Οι ενέσεις πλούσιου σε αιμοπετάλια πλάσματος (PRP) προωθούνται ως τρόπος μείωσης του πόνου και επιτάχυνσης της επούλωσης για διάφορα συχνά προβλήματα που αφορούν τους τένοντες, τους μυς και τις αρθρώσεις, από την αρθρίτιδα μέχρι τον πόνο στον ώμο.
Για τη θεραπεία αυτή συλλέγονται αιμοπετάλια (έμμορφα κυτταρικά στοιχεία του αίματος που προάγουν την πήξη του αίματος και την επούλωση) από το ίδιο σας το αίμα. Στη συνέχεια, εγχέονται ξανά στην τραυματισμένη περιοχή μαζί με πλάσμα αίματος (το υγρό μέρος του αίματος), με την προοπτική ότι θα ενισχύσουν τη φυσική διαδικασία επούλωσης του οργανισμού.
«Τα αιμοπετάλια περιέχουν πρωτεΐνες, οι οποίες ονομάζονται αυξητικοί παράγοντες και εμπλέκονται στη φυσιολογική ανάπτυξη πολλών ιστών», λέει ο δρ Jeffrey Katz, καθηγητής Ορθοπεδικής Χειρουργικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. «Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής που σχετίζεται με την οστεοαρθρίτιδα και την τενοντίτιδα».
Οι ενέσεις PRP μπορούν να χορηγηθούν στο πλαίσιο επίσκεψης στο ιατρείο διάρκειας 30 λεπτών και τις περισσότερες φορές χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση προβλημάτων στα γόνατα, στους ώμους, στα πέλματα, στους αστραγάλους και στους αγκώνες. Συχνά τα υποκείμενα προβλήματα αντιμετωπίζονται δύσκολα και μια απλή ένεση για την ανακούφιση από τα συμπτώματα φαντάζει σπουδαία λύση. Είναι, όμως, η θεραπεία PRP αποτελεσματική;
«Η ιστορία της έρευνας για τη χρήση της θεραπείας PRP στην αντιμετώπιση μυοσκελετικών προβλημάτων δείχνει ότι τα αποτελέσματα είναι ανάμεικτα», λέει ο δρ Katz. Ορισμένες μελέτες παρουσιάζουν όφελος, αντίθετα άλλες, όχι. Και τώρα, μια σειρά επαρκώς σχεδιασμένων κλινικών μελετών έδειξε ότι η θεραπεία PRP δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματική σε τρεις παθήσεις για την αντιμετώπιση των οποίων χρησιμοποιείται συχνά: την οστεοαρθρίτιδα γονάτου, την οστεοαρθρίτιδα αστραγάλου και την τενοντίτιδα του αχίλλειου τένοντα (ερεθισμός ή φλεγμονή του τένοντα που βρίσκεται στην πίσω επιφάνεια της κνήμης και τη συνδέει με τη φτέρνα σας).
Απουσία οφέλους βάσει νέας έρευνας
Οι μελέτες δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό JAMA το καλοκαίρι και την άνοιξη του 2021. Και οι τρεις μελέτες κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα, λέει ο δρ Katz. Ο ίδιος συνέταξε το άρθρο σύνταξης, το οποίο εξέταζε τα ευρήματα και δημοσιεύθηκε στο τεύχος 23, τον Νοέμβριο, μαζί με την τρίτη μελέτη. Οι συμμετέχοντες στη μελέτη, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε θεραπεία PRP, δεν τα πήγαν καλύτερα από τους ασθενείς οι οποίοι έλαβαν θεραπεία με εικονικό φάρμακο.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η θεραπεία PRP αποκλείεται εντελώς. Η σύσταση των PRP συχνά έχει διαφορετικές συγκεντρώσεις αιμοπεταλίων και αυξητικών παραγόντων. Είναι πιθανό ορισμένα μείγματα να είναι πιο αποτελεσματικά από άλλα, κάτι το οποίο θα μπορούσε να εξηγεί γιατί τα ερευνητικά αποτελέσματα είναι τόσο αντιφατικά.
Ορισμένες επαγγελματικές ιατρικές ενώσεις ήταν ήδη διστακτικές στο να εγκρίνουν τις ενέσεις PRP, επειδή τα ερευνητικά ευρήματα ποικίλλουν. Το Αμερικανικό Κολέγιο Ρευματολογίας και η Διεθνής Εταιρεία Έρευνας της Οστεοαρθρίτιδας, για παράδειγμα, δεν συνιστούν τη χρήση της PRP για την οστεοαρθρίτιδα. Η Αμερικανική Ακαδημία Ορθοπεδικών Χειρουργών υποστήριξε τη χρήση της PRP σε «περιορισμένη» βάση.
Με βάση αυτά τα νέα στοιχεία, ο δρ Katz εξηγεί πως είναι καιρός οι γιατροί να σταματήσουν να χρησιμοποιούν την PRP για την οστεοαρθρίτιδα και την τενοντίτιδα του αχίλλειου, έως ότου υπάρξουν στοιχεία τα οποία θα αποδεικνύουν ότι η θεραπεία είναι αποτελεσματική.
Όσοι ή όσες σκέφτονται να υποβληθούν σε θεραπεία με ενέσεις PRP για άλλες παθήσεις, θα πρέπει να κάνουν την έρευνά τους και να σταθμίσουν τις επιλογές τους πριν προχωρήσουν.
Στάθμιση των οφελών της PRP
Εάν σκέφτεστε το ενδεχόμενο να υποβληθείτε σε θεραπεία PRP, θα πρέπει να κάνετε τέσσερις ερωτήσεις:
1 Είναι αποτελεσματική η θεραπεία PRP για το πρόβλημα που θέλετε να αντιμετωπίσετε; «Τα στοιχεία που υποστηρίζουν ότι η θεραπεία PRP είναι αποτελεσματική στην οστεοαρθρίτιδα και την τενοντίτιδα του αχίλλειου τένοντα δεν είναι πειστικά», λέει ο δρ Jeffrey Katz, καθηγητής Ορθοπεδικής Χειρουργικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Η θεραπεία PRP φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματική για την πλευρική επικονδυλίτιδα (πάθηση του αγκώνα γνωστή ως «tennis elbow»). Τα στοιχεία για άλλες παθήσεις είναι είτε περιορισμένα είτε διφορούμενα, λέει.
2 Αξίζει το κόστος; Τα περισσότερα ασφαλιστικά προγράμματα δεν καλύπτουν το κόστος της PRP, το οποία μπορεί να είναι περίπου 1.000 ευρώ ή περισσότερα ανά θεραπεία. Πολλοί γιατροί συνιστούν τη χορήγηση περισσότερων ενέσεων με το πέρασμα του χρόνου, επομένως το κόστος μπορεί να αυξηθεί.
3 Ποιους κινδύνους παρουσιάζει η θεραπεία; Οι ενέσεις PRP είναι πιθανώς ασφαλείς και συνήθως δεν προκαλούν παρενέργειες, λέει ο δρ Katz. Επειδή χρησιμοποιείται αίμα από τον ίδιο τον ασθενή, είναι επίσης απίθανο να ενεργοποιηθεί κάποια αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Κάποιες λιγότερο συχνές παρενέργειες της θεραπείας PRP περιλαμβάνουν δερματικό ερεθισμό, αιμορραγία ή μόλυνση.
4 Υπάρχει καλύτερη επιλογή; Σκεφτείτε κατά πόσο μια άλλη θεραπεία ή στρατηγική αντιμετώπισης θα μπορούσε να είναι πιο αποτελεσματική για το πρόβλημά σας.
