Για τον Gregoire Courtine μπορεί να μην αργήσει η στιγμή που άνθρωποι με σοβαρές κακώσεις στη σπονδυλική στήλη θα μπορούν, ύστερα από νοσηλεία μερικών εβδομάδων στο νοσοκομείο, να λαμβάνουν θεραπεία και να φεύγουν όρθιοι, περπατώντας. Το στοίχημα είναι μεγάλο καθώς το πρόβλημα αφορά εκατομμύρια ανθρώπους με παραπληγία και τετραπληγία σε όλο τον πλανήτη. Ο Courtine έχει θέσει ως σκοπό της ζωής του να ανακαλύψει τη θεραπεία για την παράλυση που προκαλείται από κακώσεις του νωτιαίου μυελού. Και απ’ ό,τι δείχνουν τα πράγματα δεν πρόκειται για ευσεβή πόθο, αφού υπάρχουν αποδείξεις και στοιχεία που του επιτρέπουν να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία.
«Ζω με αυτή την εμμονή που δεν με αφήνει να ησυχάσω. Μέχρι να βρεθεί θεραπεία δεν πρόκειται να σταματήσω ποτέ», δηλώνει ο συνδιευθυντής της .Neurorestore, Gregoire Courtine. O Courtine ήταν ένας από τους ανθρώπους που τιμήθηκαν στα Βραβεία Επιχειρηματικότητας της Rolex το 2019 (δείτε το σχετικό θέμα εδώ). Είχε την ιδέα να δημιουργήσει ένα εμφύτευμα για τη σπονδυλική στήλη που τη συνδέει με τον εγκέφαλο του ασθενούς μέσω μιας «ψηφιακής γέφυρας». Σε αυτό το επαναστατικό ερευνητικό πρόγραμμα συνεργάζεται εδώ και αρκετά χρόνια με τη νευροχειρουργό Jocelyn Bloch.
Η ψηφιακή γέφυρα αποτελείται από δύο εμφυτεύματα, ένα στην περιοχή του εγκεφάλου που συνδέεται με την κίνηση και το δεύτερο στη σπονδυλική στήλη, κάτω από το σημείο τραυματισμού. Το πρώτο εμφύτευμα καταγράφει τα ηλεκτρικά ερεθίσματα που προέρχονται από τον εγκέφαλο και τα μεταφέρει στο δεύτερο, γεφυρώνοντας το κενό που υπάρχει και επιτρέποντας στους ασθενείς να κινούνται χρησιμοποιώντας τη σκέψη τους και μόνο.
Οπως εξηγεί η νευροχειρουργός και συνδιευθύντρια της εταιρείας .Neurorestore, Jocelyne Bloch, «ο νωτιαίος μυελός μας μοιάζει με αυτοκινητόδρομο. Επειτα από έναν τραυματισμό του, η κίνηση σ’ αυτόν τον αυτοκινητόδρομο διακόπτεται. Ο εγκέφαλος εξακολουθεί να είναι ενεργός, εξακολουθεί να δίνει σήματα, αλλά τα σήματα αυτά διακόπτονται στο σημείο του τραυματισμού. Δημιουργήσαμε μία ψηφιακή γέφυρα για να επανασυνδέσουμε τον εγκέφαλο με τον νωτιαίο μυελό μέσω ηλεκτρικών καταγραφών και ερεθισμάτων».
Δουλεύοντας εντατικά τα τελευταία χρόνια, το ερευνητικό δίδυμο ήταν στην ευχάριστη θέση το 2022 να προχωρήσει στην εμφύτευση της συσκευής σε έναν παλιό ασθενή τους, τον Gert-Jan Oskam, ο οποίος προσφέρθηκε αμέσως να γίνει ο πρώτος που θα δοκιμάσει τη νέα τεχνολογία. Το 2011 ο Oskam είχε ένα σοβαρό ατύχημα με το ποδήλατο και όταν ξύπνησε στο νοσοκομείο οι γιατροί του είπαν ότι δεν πρόκειται να ξαναπερπατήσει. Ο Oskam όμως δεν έχασε τις ελπίδες του: «Μου είπαν, είναι ξεκάθαρο ότι δεν θα ξαναπερπατήσεις. Ποτέ δεν αποδέχθηκα αυτή την απάντηση».
Η επέμβαση ήταν επιτυχής. Μέσα λίγα μόλις λεπτά η ψηφιακή γέφυρα επέτρεψε στον Oskam να ελέγχει ένα άβαταρ του σώματός του σε υπολογιστή, χρησιμοποιώντας τις σκέψεις του. Σε λίγες μέρες μπορούσε να κινεί και τα πόδια του. «Αυτή ήταν μία από εκείνες τις σπάνιες στιγμές στην επιστήμη που γίνεσαι μάρτυρας μιας επαναστατικής ανακάλυψης η οποία συμβαίνει μπροστά στα μάτια σου», αναφέρει ο Gregoire Courtine.
