Ενα καρότσι σούπερ μάρκετ. Ενα ψυγείο. Ενας βραστήρας. Μία σαμπανιέρα. Τέσσερις μοτοσικλέτες, μία εκ των οποίων μεγάλου κυβισμού. Μία λεκάνη τουαλέτας. Μία βαλίτσα LouisVuitton. Επίσης, τσιμεντόλιθοι, πλακάκια, τούβλα και ελαστικά και μπαταρίες αυτοκινήτων. Να μερικά από τα αντικείμενα που έχει ανασύρει από τους ελληνικούς βυθούς η «All For Blue», ο περιβαλλοντικός οργανισμός με διεθνή ακτινοβολία, που ίδρυσε η Κατερίνα Τοπούζογλου με μια ομάδα ευαισθητοποιημένων ανθρώπων πριν από τρία χρόνια. Σε κάθε δράση καθαρισμού του πυθμένα, τους περιμένει και μια πραγματική έκπληξη κάθε φορά.
Είναι άλλωστε σοκαριστική η ευκολία με την οποία νησιώτες και στεριανοί ξεφορτώνονται ό,τι τους βαραίνει πετώντας το μέσα στο νερό, λες και η θάλασσα έχει τη μαγική ιδιότητα να το εξαφανίζει από τον χώρο και τον χρόνο. Παρά το ότι τα μέλη της All For Blue έχουν απομακρύνει τουλάχιστον 204 τόνους σκουπιδιών μέχρι σήμερα, ούτε εκείνοι μπορούν πια να φανταστούν τι άλλο μπορεί να βρουν όταν υπάρχει ολόκληρη «χωματερή» κάτω από το νερό. Λογικό ήταν, λοιπόν, την ώρα που περνούσε το απορριμματοφόρο του Δήμου Π. Φαλήρου στον Φλοίσβο όπου κάναμε τη συνέντευξη με την ιδρύτρια του οργανισμού, εκείνη να χαιρετήσει με ενθουσιασμό τον οδηγό. «Τον αισθάνομαι συνάδελφο!» μου είπε και έσπευσε να μου εξηγήσει πως όποιος να κάνει καταδύσεις εύκολα διαπιστώνει ότι τα σκουπίδια αρχίζουν να είναι περισσότερα από τα ίδια τα ψάρια.
«Αυτός ήταν και ο λόγος που άρχισα ήδη μία δεκαετία πριν να σκέφτομαι πως κάτι πρέπει να γίνει προτού να είναι πολύ αργά. Είχα ξεκινήσει τις δράσεις καθαρισμού τόσο στις ακτές όσο και στον βυθό πολύ πριν φτιάξουμε την All For Blue». Διεθνής πρωταθλήτρια υποβρύχιας σκοποβολής και δεινή στις καταδύσεις είχε ευκρινέστατη εικόνα της ζημιάς που υφίσταται το θαλάσσιο οικοσύστημα. Ομως ο καθαρισμός δεν αρκεί, είναι μόνον μια σισύφεια διαδικασία. «Ακόμα και αν καθαρίσεις μια παραλία και τον βυθό της σε λίγους μήνες θα ξαναγεμίσει με απορρίμματα. Ο μόνος τρόπος να σταματήσει είναι να εκπαιδεύσεις τα παιδιά να μην έχουν τις κακές συνήθειες των γονιών τους. Ετσι ο οργανισμός έχει εξειδικευθεί σε σεμινάρια για μαθητές σχολείων. Μέχρι σήμερα έχουμε μιλήσει σε 55.000 παιδιά και τα αποτελέσματα είναι εκπληκτικά. Δείχνουν πολύ μεγαλύτερη ευαισθησία και έγνοια από τους ενήλικες. Μέχρι στιγμής μετράμε είκοσι ομάδες καθαρισμού που έφτιαξαν μαθητές στην Ελλάδα μετά τα σεμινάρια», τονίζει στην «Κ» η Κ. Τοπούζογλου.
Και η ίδια άλλωστε μυήθηκε εξ απαλών ονύχων στην αγάπη για τις καθαρές ακτές από τους ίδιους τους γονείς της: «Μάλλον “φταίει” η καταγωγή από την Πόλη γιατί οι Ρωμιοί έχουν μανία με την καθαριότητα, έτσι και εμείς όταν πηγαίναμε βόλτες οικογενειακώς καθαρίζαμε πάντα την παραλία», μου λέει γελώντας. Αν και παλαιότερα ήταν μανιώδης λάτρης του ψαροντούφεκου, η Τοπούζογλου άλλαξε εντελώς αντιμετώπιση στα ψάρια όταν είδε πριν από δέκα χρόνια ένα βίντεο με την Ιταλίδα Κριστίνα Ζενάτο. Η δύτρια ζει στις Μπαχάμες και κατάφερε να γητεύει τους καρχαρίες, ώστε να μπορεί να τους αφαιρέσει αγκίστρια που τους ξέμειναν από το στόμα από τις αποτυχημένες απόπειρες των ψαράδων να τους πιάσουν.
«Μου προκάλεσε τόσο μεγάλη εντύπωση που πήγα στην Καραϊβική να τη γνωρίσω και να με εκπαιδεύσει. Πράγματι ήταν μια συγκλονιστική εμπειρία να βουτάω στον ωκεανό με καρχαρίες για να μάθω να τους ταΐζω. Στην αρχή φορούσα ατσάλινη στολή και πήγα να πάθω καρδιά όταν ένας μου άρπαξε το χέρι, γιατί κάτι δεν έκανα σωστά. Πολύ γρήγορα κατάλαβα ότι είναι τα πιο παρεξηγημένα πλάσματα στον πλανήτη. Είναι οι μεγαλύτεροι σκουπιδοφάγοι του οικοσυστήματος γιατί τρώνε όλα τα νεκρά και άρρωστα ψάρια, αλλά οι άνθρωποι δεν τους αφορούν καθόλου. Αναλογικά είναι ελάχιστες οι επιθέσεις που γίνονται και αυτό συμβαίνει διότι οι καρχαρίες περνάνε τους σέρφερ για άρρωστα ψάρια», μου λέει λίγο προτού αποχωριστούμε. Στα επόμενα σχέδια είναι ο καθαρισμός ακτών στην απομονωμένη Κίναρο αλλά και η αναζήτηση πόρων για τον καθαρισμό των ακτών της Εύβοιας που επλήγησαν πρόσφατα. Περισσότερες πληροφορίες στο allforblue.org, μια οργάνωση που αξίζει την ολόψυχη στήριξή μας γιατί μας κάνει συμμάχους της θάλασσας.