Οχι ένα ούτε δύο, αλλά εννέα ρεκόρ καταρρίφθηκαν αναφορικά με το κλίμα στη χώρα μας πέρσι, σύμφωνα με την ετήσια κλιματική αποτίμηση στην Ελλάδα για το 2023, με πρωτοβουλία του κόμβου πληροφόρησης Climatebook.gr.
Παρουσιάζοντας τα δεδομένα, ο μετεωρολόγος και διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος και ο ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Σταύρος Ντάφης, τόνισαν:
- Το 2023 ήταν το πιο θερμό έτος των τελευταίων 30 ετών.
- Ηταν επίσης ένα από τα πιο ξηρά έτη της τριακονταετίας.
- Καταγράφηκε η υψηλότερη θερμοκρασία στις θάλασσες από το 1991.
- Καταγράφηκε ρεκόρ καμένων εκτάσεων ενώ σημειώθηκαν οι λιγότεροι ανεμοστρόβιλοι της εικοσαετίας.
- Ο Δεκέμβριος του 2023 ήταν ο θερμότερος από το 1991 με απόκλιση 4-5 βαθμών από τα προηγούμενα έτη.
- Ο Σεπτέμβριος ήταν ο πιο βροχερός μήνας από το 1991 κυρίως εξαιτίας των βροχοπτώσεων στη Θεσσαλία.
- Ο Φεβρουάριος ήταν από τους πιο ξηρούς που έχουν σημειωθεί ποτέ, με αποκλίσεις ακόμη και -100% σε κάποιες περιοχές, που πρακτικά σημαίνει πως δεν έβρεξε καθόλου.
- Στο Λεκανοπέδιο των Αθηνών επί περίπου 300 συνεχόμενες ώρες καταγράφηκαν θερμοκρασίες άνω των 30 βαθμών Κελσίου.
- Ο καύσωνας «Κέρβερος» που σημειώθηκε τον Ιούλιο, ήταν ο μεγαλύτερος σε διάρκεια που έχει καταγραφεί ποτέ.
Ο Δεκέμβριος του 2023 ήταν ο θερμότερος από το 1991 με απόκλιση 4-5 βαθμών από τα προηγούμενα έτη ενώ ο Σεπτέμβριος ήταν ο πιο βροχερός μήνας από το 1991. Ακόμη ο Φεβρουάριος του 2023 ήταν από τους πιο ξηρούς Φεβρουάριους που έχουν σημειωθεί ποτέ.
Οπως ανέφερε ο κ. Λαγουβάρδος, από τις τιμές τη μέγιστης, της μέσης αλλά και της ελάχιστης θερμοκρασίας το 2023 συμπεραίνουμε πως πέρσι βιώσαμε το πιο θερμό έτος των τελευταίων 30 ετών, με το 2020 να έρχεται δεύτερο. Εν συνόλω το 2023 ήταν πιο ζεστή χρονιά από το 1991 με μέση ετήσια τιμή της θερμοκρασίας τους 15,2 βαθμούς Κελσίου.
Η βόρεια Ελλάδα θερμαίνεται πιο γρήγορα
Σύμφωνα με τον ειδικό, οι καύσωνες επηρεάζουν διαφορετικά κάθε περιοχή στην Ελλάδα, καθώς υπάρχουν μέρη που θερμαίνονται πιο γρήγορα από άλλα. «Οι περιοχές αυτές βρίσκονται στη Βόρεια Ελλάδα και πρόκειται κυρίως για όσες είναι μακριά από τη θάλασσα. Το γεγονός πως οι ηπειρωτικές περιοχές παρουσιάζουν πολύ γρηγορότερη αύξηση θερμοκρασίας είναι ένα σημαντικό στοιχείο διότι αυτομάτως επηρεάζονται μεγάλες καλλιέργειες και κατ’ επέκταση πολλοί τομείς της οικονομίας», σημειώνει ο ερευνητής.
Δεν έχουμε ξαναδεί το Λεκανοπέδιο των Αθηνών να βιώνει επί περίπου 300 συνεχόμενες ώρες θερμοκρασίες άνω των 30 βαθμών Κελσίου.
Ενα από τα κλιματικά γεγονότα που συντέλεσε στο παραπάνω ρεκόρ ήταν ο καύσωνας «Κέρβερος» που σημειώθηκε τον Ιούλιο του 2023, όπου σύμφωνα με τον κ. Ντάφη ήταν ο μεγαλύτερος σε διάρκεια καύσωνας που έχει καταγραφεί ποτέ.
