ’ ένα μικρό διαμέρισμα χωρίς παράθυρα, με τα νέον φώτα να τους τυφλώνουν μέρα νύχτα, και καταναλώνοντας μόνο κονσέρβες, χωρίς κινητά, μουσική ή τηλεόραση, ώστε να κερδίσουν 500.000 δολάρια.
Οσο περνάνε οι μέρες και η αίσθηση της φυλακής κορυφώνεται, ο Mr Beast τους προτείνει να μειώσουν την αμοιβή τους κατά 100.000 δολάρια αν θέλουν αντί για κονσέρβες, να τους μαγειρεύει ένας σεφ michelin. Για άλλα 100.000, να σβήνουν τα φώτα το βράδυ πριν κοιμηθούν. Ή να ανοίξουν ένα μαγικό κουτί χωρίς να τους πει τι έχει μέσα, χάνοντας 10.000 δολάρια (είχε δύο αυτοκίνητα Tesla). Ενώ οι δύο νέοι εξηγούν στην αρχή του βίντεο ότι θέλουν να πληρώσουν την επέμβαση κάποιου ή να ξεπληρώσουν το κολεγιακό τους χρέος, ο Mr Beast, σαν άλλος μεσσίας, εμφανίζεται μπροστά τους, με βαλίτσες χρημάτων, τεστάροντας τη νοημοσύνη τους, ενώ οι πράξεις του μοιάζουν όλο και περισσότερο με μια εξευτελιστική ελεημοσύνη – αν ξύσεις λίγο την επιφάνεια και το χαζοχαρούμενο γέλιο της περσόνας του Ντόναλντσον.
Οπως είχε πει κάποιος από τους σκηνοθέτες του, του άρεσε πολύ να δουλεύει για τον νεαρό πολυεκατομμυριούχο, ωστόσο η διαρκής αναζήτηση προσοχής από πλευράς των χρηστών ώστε να μη φύγουν από την πλατφόρμα τον κατέθλιψε και άλλαξε επάγγελμα. «Αυτοί οι αλγόριθμοι είναι δηλητηριώδεις για την ανθρωπότητα. Βάζουν μπροστά εθιστικό περιεχόμενο προμοτάροντάς το χωρίς αίσθηση ηθικής, μόνο και μόνο για τη διαφήμιση», είχε πει.
Αλλοι υπάλληλοι του Mr Beast έχουν δηλώσει πως επρόκειτο για ένα εξαιρετικά τοξικό περιβάλλον, όπου μπορείς να απολυθείς ανά πάσα στιγμή. Ταυτόχρονα, η δημοφιλία του Mr Beast, που αν το πάρει κανείς εντελώς κυριολεκτικά, δεν βλάπτει κάποιον, εγείρει πολλά ερωτηματικά σχετικά με τις δομές στην αμερικανική κοινωνία: Γιατί δεν μπορεί το κράτος να παρέχει εγχειρήσεις; Γιατί πρέπει ένας επιφανειακός φιλάνθρωπος που αναζητάει την προσοχή να πρέπει να ανοίξει 100 πηγάδια στην Αφρική για καθαρό νερό;
Από την άλλη, κάποια άλλα, ακόμη πιο αμφιλεγόμενα βίντεο του δημιουργού προκαλούν ακόμη περισσότερο σκεπτικισμό: γιατί να καταστρέψεις μια Lamborghini ώστε να τη δεις να φλέγεται, απλώς και μόνο γιατί μπορείς οικονομικά να το κάνεις; Γιατί να ξοδέψεις 250.000 δολάρια σε μία ημέρα σε κάποιο θέρετρο – ποιος νοιάζεται; Περίπου 250 εκατ. άνθρωποι, απ’ ό,τι φαίνεται.