Εξουθενωτικός πόνος στο δόντι, σουβλιές στη γνάθο, υπόκωφος πόνος στα ούλα – καθένα από αυτά υποδηλώνει κάποιο πρόβλημα στα δόντια ή κάτι ακόμη πιο σοβαρό. Δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι αναβάλλουν την επίσκεψη στον οδοντίατρο – μια στάση που μπορεί να αποβεί επικίνδυνη, γιατί τα οδοντικά προβλήματα μπορεί να είναι πιο προχωρημένα από ό,τι νομίζουν.
«Καθώς μεγαλώνουμε, αισθανόμαστε λιγότερο τον πόνο στα δόντια, γιατί τα νεύρα εντός των δοντιών συρρικνώνονται και αναπτύσσεται οδοντίνη – ένα πορώδες υλικό κάτω από το σμάλτο (αδαμαντίνη) των δοντιών. Έτσι, μπορεί να υπάρχει ένα πρόβλημα που κακοφορμίζει για πολύ καιρό και που σταδιακά γίνεται μεγαλύτερο και πιο πολύπλοκο», δηλώνει η δρ Lisa Thompson, ειδική στη Γηριατρική Οδοντιατρική στην Οδοντιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
Μάθετε περισσότερα για το τι προκαλεί τον πονόδοντο, πώς μπορείτε να αναγνωρίσετε την αιτία και πότε πρέπει να καλέσετε τον οδοντίατρό σας ή ακόμη και το 166.
Οδοντικός πόνος
Ο πόνος στο δόντι μπορεί να είναι αποτέλεσμα αρκετών προβλημάτων. Το συχνότερο είναι ίσως μια κοιλότητα, μια μικρή τρύπα στο δόντι (κουφάλα). Η πλάκα –ένα κολλώδες μείγμα από σωματίδια τροφής και βακτήρια που καλύπτει την εξωτερική στιβάδα ενός δοντιού, το σμάλτο– δημιουργεί χημικές ουσίες που διασπούν το σμάλτο. Όσο βαθύτερη είναι η κοιλότητα, τόσο πιο πιθανό είναι να βρεθεί εκτεθειμένο το νεύρο του δοντιού, με αποτέλεσμα να προκαλούνται αιχμηρός πόνος και ευαισθησία στις ζεστές ή κρύες τροφές. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί επίσης να οφείλονται σε ένα σπασμένο δόντι ή σε ένα ραγισμένο, σπασμένο ή χαλαρωμένο σφράγισμα, που αφήνει το νεύρο εκτεθειμένο.
Ο πονόδοντος μπορεί επίσης να οφείλεται σε έναν τραυματισμό, όπως για παράδειγμα αν κατά λάθος δαγκώσατε δυνατά ένα πιρούνι. Αυτό μπορεί να τραυματίσει τον ιστό που κρατά το δόντι στη γνάθο, προκαλώντας αρχικά έναν αιφνίδιο και στη συνέχεια έναν αμβλύ πόνο στο δόντι.
Αν αισθάνεστε πίεση στο δόντι όταν δαγκώνετε την τροφή, αν νιώθετε πίεση στις ρινικές κοιλότητες χωρίς να έχετε ρινική συμφόρηση ή αν έχετε μια άσχημη (όξινη) γεύση στο στόμα, μπορεί μια κοιλότητα ή ένα ραγισμένο δόντι να έχει οδηγήσει σε επώδυνη μόλυνση στη ρίζα του δοντιού, δημιουργώντας έναν μικρό σάκο με πύον, που ονομάζεται απόστημα.
Πόνος στα ούλα
Ο πόνος στα ούλα συνήθως είναι μια επώδυνη ενόχληση παρά ένας οξύς πόνος. Υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες. Μπορεί να πρόκειται απλώς για ευαίσθητα ούλα, να οφείλεται σε πολύ έντονο βούρτσισμα των δοντιών ή να προκαλείται από σωματίδιο τροφής (π.χ. ένα κομμάτι ποπ κορν) που κόλλησε ανάμεσα στα δόντια ή στον χώρο ανάμεσα στα ούλα και το δόντι.
Ο πόνος στα ούλα μπορεί επίσης να οφείλεται σε ένα κόψιμο αν κάτι τα τρύπησε (π.χ. ένα κομμάτι νάτσος), σε ερεθισμό από οδοντόπαστα που περιέχει λαουρυλοθειικό νάτριο ή σε αφθώδες έλκος (άφθα).
Ο πόνος στα ούλα μπορεί επίσης να προκαλείται από τεχνητές οδοντοστοιχίες ή μασελάκια που δεν εφαρμόζουν σωστά ή που δεν καθαρίζονται τακτικά. «Μπορεί να δείτε κόκκινα εξογκώματα στην ερεθισμένη περιοχή ή να έχετε μια αίσθηση καύσου (καψίματος) εξαιτίας μιας μυκητιασικής λοίμωξης», αναφέρει η δρ Thompson.
