Αν έχετε αποφασίσει να ξεκαθαρίσετε τα ντουλάπια σας, θυμηθείτε να ελέγξετε το κουτί με τα φάρμακα και να απαλλαγείτε από τα ληγμένα ή περιττά φάρμακα.
Είναι επικίνδυνο να τα κρατάτε, γιατί τα ληγμένα φάρμακα μπορεί να έχουν χάσει την αποτελεσματικότητά τους ή ακόμη και να σας προξενήσουν βλάβη.
Επίσης, η παρουσία χρησιμοποιημένου ιατρικού εξοπλισμού γύρω σας (π.χ. βελόνες από σύριγγες) μπορεί να είναι επικίνδυνη για εσάς ή για άλλους. Ευτυχώς, είναι εύκολο να πετάξετε αυτά τα αντικείμενα με ασφάλεια.
Τι πρέπει να πεταχτεί
Αυτά που πρέπει να απορριφθούν είναι οποιαδήποτε συνταγογραφούμενα ή μη συνταγογραφούμενα φάρμακα (ακόμη και βιταμίνες, φυτικά σκευάσματα ή άλλα συμπληρώματα) που έχουν λήξει ή που δεν χρησιμοποιείτε, καθώς και κάθε χρησιμοποιημένος ιατρικός εξοπλισμός. Πέρα από τα χάπια, αναζητήστε αλοιφές, λοσιόν, επιθέματα, αερολύματα (π.χ. εισπνεόμενα φάρμακα), φιάλες με ψεκαστήρα, σταγονόμετρα και βελόνες.
«Θα μπορούσε να είναι ένα ληγμένο φάρμακο για το κρυολόγημα, κάποιο αντιβιοτικό που δεν τελειώσατε, παυσίπονα που περίσσεψαν μετά από ένα χειρουργείο ή κάποιο αντιυπερτασικό φάρμακο που δεν ήταν αρκετά ισχυρό και το διακόψατε. Μην τα κρατάτε. Μπορεί να σκέφτεστε ότι ίσως το χρειαστείτε κάποια μέρα, αλλά δεν πρέπει να το πάρετε αν έχει λήξει. Μπορεί να μην είναι πλέον αποτελεσματικό», επισημαίνει η Joanne Doyle Petrongolo, φαρμακοποιός στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, το οποίο συνεργάζεται με το Χάρβαρντ.
Τρόποι απόρριψης
Αφού συγκεντρώσετε τα ληγμένα ή περιττά φάρμακα, χρησιμοποιήστε κάποια από τις παρακάτω μεθόδους για να τα απορρίψετε με ασφάλεια.
Σημεία επιστροφής. Οι κάτοικοι των ΗΠΑ μπορεί να ακούσουν πολλά για τις πρωτοβουλίες επιστροφής φαρμάκων που οργανώνονται στη διάρκεια του Απριλίου και του Οκτωβρίου, όταν οι αρμόδιες τοπικές αρχές ενώνουν τις δυνάμεις τους με την Υπηρεσία Κατά των Ναρκωτικών για την Εθνική Ημέρα Επιστροφής Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων (στις ΗΠΑ είναι η 27η Απριλίου 2024).
Η πρωτοβουλία αυτή επιτρέπει στους ανθρώπους να αφήσουν (δωρεάν) τα φάρμακα σε ειδικά σημεία επιστροφής. Ωστόσο, τα φαρμακεία, τα νοσοκομεία και διάφορες τοπικές αρμόδιες αρχές συχνά διαθέτουν ειδικά περίπτερα για την απόρριψη φαρμάκων, τα οποία είναι προσβάσιμα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Όταν επιλέγει κάποιος αυτή την οδό, πρέπει να αφήνει στα φάρμακα τουλάχιστον ένα τμήμα της ετικέτας, ώστε να φαίνεται τι φάρμακα είναι, αλλά να αφαιρεί τυχόν προσωπικές πληροφορίες.
Σημείωση: Οι βελόνες δεν γίνονται ποτέ αποδεκτές και τα υγρά φάρμακα ή τα αερολύματα (σπρέι) μπορεί να μη γίνουν αποδεκτά. Είναι αναγκαία η επικοινωνία από πριν με τις αρμόδιες αρχές για πιο λεπτομερείς πληροφορίες.
Κέντρα συλλογής ιατρικών αποβλήτων. Ο δήμος ή η περιφέρεια μπορεί να επιτρέπει την απόρριψη φαρμάκων στον τοπικό χώρο υγειονομικής ταφής απορριμμάτων ή στην αρμόδια τοπική αρχή δημόσιας υγείας.
Αυτό είναι χρήσιμο για την ασφαλή απόρριψη υγρών φαρμάκων, συσκευών εισπνεόμενων φαρμάκων ή βελονών. Οι βελόνες πρέπει να τοποθετούνται σε ένα σφραγισμένο ειδικό πλαστικό δοχείο (πολλά φαρμακεία και τοπικές αρχές υγείας παρέχουν αυτά τα δοχεία δωρεάν).
