Οι ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή έχουν προκαλέσει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τις επαγωγικές εστίες και άλλα προϊόντα που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντί για ορυκτά καύσιμα.
Η χρησιμοποίηση ορυκτών καυσίμων, όπως η βενζίνη και το φυσικό αέριο, αυξάνει την ατμοσφαιρική ρύπανση – έναν σημαντικό, αλλά συχνά παραγνωρισμένο παράγοντα που συμβάλλει στην καρδιοπάθεια.
Αν όμως εσείς ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο συγκαταλέγεστε στους περίπου 2,5 εκατομμύρια Αμερικανούς που έχουν καρδιολογικό εμφύτευμα (βλ. «Βηματοδότες έναντι ICD»), μπορεί να έχετε αναρωτηθεί σχετικά με την ασφάλεια των προϊόντων που χρησιμοποιούν ή παράγουν ηλεκτρομαγνητική ενέργεια.
Οι εταιρείες που κατασκευάζουν εμφυτεύσιμες καρδιακές συσκευές παρέχουν στους ασθενείς φυλλάδια στα οποία αναφέρονται τα προϊόντα και οι μικροσυσκευές που μπορεί να επηρεάσουν τα καρδιολογικά εμφυτεύματα.
Για πολλές μικροσυσκευές (όπως τα νεότερα smartphones, τα ασύρματα ακουστικά και τα κλειδιά με τηλεχειρισμό) συνιστάται να τις κρατάτε σε απόσταση 15-30 εκατοστών από το καρδιολογικό εμφύτευμα.
Μεγαλύτερες αποστάσεις συνιστώνται για τους σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων (τουλάχιστον 30 εκ.) και τις επαγωγικές εστίες (30 έως 60 εκ.). Τι συμβαίνει, όμως, αν κατά λάθος βρεθείτε πολύ κοντά σε μία από αυτές τις πηγές;
Μαγνητικές παρεμβολές
Οι εξωτερικές παρεμβολές μπορεί να είναι μαγνητικές ή ηλεκτρικές και η κάθε πηγή επηρεάζει διαφορετικά τους δύο τύπους καρδιολογικών εμφυτευμάτων.
«Όταν ένας βηματοδότης εκτεθεί σε μαγνητική πηγή, υπάρχει ένας μικρός διακόπτης μέσα στη συσκευή του βηματοδότη, μέσω του οποίου μεταπίπτει σε “μαγνητικό τρόπο λειτουργίας”», δηλώνει η Julie Shea, νοσηλεύτρια στην Υπηρεσία Καρδιακών Αρρυθμιών στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital.
Όταν συμβεί αυτό, η συσκευή λειτουργεί πλέον με προκαθορισμένη συχνότητα, που μπορεί να είναι πιο αργή (χαμηλότερη) ή πιο γρήγορη (αυξημένη) από την καρδιακή συχνότητα που έχει προγραμματιστεί ειδικά για εσάς.
Ως αποτέλεσμα, μπορεί να αισθάνεστε τάση για λιποθυμία ή να έχετε άλλα ήπια συμπτώματα. Ωστόσο, μόλις απομακρυνθείτε από τη μαγνητική πηγή, ο βηματοδότης επιστρέφει στις προγραμματισμένες ρυθμίσεις, εξηγεί η Shea. Πολλά smartphones και άλλα προϊόντα της Apple περιέχουν μαγνήτες (βλ. health.harvard.edu/meddevice), το οποίο σημαίνει ότι δεν πρέπει να τα μεταφέρετε στην μπροστινή τσέπη του πουκαμίσου ή του σακακιού σας.
Έχετε επίσης υπόψη σας ότι τα καρτελάκια ονομάτων πολλαπλών χρήσεων, κάποια κοσμήματα και οι συσκευές ατμίσματος μπορεί επίσης να περιέχουν μαγνήτες, επισημαίνει η Shea.
Η έκθεση σε μαγνητική ενέργεια απενεργοποιεί επίσης προσωρινά την ικανότητα ενός ICD (εμφυτεύσιμος καρδιομετατροπέας-απινιδωτής) να ανιχνεύει και να αντιμετωπίζει τους παθολογικά γρήγορους καρδιακούς ρυθμούς. Ο ICD μπορεί να εκπέμψει έναν ήχο προειδοποίησης αν συμβεί μια τέτοια έκθεση, οπότε, αν κατά λάθος βρεθείτε κοντά σε πηγή, θα ειδοποιηθείτε για να απομακρυνθείτε.
