Η κολονοσκόπηση αποτελεί την ενδεικνυόμενη εξέταση στον προληπτικό έλεγχο για ορθοκολικό καρκίνο και άλλα προβλήματα του εντέρου.
Είναι μια εξέταση που γίνεται στα εξωτερικά ιατρεία και επιτρέπει στον γιατρό να δει το εσωτερικό του παχέος εντέρου χρησιμοποιώντας έναν λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα στον οποίο είναι προσαρτημένη μια κάμερα.
Έτσι μπορεί να ελέγξει το εσωτερικό κάλυμμα (τον βλεννογόνο) του παχέος εντέρου και ενδεχομένως να αφαιρέσει τυχόν καρκινικές μάζες. Ωστόσο, η εμπειρία του γιατρού δεν αρκεί για να είναι η διαδικασία επιτυχής. Η προετοιμασία σας –το τι τρώτε και πώς κενώνετε το έντερό σας πριν από την εξέταση– είναι βασικής σημασίας για να έχει ο γιατρός την καλύτερη δυνατή εικόνα του βλεννογόνου του παχέος εντέρου.
Επίσης, η διατροφή σας μετά την εξέταση είναι σημαντική για την αποφυγή ενοχλήσεων και για την υγεία του εντέρου σας.
Δείτε τι πρέπει να γνωρίζετε σχετικά με τη διατροφή πριν και μετά από μια κολονοσκόπηση.
Τρεις ημέρες πριν
Η διαδικασία προετοιμασίας του παχέος εντέρου για μια κολονοσκόπηση ξεκινά λίγες ημέρες πριν από την εξέταση.
«Στη διάρκεια αυτών των ημερών συνιστούμε να λαμβάνετε τροφές με χαμηλή περιεκτικότητα σε ίνες. Οι τροφές αυτές είναι πιο εύπεπτες και περνούν πιο γρήγορα από το παχύ έντερο, από ό,τι οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες. Αυτό διευκολύνει την προετοιμασία του παχέος εντέρου», δηλώνει ο δρ Andrew T. Chan, γαστρεντερολόγος και διευθυντής Επιδημιολογίας στο Αντικαρκινικό Κέντρο του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ.
Η κατανάλωση τροφών με χαμηλή περιεκτικότητα σε ίνες δεν σημαίνει ότι μπορείτε να ξεχάσετε τις υγιεινές τροφές και να προτιμήσετε πατατάκια και αναψυκτικά.
Σημαίνει να τρώτε τροφές όπως ζωική πρωτεΐνη (αυγά, τυρί, ψάρια, πουλερικά), ορισμένα μαγειρεμένα λαχανικά (καρότα, φασολάκια, πατάτες, κολοκύθα, γλυκοπατάτα ή κολοκυθάκια), φρούτα με χαμηλή περιεκτικότητα σε ίνες (μπανάνες, ροδάκινα, αχλάδια) και (αν ο γιατρός σας συμφωνεί) ψωμί με χαμηλή περιεκτικότητα σε ίνες, όπως είναι το λευκό ψωμί, το ψωμί με προζύμι ή το ραφιναρισμένο σταρένιο ψωμί.
Η δίαιτα με χαμηλές ίνες απαγορεύει επίσης τροφές όπως τα όσπρια (φασόλια, φακές, μπιζέλια), τα δημητριακά ολικής άλεσης (κράκερ, δημητριακά πρωινού ή ψωμί ολικής άλεσης, ποπ κορν, μούσλι), τους ξηρούς καρπούς, τους σπόρους, τα αποξηραμένα φρούτα και τα ωμά φρούτα ή λαχανικά με υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες (ιδίως το σπαράγγι, το μπρόκολο, το λαχανάκι Βρυξελλών, το λάχανο, το κουνουπίδι και το σέλερι).
Την προηγουμένη της κολονοσκόπησης
Την προηγουμένη της κολονοσκόπησης θα πρέπει να καταναλώσετε μόνο σκέτα υγρά, όπως ζωμό, σκέτο καφέ, σκέτο τσάι, χυμό (μήλου, λευκού σταφυλιού), αναψυκτικά ή ενεργειακά ποτά, ζελέ και γρανίτα, εκτός και αν ο γιατρός σας σας έχει συνταγογραφήσει έναν συγκεκριμένο τύπο προετοιμασίας για κολονοσκόπηση που γίνεται μόνο την ημέρα της εξέτασης.
Στη συνέχεια, αργά το απόγευμα, παίρνετε καθαρτικά δισκία και διαλύματα και πίνετε άφθονα υγρά για να καθαρίσετε το παχύ έντερο.
Σημείωση: Αποφύγετε τροφές ή ποτά που είναι κόκκινα, μπλε ή μοβ. Όπως μπορούν να βάψουν προσωρινά τη γλώσσα σας, έτσι μπορούν να βάψουν και τον βλεννογόνο του παχέος εντέρου και να εμποδίσουν τον γιατρό σας να το εξετάσει σωστά. Αποφύγετε λοιπόν τα κόκκινα σταφύλια, τα σμέουρα και το ζελέ ή τη γρανίτα κεράσι. Προτιμήστε πιο ανοιχτά χρώματα, όπως η μπανάνα.
