«Ακόμα και τη στιγμή που είμαστε περισσότερο συνδεδεμένοι από ποτέ, παραμένουμε απόλυτα διακριτοί μεταξύ μας ως ομάδες. Ζούμε στον ίδιο πλανήτη, αλλά σε πολλούς διαφορετικούς κόσμους. Αυτό που ο καθένας μας θεωρεί ότι είναι ολόκληρος ο κόσμος είναι απλώς ο κόσμος όπως τον βλέπουμε εμείς, ό,τι κι αν είναι αυτό το “εμείς”. Αυτό που γνωρίζουμε ως ιστορία του κόσμου είναι στην πραγματικότητα μια κοινωνικά κατασκευασμένη ταδε-κεντρική αφήγηση της παγκόσμιας ιστορίας». Προφανώς, ε; Και όμως, δεν είναι πάντα εύκολο να αντιμετωπίσουμε το παρελθόν ως μια πιθανή αφήγηση.
Αυτό κάνει ο Τανίμ Ανσάρι, λοιπόν (και πολλοί μελετητές της Ιστορίας, πάντως) στο βιβλίο του Η επινόηση του χθες, στο οποίο αναρωτιέται το εξής: «Αν η Ιστορία είναι μια ιστορία που αφηγούμαστε ο ένας στον άλλο, ποια είναι η πλοκή της;». Η πλοκή της είναι λίγο-πολύ γνωστή. Τα σημεία που θεωρούμε βασικά (εμείς, στον δυτικό κόσμο, έστω) παραμένουν βασικά, και η αφήγηση παραμένει χαλαρά γραμμική, ωστόσο αυτή η παγκόσμια ιστορία του Ανσάρι, «από τη λίθινη μέχρι την ψηφιακή εποχή», έχει μια διαφορετική στόχευση, αφού ο συγγραφέας αναζητά διασυνδέσεις φαινομενικά άσχετων μεταξύ τους γεγονότων (π.χ. τι σχέση μπορεί να έχει η άνοδος της Κίνας με την πτώση της Ρώμης), για να καταλάβει πώς η διαμόρφωση του κάθε ανά τόπο και χρόνο πολιτισμού προκύπτει από την ακούσια ή εκούσια συνύφανση παραδόσεων, αντιλήψεων, αποφάσεων κ.ά.
Έχει ενδιαφέρον το ότι επιλέγει ως κάτι σαν σημείο μηδέν το πρώτο ταξίδι του Κολόμβου στην Αμερική («το γεγονός που “άλλαξε τα πάντα”. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, τα δύο ημισφαίρια διασυνδέθηκαν, ολόκληρος ο πλανήτης εντάχτηκε σε έναν ενιαίο διεπικοινωνιακό κόσμο»), όπως ενδιαφέρον έχει και ο ίδιος: γεννημένος στην Καμπούλ, ζει από έφηβος στις ΗΠΑ, στο Σαν Φρανσίσκο, έχει γράψει βιβλία ιστορικού και δοκιμιακού περιεχομένου, αλλά και μυθοπλασία, όμως κυρίως έχει γράψει ένα από τα πιο διάσημα μέιλ της ιστορίας, ένα από τα πρώτα ηλεκτρονικά μηνύματα που έγιναν βάιραλ: ήταν κάποιες σκέψεις που αρχικά έστειλε σε μερικούς φίλους την επομένη της 11ης Σεπτεμβρίου. Ήταν ο κόσμος όπως απλώς τον έβλεπε αυτός, κατά κάποιον τρόπο, μία από τις εκατομμύρια ενδεχόμενες αφηγήσεις ενός γεγονότος.
Η επινόηση του χθες του Τανίμ Ανσάρι κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια, σε μετάφραση Μιχάλη Λαλιώτη.
