Θετικά είναι τα πρώτα μηνύματα από τον Εβρο για τα απειλούμενα αρπακτικά. Ο μαυρόγυπας, το εμβληματικό είδος του εθνικού πάρκου της Δαδιάς, παρέμεινε στην περιοχή και δημιούργησε στα καμένα τις φωλιές του, σε ζωντανά ή καμένα δέντρα και στις τεχνητές φωλιές που τοποθέτησε ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος (ΟΦΥΠΕΚΑ). Αλλα είδη αρπακτικών, όπως ο χρυσαετός και ο θαλασσαετός βρίσκονται ήδη στις φωλιές τους, ενώ έχει ξεκινήσει και η άφιξη των μεταναστευτικών ειδών. Οι ειδικοί, που παρακολουθούν τα σπάνια είδη πουλιών στην περιοχή, είναι συγκρατημένα αισιόδοξοι.
Τα ενδιαιτήματα αναπαραγωγής των αρπακτικών βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση μετά τη μεγάλη δασική πυρκαγιά του 2023, σημειώνει σε χθεσινή ανακοίνωσή του ο ΟΦΥΠΕΚΑ. Οπως είναι επόμενο, σημαντικό μέρος της περιοχής έχει πληγεί και το οικοσύστημα έχει διαταραχθεί συνολικά. Ωστόσο καταγράφονται και θετικές εξελίξεις όσον αφορά το γνωστότερο αρπακτικό στη χώρα μας, τον μαυρόγυπα, η αναπαραγωγική περίοδος του οποίου ξεκινάει στα μέσα Ιανουαρίου. Το σύνολο του αναπαραγόμενου πληθυσμού έχει φωλιάσει, ενώ οι πρώτοι νεοσσοί έχουν ήδη ξεκινήσει να εκκολάπτονται.
Οπως επισημαίνει ο ΟΦΥΠΕΚΑ, τα πουλιά επέλεξαν να φωλιάσουν είτε σε ζωντανά δέντρα που έχουν απομείνει σε θέσεις από όπου η πυρκαγιά πέρασε με μικρότερη ένταση είτε σε καμένα δέντρα που παραμένουν όρθια, υποδεικνύοντας πως το συγκεκριμένο είδος εξακολουθεί να επιλέγει τις θέσεις όπου αναπαράγεται επί σειρά ετών. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι, επίσης, το γεγονός ότι ένα ζευγάρι μαυρόγυπες παρατηρήθηκε να στέκεται πάνω σε μία από τις τεχνητές φωλιές που είχαν εγκατασταθεί από τον ΟΦΥΠΕΚΑ πριν από την έναρξη της αναπαραγωγικής περιόδου. Το γεγονός αυτό καθιστά αρκετά πιθανή τη χρήση των τεχνητών φωλιών από το είδος, όταν τα καμένα δέντρα θα αρχίσουν να πέφτουν και οι εναλλακτικές θέσεις θα είναι περιορισμένες.
«Είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι», λέει η Σύλβια Ζακκάκ, βιολόγος στη μονάδα διαχείρισης του ΟΦΥΠΕΚΑ στην περιοχή. «Βέβαια, οι συνέπειες γι’ αυτά τα πουλιά δεν φαίνονται τόσο στην πρώτη αναπαραγωγική περίοδο αλλά αργότερα, όταν τα καμένα δέντρα πέφτουν και το τοπίο γίνεται σεληνιακό. Από την άλλη πλευρά, μας εξέπληξε που φώλιασαν φέτος όλα, δηλαδή δεν αναζήτησαν καταφύγιο σε άλλες περιοχές».
Οσον αφορά τα υπόλοιπα αρπακτικά, την περίοδο αυτή έχουν ξεκινήσει να φτάνουν τα μεταναστευτικά – «θα έχουμε καλή εικόνα μετά τον Μάιο και τον Ιούνιο», εξηγεί η κ. Ζακκάκ. Τα είδη που έχουν μόνιμη παρουσία στην περιοχή, όπως ο χρυσαετός και ο θαλασσαετός, βρίσκονται ήδη στις φωλιές τους.
Την περίοδο αυτή ο ΟΦΥΠΕΚΑ ξεκινάει ένα πρόγραμμα τοποθέτησης 140 τεχνητών φωλιών για νυκτόβια αρπακτικά πουλιά, στο πλαίσιο των μέτρων αποκατάστασης του οικοσυστήματος. Οι φωλιές δεν θα τοποθετηθούν μόνο μέσα στα όρια του εθνικού πάρκου, αλλά και στο νότιο δασικό σύμπλεγμα της Δαδιάς. Τα νυκτόβια αρπακτικά, όπως οι κουκουβάγιες, προτιμούν τις κουφάλες των δέντρων για τη δημιουργία της φωλιάς τους και συνεπώς τα δέντρα μεγαλύτερης ηλικίας, κάτι που περιορίζει τις επιλογές τους στα σημεία του δάσους που κάηκαν. «Βέβαια μπορεί να μην εποικιστούν μόνο από νυκτόβια, αλλά και άλλα είδη πουλιών της περιοχής, αυτό όμως δεν είναι κακό», λέει η κ. Ζακκάκ.
Πρόγραμμα
Ο ΟΦΥΠΕΚΑ έχει σχεδιάσει (δεν έχει ακόμη εγκριθεί) ένα πρόγραμμα παρακολούθησης για το σύνολο της βιοκοινότητας στην πληγείσα περιοχή. Μέσω του προγράμματος αυτού θα διαπιστωθούν οι επιπτώσεις της πυρκαγιάς στη χλωρίδα και την πανίδα, θα καταγραφεί η πορεία της σταδιακής αποκατάστασής της και θα διατυπωθούν μέτρα για την αρτιότερη επαναφορά του οικοσυστήματος.