Άλλη πιθανότητα: Η συσσώρευση πλάκας στο κάτω μέρος των δοντιών ερεθίζει τα ούλα και προκαλεί ουλίτιδα, ένα πρώιμο στάδιο ασθένειας των ούλων, που χαρακτηρίζεται από πρησμένα ούλα που αιμορραγούν. Η ουλίτιδα, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να προχωρήσει κάτω από την επιφάνεια των ούλων και να εξελιχθεί σε περιοδοντική νόσο. Μπορεί να καταστρέψει τον ιστό που κρατά το δόντι στη θέση του, καθώς και το οστό, οδηγώντας σε πόνο στα ούλα, δημιουργία αποστημάτων και απώλεια δοντιού. Ενδείξεις αποστήματος που προκαλείται από ουλίτιδα είναι ένα εξόγκωμα με πύον ή το οίδημα (πρήξιμο) του προσώπου.
Πόνος στη γνάθο
Ο πόνος στη γνάθο μπορεί να είναι αιφνίδιος και αιχμηρός ή μια χρόνια ευαισθησία που αυξάνεται σταδιακά στην πάροδο του χρόνου.
Ένας αμβλύς, χρόνιος πόνος στο σαγόνι συνήθως οφείλεται σε κάποιο πρόβλημα στην κροταφογναθική άρθρωση, στο σημείο όπου το οστό της γνάθου συναντά το κρανίο στην αριστερή και δεξιά πλευρά του κεφαλιού. Τα προβλήματα με αυτή την άρθρωση ονομάζονται κροταφογναθική διαταραχή (TMD).
«Μπορεί να αναπτύξετε TMD εξαιτίας μιας κάκωσης (π.χ. μια εξάρθρωση) ή λόγω μυϊκών προβλημάτων, στρες, αρθρίτιδας, ακόμη και συμπεριφορών που δεν συνειδητοποιείτε καν. Ίσως τρίζετε τα δόντια σας τη νύχτα, μασάτε τσίχλα ή δαγκώνετε το στιλό σας», αναφέρει η δρ Thompson.
Προσέχετε ιδιαίτερα αν εμφανίσετε έναν αιφνίδιο πόνο στον αυχένα και στην κάτω γνάθο. Μπορεί να πρόκειται για μια μορφή πόνου που ονομάζεται στηθάγχη και προκαλείται από στένωση των αρτηριών που τροφοδοτούν με αίμα την καρδιά – θα μπορούσε να είναι σύμπτωμα καρδιακής προσβολής. Ο σχετιζόμενος με την καρδιά πόνος στο σαγόνι μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και χωρίς τα κλασικά συμπτώματα της καρδιακής προσβολής, όπως ο πόνος στον θώρακα και η δύσπνοια.
Τι πρέπει να κάνετε
Ένας αιφνίδιος πόνος στον αυχένα και στην κάτω γνάθο αποτελεί επείγον περιστατικό. Καλέστε το 166, ιδίως αν γνωρίζετε ότι έχετε καρδιολογικά προβλήματα.
Για κάθε άλλο πόνο στα δόντια, στα ούλα και στη γνάθο θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον οδοντίατρό σας – το συντομότερο δυνατό εάν υποψιάζεστε ράγισμα σφραγίσματος ή δοντιού, ουλίτιδα ή απόστημα.
«Τα βακτήρια από το απόστημα μπορούν να περάσουν στην κυκλοφορία του αίματος και να ταξιδέψουν σε άλλα σημεία στο σώμα σας, όπως ο εγκέφαλος ή η καρδιά. Η κατάσταση μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή. Αν ο οδοντίατρός σας δεν μπορεί να σας δει αμέσως, πηγαίνετε σε ένα τμήμα επειγόντων περιστατικών, αν και δεν μπορούν να κάνουν και πολλά πέρα από το να σας δώσουν αντιβιοτικά που θα σας προστατέψουν έως ότου πάτε στον οδοντίατρο», εξηγεί η δρ Thompson. «Αν υποψιάζεστε ότι η διατροφή σας, η συμπεριφορά σας ή οι συνήθειές σας στο βούρτσισμα μπορεί να προκαλούν πόνο, μη διστάσετε να πειραματιστείτε: προτιμήστε μια μαλακή οδοντόβουρτσα, χρησιμοποιήστε συσκευή καταιονισμού (ψεκαστήρα νερού), αλλάξτε οδοντόπαστα. Και συνεχίστε να βουρτσίζετε και να καθαρίζετε με νήμα τα δόντια σας καθημερινά».