«Αν δεν υπάρχει διαθέσιμο τέτοιο δοχείο, οι βελόνες πρέπει να τοποθετούνται σε ένα άδειο μπουκάλι απορρυπαντικού ή σε κάποιο άλλο πλαστικό δοχείο», προτείνει η Doyle Petrongolo. «Χρειάζεται επικοινωνία με την αρμόδια τοπική αρχή δημόσιας υγείας για να μάθει κάποιος τι γίνεται αποδεκτό».
Απόρριψη κατ’ οίκον. Ως έσχατη λύση, μπορεί κανείς να πετάξει φάρμακα στον κάδο των σκουπιδιών, αλλά μετά από προσεκτική προετοιμασία.
Ορισμένα φαρμακεία παρέχουν δωρεάν συσκευασίες απόρριψης, οι οποίες διατίθενται μαζί με μια σκόνη την οποία αναμειγνύετε με νερό στο φιαλίδιο με τα φάρμακα, έτσι ώστε το φάρμακο να μην μπορεί πλέον να χρησιμοποιηθεί και να είναι ασφαλής η απόρριψή του. Προτού το πετάξετε, αφαιρέστε και σκίστε την ετικέτα.
Άλλη επιλογή: Ο FDA συνιστά να αναμειγνύονται τα φάρμακα με μη ελκυστικά υλικά, όπως χώμα, άμμο για γάτες ή το κατακάθι του καφέ. Το μείγμα πρέπει να τοποθετείται σε μια πλαστική σακούλα ή σε ένα δοχείο που σφραγίζει (για παράδειγμα, σε ένα άδειο μπουκάλι απορρυπαντικού) και η σακούλα ή το δοχείο να πετάγεται στα σκουπίδια.
Η πρακτική αυτή μπορεί να μην επιτρέπεται για βελόνες ή για δοχεία αερολυμάτων (σπρέι), γι’ αυτό πρέπει πρώτα να ερωτηθεί η αρμόδια αρχή για το ποιοι είναι οι κανονισμοί.
Αν τυχόν έχετε φιαλίδια ή κουτιά συνταγογραφούμενων φαρμάκων, αφαιρέστε και σκίστε τις ετικέτες και ανακυκλώστε τις συσκευασίες, εάν είναι δυνατό.
Λανθασμένος τρόπος απόρριψης
Σίγουρα δεν πρέπει να πετάτε τα φάρμακα που δεν χρειάζεστε ή που έχουν λήξει απορρίπτοντάς στα στον νεροχύτη, στη λεκάνη της τουαλέτας ή στον κάδο των σκουπιδιών χωρίς ειδική προετοιμασία. Με αυτόν τον τρόπο οι χημικές ουσίες καταλήγουν στο έδαφος, στους αγωγούς ύδατος και στα υπόγεια ύδατα. Οι χρησιμοποιημένες βελόνες που πετιούνται στα σκουπίδια μπορεί να τρυπήσουν τις σακούλες των σκουπιδιών, προκαλώντας διαρροή απορριμμάτων και τραυματίζοντας ενδεχομένως τους υπαλλήλους του δήμου που εργάζονται στην αποκομιδή. Αν πετάξετε τις βελόνες στη λεκάνη της τουαλέτας, μπορεί να κολλήσουν στους υδραυλικούς σωλήνες του σπιτιού ή σε εξοπλισμό στο τοπικό εργοστάσιο επεξεργασίας υδάτων. Ωστόσο, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ επισημαίνει ότι ορισμένα φάρμακα είναι τόσο περιζήτητα για σκοπούς κατάχρησης και είναι τόσο θανατηφόρα, ώστε, αν καμία από τις μεθόδους απόρριψης που αναφέρονται στο άρθρο δεν είναι εφικτή για εσάς, είναι προτιμότερο να τα ρίχνετε στη λεκάνη της τουαλέτας τραβώντας το καζανάκι. Στα φάρμακα που αναφέρονται στον Κατάλογο Απόρριψης στη Λεκάνη της Τουαλέτας του FDA περιλαμβάνονται αυτά που περιέχουν οπιοειδή, όπως οποιοδήποτε φάρμακο στη συσκευασία του οποίου αναγράφονται οι λέξεις «υδροκωδόνη», «βουπρενορφίνη», «φεντανύλη» ή «οξυκωδόνη», καθώς και ορισμένα μη οπιοειδή, όπως η πρωκτική γέλη διαζεπάμης, τα επιθέματα μεθυλφαινιδάτης και φάρμακα με τις λέξεις «οξυβικό νάτριο». Ωστόσο, ορισμένες κοινότητες δεν επιτρέπουν αυτή την πρακτική. Επικοινωνήστε με τον τοπικό αρμόδιο φορέα δημόσιας υγείας για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους κανονισμούς σωστής απόρριψης των φαρμάκων.