Το Fondation Louis Vuitton διοργανώνει ένα αφιέρωμα στη γυναίκα designer που «εφηύρε τον νέο κόσμο».
Είναι η πρώτη φορά που ολόκληρο το Fondation Louis Vuitton στο Παρίσι –το εντυπωσιακό κτίριο με τις έντεκα γκαλερί, που σχεδίασε ο Frank Gehry και εγκαινιάστηκε το 2014– βρίσκεται στη διάθεση ενός μόνο καλλιτέχνη. Η ρετροσπεκτίβα «Inventing a New World» (έως 24/2) πάνω στο έργο της Charlotte Perriand αποκαλύπτει τους γεμάτους τέχνη και ζωή εσωτερικούς χώρους που σχεδίαζε η Γαλλίδα designer, αρχιτέκτων και ανθρωπίστρια, η οποία πέθανε σε ηλικία 96 ετών το 1999. Η έκθεση διοργανώθηκε με αφορμή την επέτειο των είκοσι χρόνων από τον θάνατό της και περιλαμβάνει τα πάντα: μοναδικά σχέδια και έπιπλα – συμπεριλαμβανομένων κομματιών από την εποχή που εργαζόταν στην Ιαπωνία και στη Βραζιλία. Ανακατασκευές επτά χώρων, από τις prefab μονάδες που σχεδίασε για το χιονοδρομικό κέντρο Les Arc έως το προκατασκευασμένο παραθαλάσσιο εξοχικό (1934), που στέκει πάνω σε πασσάλους μέσα στο νερό στο προαύλιο του μουσείου, και το ορεινό καταφύγιο «Tonneau Refuge» (1938), μια ξύλινη καμπίνα με επένδυση αλουμινίου την οποία η ομάδα του μουσείου μετέφερε κομμάτι κομμάτι έως τον τέταρτο όροφο, όπως ακριβώς είχε σχεδιάσει η Perriand ότι θα χτιζόταν σε μια απομακρυσμένη τοποθεσία. Το αγαπημένο της κολιέ από μπάλες ρουλεμάν, που φορούσε κατά τη δεκαετία του 1920, αλλά και φωτογραφίες με θέματα από τη φύση, που ενέπνευσαν και ευαισθητοποίησαν την ίδια και τους εικαστικούς φίλους της.
«Σπίτι πάνω στο νερό»
Μόνη αναμεσα σε άνδρες
Στο διαμέρισμά της στο Latin Quarter, η Perriand σχεδίασε τη διάσημη Chaise longue basculante B306 το 1927, προτού ακόμα εργαστεί για τον Γάλλο αρχιτέκτονα Le Corbusier, το μέγεθος του οποίου επισκίασε τη δουλειά της. Άλλωστε ο μοντερνιστής «μέντορας» δεχόταν συχνά τα εύσημα για τις δημιουργίες της. Και δεν ήταν ο μόνος. Η Perriand πέρασε μεγάλο μέρος της σταδιοδρομίας της στη σκιά σπουδαίων ανδρών του 20ού αιώνα. Μόνο μετά τον θάνατό της τα κομμάτια της άρχισαν να πωλούνται σε υψηλότερες τιμές και να αναφέρεται το όνομά της ως σχεδιάστρια. Ακόμα και σήμερα, πολλά από αυτά αναφέρονται ως «συμπαραγωγές», σχέδια δηλαδή που έκανε μαζί με κάποιον άνδρα συνάδελφό της. Η Perriand, όμως, γνώριζε ότι δεν θα μπορούσε να επιβιώσει ως γυναίκα-ανεξάρτητη designer.
Η έκθεση εμφανίζει 200 δημιουργίες της μαζί με 200 έργα τέχνης από δεκαπέντε εικαστικούς –ανάμεσά τους οι Miro, Picasso, Calder, Leger, Dalaunay– και διερευνά πώς η Perriand έβλεπε τον «νέο κόσμο» και πώς έζησε τη ζωή της: «Το επάγγελμα του αρχιτέκτονα είναι μια δουλειά στην υπηρεσία της ανθρωπότητας», συνήθιζε να λέει.
Ανακατακευή, πρόταση τραπεζαρίας στο Salon d’automme, 1929
Γεννήθηκε το 1903 από πατέρα ράφτη και μητέρα μοδίστρα και μεγάλωσε στο Παρίσι. Σπούδασε Decorative Arts έπειτα από προτροπή της μητέρας της. Στα απομνημονεύματά της περιγράφει ότι, όταν εμφανίστηκε στο στούντιο του Le Corbusier με το portfolio της στο χέρι, εκείνος της είπε ότι στο γραφείο του δεν διακοσμούν μαξιλάρια και της έδειξε την πόρτα. Αυτά μέχρι το 1928, οπότε περιφερόμενος στα Halls της έκθεσης «The Salon d’Automne» ο αρχιτέκτονας είδε το avant-garde κάθισμα «Bar under the roof» που παρουσίαζε η Perriand. Κομψό, μοντέρνο, λαμπερό, φτιαγμένο από αλουμίνιο και νίκελ, χωρούσε ακόμα και σε ένα μικρό διαμέρισμα. Ήταν το κλειδί που άνοιξε την πόρτα του γραφείου του και η Perriand έμεινε εκεί για τα επόμενα δέκα χρόνια.
Ανακατασκευή, «Maison du jeune homme»
Το design στην υπηρεσία της εργονομίας
Κατά τη διάρκεια της μακράς ζωής της, την Perriand απασχολούσε διαρκώς το ερώτημα «πώς θα κάνουμε τον χώρο λειτουργικό για εμάς;». Σε πολύ διαφορετικές εποχές –από τη δεκαετία του 1920 και τα αντικείμενα από μέταλλο έως τη δεκαετία του 1950 και τις κατασκευές από μπαμπού– κυνηγούσε την ιδέα ότι η εσωτερική διακόσμηση πρέπει να κάνει την καθημερινότητα πιο εύκολη και πιο όμορφη. Εγκαταλείποντας τα βαριά υφάσματα και έπιπλα που κυριαρχούσαν στα τέλη του 19ου αιώνα, η Perriand ήθελε να υπάρχει φως, αέρας και ελεύθερος χώρος ακόμα και στο πιο μικρό δωμάτιο. Ένα ακόμα παράδειγμα της φιλοσοφίας της αποτελεί το σπίτι «Minimum Family house» που παρουσίασε στην έκθεση κατοικίας στο Grand Palais το 1947, στο Παρίσι, όπου πίσω από ένα συρόμενο παντζούρι αποκαλύπτεται ένας πίνακας: για την Perriand η τέχνη είχε ισότιμο ρόλο μέσα στον χώρο.