Ο δρόμος προς τη θεραπεία
Η πρώτη επιτυχία του Courtine ήταν η Επισκληρίδιος Ηλεκτρική Διέγερση (Epidural Electrical Stimulation ή EES), ένα εμφύτευμα που μεταφέρει ηλεκτρικούς παλμούς στον νωτιαίο μυελό ασθενών, κάτω από το σημείο τραυματισμού, διεγείροντας την κίνηση. Οι Courtine και Bloch παρατήρησαν ότι το εμφύτευμα όχι μόνο πρόσφερε άμεση κινητικότητα στους ασθενείς αλλά η συνεχής χρήση του βελτίωνε θεαματικά την πορεία του ασθενούς, αφού οι κατεστραμμένοι νωτιαίοι νευρώνες άρχισαν να αποκαθίστανται.
Παρόλο που τα αποτελέσματα της EES ήταν εντυπωσιακά, αυτό δεν ήταν αρκετό για τον Courtine. Κι αυτό γιατί με τη μέθοδο EES οι ασθενείς πρέπει να πατούν ένα κουμπί για να ενεργοποιούν το εμφύτευμα στη σπονδυλική τους στήλη, διεγείροντας χειρωνακτικά τα πόδια τους για κάθε βήμα που πρόκειται να κάνουν. Αυτό δεν είναι ούτε εύκολο ούτε αρκετά «φυσικό» για τον Courtine. Ετσι επινόησε την ιδέα της ψηφιακής γέφυρας, η οποία κυριολεκτικά μπορεί να μετατρέπει τις σκέψεις σε κινήσεις. Το επόμενο μεγάλο βήμα είναι η επιδιόρθωση των νευρικών ινών στους ασθενείς με EES σε συνδυασμό με την ψηφιακή γέφυρα, ώστε να μπορούν να ανακτήσουν τη χαμένη τους κινητικότητα. Ο Courtine ελπίζει ότι, χάρη και στην ώθηση που πήρε από το Βραβείο της Rolex, η ομάδα του θα καταφέρει να εξελίξει την τεχνολογία και να την καταστήσει πρακτική και οικονομικά προσιτή σε ανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο που πάσχουν από τραυματισμούς της σπονδυλικής στήλης. «Ολόκληρη η ομάδα μας άντλησε δύναμη όταν κερδίσαμε το Βραβείο Επιχειρηματικότητας της Rolex», εξηγεί. «Το γεγονός ότι μία κριτική επιτροπή εμπειρογνωμόνων πίστεψε στη δουλειά μας, μας ενεργοποίησε. Πήραμε θάρρος για να προχωρήσουμε παρακάτω, προς το άγνωστο».
Εν τω μεταξύ η έρευνα και οι επιτυχίες συνεχίζονται. Πρόσφατα ανακαλύφθηκε ότι η μέθοδος EES αποδεικνύεται ιδιαίτερα αποτελεσματική στη θεραπεία ασθενών που έχουν υποστεί εγκεφαλικά επεισόδια ή πάσχουν από τη νόσο του Πάρκινσον. Με την υποστήριξη της Rolex, ο Courtine και η Bloch προσεγγίζουν ολοένα και περισσότερο το όνειρό τους για έναν κόσμο στον οποίο η παράλυση που προκαλείται από τους τραυματισμούς της σπονδυλικής στήλης θα είναι θεραπεύσιμη.
Η συμβολή της Rolex
Τα Rolex Awards for Enterprise είναι ένας θεσμός που η ελβετική εταιρεία θέσπισε το 1976 με αφορμή την 50ή επέτειο από τη γέννηση του πρώτου αδιάβροχου ρολογιού στον κόσμο, του Rolex Oyster. Eχουν ως στόχο την οικονομική υποστήριξη πρωτοπόρων ανδρών και γυναικών, οι οποίοι χρησιμοποιώντας την επιστήμη μάς βοηθούν να γνωρίσουμε καλύτερα τον κόσμο που κατοικούμε και συμβάλλουν στη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων και στην προστασία του περιβάλλοντος και της παγκόσμιας κληρονομιάς. Τα βραβεία Επιχειρηματικότητας αποτελούν έναν από τους τρεις πυλώνες της εκστρατείας Perpetual Planet της Rolex, η οποία ακολουθεί το όραμα και τις αξίες του ιδρυτή της Rolex, Hans Wilsdorf. Η πρωτοβουλία αυτή διατηρεί μακροχρόνιες συνεργασίες με το πρόγραμμα Mission Blue της Sylvia Earle που στοχεύει στη διατήρηση των ωκεανών όπως και με το National Geographic Society, με το οποίο η Rolex συνεργάζεται από το 1954 για την κατανόηση της κλιματικής αλλαγής μέσω της επιστήμης. Η Rolex υποστηρίζει επίσης οργανισμούς και πρωτοβουλίες που προετοιμάζουν τις επόμενες γενιές εξερευνητών, επιστημόνων και οικολόγων μέσω υποτροφιών και επιχορηγήσεων, όπως το Our World-Underwater Scholarship Society και το The Rolex Explorers Club Grants.
Δείτε και το σχετικό video…
Περισσότερες πληροφορίες για τα Βραβεία Επιχειρηματικότητας της Rolex εδώ.