Κατά τη φόρτιση ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου, μπορείτε να τεντώσετε το χέρι σας για να πιάσετε το βύσμα από τον σταθμό φόρτισης. Έτσι επιτυγχάνετε μια απόσταση τουλάχιστον 60 εκ. (πολύ πάνω από το όριο των 30 εκ.) από τον ICD που είναι τοποθετημένος στην επάνω αριστερή πλευρά του θώρακα. Μόλις συνδέσετε το αυτοκίνητο, φροντίστε να σταθείτε σε απόσταση τουλάχιστον 30 εκ. από τον σταθμό φόρτισης.
Οι επαγωγικές εστίες θερμαίνουν τις κατσαρόλες και τα τηγάνια μέσω μαγνητικής επαγωγής, οπότε οποιοδήποτε άτομο φέρει εμφυτευμένη καρδιακή συσκευή θα πρέπει πάντα να παραμένει σε απόσταση 30-60 εκ., είτε η εστία είναι αναμμένη είτε όχι.
Ηλεκτρικές παρεμβολές
Σε σύγκριση με τις μαγνητικές παρεμβολές, οι ηλεκτρικές παρεμβολές μπορεί να είναι πιο σοβαρές. «Τόσο οι βηματοδότες όσο και οι ICD “μετρούν” τον καρδιακό παλμό, ο οποίος παράγεται από έναν ηλεκτρικό παλμό.
Ωστόσο, οι συσκευές δεν μπορούν να διακρίνουν ποια ηλεκτρικά σήματα προέρχονται από την καρδιά και ποια προέρχονται από εξωτερική πηγή και διαπερνούν το σώμα», εξηγεί η Shea. Αν βασίζεστε σε βηματοδότη για κάθε χτύπο της καρδιάς, τα επιπλέον σήματα ίσως οδηγήσουν τη συσκευή να θεωρήσει λανθασμένα ότι δεν χρειάζεται να λειτουργεί και μπορεί να λιποθυμήσετε.
Με τον ICD, τα επιπλέον σήματα είναι πιθανό να ξεγελάσουν τη συσκευή και να θεωρήσει ότι χρειάζεστε ηλεκτροσόκ για να αποκατασταθεί ο φυσιολογικός καρδιακός παλμός.
Ευτυχώς, τα προϊόντα που ενδέχεται να παραγάγουν τέτοια επιπλέον σήματα δεν είναι αντικείμενα που χρησιμοποιεί ο μέσος άνθρωπος σε καθημερινή βάση. Τέτοια παραδείγματα είναι ο εξοπλισμός συγκόλλησης, οι ηλεκτρονικές ζυγαριές καταμέτρησης του λίπους του σώματος και τα εργαλεία ηλεκτροκαυτηρίασης που χρησιμοποιούνται στη διάρκεια ιατρικών διαδικασιών, αναφέρει η Shea.
Αν έχετε ερωτήσεις σχετικά με την έκθεση σε μαγνητικές ή ηλεκτρικές παρεμβολές, διαβάστε το φυλλάδιο που παρέχεται από τον κατασκευαστή της συσκευής σας ή καλέστε τη γραμμή υποστήριξης πελατών ή τον γιατρό σας.
Βηματοδότες έναντι ICD
Οι βηματοδότες και οι εμφυτεύσιμοι καρδιομετατροπείς-απινιδωτές (ICD) είναι μικρές συσκευές οι οποίες λειτουργούν με μπαταρία και τοποθετούνται κάτω από το δέρμα ακριβώς κάτω από το οστό της κλείδας. Ο βηματοδότης παρακολουθεί τον ρυθμό της καρδιάς και, όταν απαιτείται, παράγει έναν ανώδυνο ηλεκτρικό παλμό που ενεργοποιεί έναν καρδιακό παλμό. Οι ICD λειτουργούν παρόμοια με τους βηματοδότες, αλλά μπορούν επίσης να ανιχνεύσουν ενδεχομένως απειλητικούς για τη ζωή γρήγορους καρδιακούς ρυθμούς και να χορηγήσουν ένα ισχυρό σοκ που επαναφέρει την καρδιά σε φυσιολογικό ρυθμό.