«Δεν έχουμε ξαναδεί ποτέ τέτοια διάρκεια σε καύσωνα, όπως δεν έχουμε ξαναδεί το Λεκανοπέδιο των Αθηνών να βιώνει επί περίπου 300 συνεχόμενες ώρες θερμοκρασίες άνω των 30 βαθμών Κελσίου», εξήγησε.
Από τους καύσωνες στα καμένα
Οι εκτεταμένοι καύσωνες και η πρωτοφανής ξηρασία είχαν ως αποτέλεσμα να ενταθεί η ευφλεκτικότητα στα δάση και άρα οι περσινές πυρκαγιές να είναι από τις πιο καταστροφικές. Οπως επισήμαναν οι ειδικοί, ο συνολικός αριθμός καμένων εκτάσεων το 2023 έφτασε τα 1.740.000 στρέμματα, αριθμός πολύ μεγαλύτερος από τον ετήσιο μέσο όρο καμένων εκτάσεων μεταξύ 2006-2023.
«Είχαμε τη δεύτερη χειρότερη αντιπυρική περίοδο μετά το 2007, καθώς ενώ κατά μέσο όρο κάθε χρονιά στη χώρα μας καίγονται 500.000 στρέμματα, πέρσι ξεπεράσαμε το 1,5 εκατ.», σημείωσε ο κ. Λαγουβάρδος, ενώ ο κ. Ντάφης πρόσθεσε πως «η δασική πυρκαγιά του Εβρου τον περσινό Αύγουστο κατέκαψε συνολικά περισσότερα από 900.000 στρέμματα, αποτελώντας τη μεγαλύτερη πυρκαγιά που έχει καταγραφεί ποτέ σε ευρωπαϊκό έδαφος από το 2000 μέχρι σήμερα».
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στην αύξηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας τη θάλασσας, καθώς η μέγιστη τιμή ήταν υψηλότερη κατά 1,2 με 1,4 βαθμούς Κελσίου από την αντίστοιχη της περιόδου 1991-2020.
Από την αύξηση της θερμοκρασίας στη θάλασσα στον «Ντάνιελ»
Σύμφωνα με τους ειδικούς η αύξηση της θερμοκρασίας στη θάλασσα σε συνδυασμό με άλλα καιρικά φαινόμενα που εκδηλώθηκαν σε Ελλάδα και Κεντρική, Βόρειο Ευρώπη οδήγησε στην εκτόνωση της κακοκαιρίας Ντάνιελ.
«Η κλιματική αλλαγή έπαιξε τεράστιο ρόλο στις πλημμύρες του Σεπτεμβρίου. Είναι ήδη σε εξέλιξη διάφορες μελέτες που το αποδεικνύουν, αλλά όλα τα δεδομένα δείχνουν πως η θερμοκρασία που επικράτησε το καλοκαίρι του 2023 είχε σε μεγάλο βαθμό ευθύνη για τον μεγάλο όγκο βροχής που έπεσε», σημείωσε ο κ. Ντάφης.
Οι τάσεις και από τα ευρωπαϊκά μοντέλα δείχνουν πως οι πιθανότητες για όλο και πιο υψηλές θερμοκρασίες το ερχόμενο καλοκαίρι αυξάνονται.
Από την πλευρά του ο κ. Λαγουβάρδος επισήμανε πως στη Θεσσαλία τον Σεπτέμβριο έπεσαν πάνω από 5 δισ. κυβικά νερό, ποσότητα που καταναλώνει η Αττική από την ΕΥΔΑΠ σε βάθος δεκατεσσάρων ετών.
Τι δείχνουν τα στοιχεία για το φετινό καλοκαίρι
Στην ερώτηση για το αν μπορεί να γίνει μία πρόγνωση για το φετινό καλοκαίρι, οι ερευνητές απάντησαν πως κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα δύσκολο, ωστόσο οι τάσεις και από τα ευρωπαϊκά μοντέλα δείχνουν πως οι πιθανότητες για όλο και πιο υψηλές θερμοκρασίες αυξάνονται, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει πως θα καταγράφονται θερμοκρασίες-ρεκόρ κάθε χρονιά.