Την ημέρα της κολονοσκόπησης
Για την κολονοσκόπηση απαιτείται να πάρετε ένα ισχυρό ηρεμιστικό: οι περισσότεροι άνθρωποι διατηρούν τις αισθήσεις τους, αλλά βρίσκονται σε βαθιά χαλάρωση και είναι απίθανο να αισθανθούν ενόχληση. Μπορεί επίσης να θυμάστε ελάχιστα πράγματα από τη διαδικασία.
Λόγω του ηρεμιστικού, πιθανότατα δεν θα σας επιτραπεί να φάτε ή να πιείτε τίποτα κατά την ημέρα της επέμβασης, εκτός και αν ο γιατρός σας σας έχει συμβουλέψει να συνεχίσετε να λαμβάνετε τα συνταγογραφούμενα φάρμακά σας (π.χ. τα φάρμακα για την υπέρταση) με μία γουλιά νερό ή εκτός και αν ο γιατρός σας σας έχει πει να ξεκινήσετε την προετοιμασία του παχέος εντέρου εκείνη την ημέρα.
Μετά την εξέταση, θα σας επιτραπεί να αρχίσετε ξανά τη συνηθισμένη σας διατροφή. Πρέπει όμως να το κάνετε; Μια ξαφνική εισβολή ινών –για παράδειγμα, ένα μπολ σούπα από μαύρα φασόλια με κράκερ ολικής άλεσης ή πουρές από ρεβίθια με ελαιόλαδο και ψητά σπαράγγια– μπορεί να προκαλέσει αέρια, φούσκωμα και ενόχληση. «Κάποιοι άνθρωποι μπορούν να αρχίσουν να τρώνε κανονικά αμέσως μετά χωρίς να αισθανθούν ενόχληση, ενώ άλλοι μπορεί να χρειάζονται μια πιο αργή εισαγωγή των συνηθισμένων τροφών τους. Οπότε, ίσως είναι καλύτερα να ξεκινήσετε ξανά τη συνηθισμένη σας διατροφή σταδιακά, από την επόμενη ημέρα», αναφέρει ο δρ Chan.
Επαναφορά της υγείας του εντέρου;
Καθώς το έντερό σας έχει καθαρίσει, μπορεί να αναρωτηθείτε αν έχετε τώρα την ευκαιρία να δημιουργήσετε έναν πιο υγιεινό πληθυσμό μικροβίων από αυτόν που είχατε πριν από την εξέταση. Είναι αυτό δυνατό; Το ερώτημα αυτό δεν έχει απαντηθεί ακόμη οριστικά.
«Δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία που να δείχνουν ότι μετά από μια κολονοσκόπηση μπορείτε να αλλάξετε πιο εύκολα τον μακροπρόθεσμο πληθυσμό των βακτηρίων του εντέρου σας με οποιεσδήποτε διατροφικές αλλαγές», δηλώνει ο δρ Chan.
Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι το έντερο φιλοξενεί τρισεκατομμύρια ωφέλιμους κυρίως μικροοργανισμούς –βακτήρια, ιούς, μύκητες– που συμβάλλουν στην πέψη των τροφών και σας κρατούν υγιείς.
Τα μικρόβια αυτά καταπολεμούν τα βλαβερά παθογόνα, παράγουν βιταμίνη Κ και άλλες σημαντικές χημικές ουσίες, επηρεάζουν τον τρόπο που δρουν τα φάρμακα, επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα, την υγεία της καρδιάς και τον κίνδυνο καρκίνου και ενδεχομένως παίζουν ρόλο στην υγιή γήρανση και τη μακροζωία.
Το έντερο φιλοξενεί τρισεκατομμύρια ωφέλιμους κυρίως μικροοργανισμούς –βακτήρια, ιούς, μύκητες– που συμβάλλουν στην πέψη των τροφών και σας κρατούν υγιείς.
Γνωρίζουμε επίσης πως το τι τρώτε μπορεί να δημιουργήσει ευνοϊκό περιβάλλον για τα μικρόβια. Για βέλτιστα αποτελέσματα, τροφοδοτήστε τα με διατροφή πλούσια σε ίνες, που περιλαμβάνει φρούτα, λαχανικά (ιδίως σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά), όσπρια (φασόλια, μπιζέλια) και προϊόντα ολικής άλεσης (κινόα, βρόμη, σιτάρι ολικής άλεσης, καστανό ρύζι).
Αυτά είναι τα είδη των τροφών που συναντά κάποιος στη διατροφή μεσογειακού τύπου, η οποία περιλαμβάνει επίσης άπαχη πρωτεΐνη (πουλερικά και ψάρια), ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς και σπόρους, γαλακτοκομικά (γάλα και τυρί) και περιορισμένες ποσότητες κόκκινου κρασιού.
Είναι μια διατροφή που ευνοεί την ανάπτυξη των μικροβίων του εντέρου σας και θα σας βοηθήσει να διατηρήσετε πολλές άλλες πλευρές της καλής υγείας.