«Ξεχάστε τη λογική. Αν θέλετε να καταλάβετε πώς κυβερνάται ένα πλοίο, πώς μπορεί και λειτουργεί μια επιχείρηση ή ο θερμοστάτης στο σπίτι, ξεχάστε τη λογική». Μερικοί από τους θεατές στο αμφιθέατρο του Ελληνικού Κόσμου, χθες το βράδυ, κοίταζαν τον κατάλογο να δουν αν έχουν κάνει λάθος. Είχαν έρθει να ακούσουν τη διάλεξη του διευθυντή Ερευνών στο Ινστιτούτο Θεωρητικής και Φυσικής Χημείας, Γιάννη Πετσαλάκη, ο οποίος έσπευσε να λύσει γρήγορα την απορία, εξηγώντας ότι μιλάει για τις βασικές αρχές της Κυβερνητικής, της επιστήμης που ασχολείται με τη μελέτη των συστημάτων διοίκησης και ελέγχου.
Η ομιλία έγινε στο πλαίσιο της Βραδιάς του Ερευνητή, η οποία φέτος είχε τίτλο: «Η επιστήμη και η έρευνα για ένα καλύτερο μέλλον». Χιλιάδες μαθητές, γονείς, φοιτητές και εκπαιδευτικοί παρακολούθησαν ομιλίες επιστημόνων, διαλέξεις, πήραν μέρος σε εργαστήρια και εκπαιδευτικά παιχνίδια που στόχο έχουν αφενός να φέρουν σε επαφή το ευρύ κοινό με τις πιο σύγχρονες ιδέες, αφετέρου να βγάλουν τους επιστήμονες προς την κοινωνία, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να εξασκηθούν στον ρόλο του “δημόσιου διανοουμένου”».
«Προσπάθησα να εξηγήσω πως 3.000 χρόνια λογικής μάς έδωσαν τη δυνατότητα να κάνουμε μόνο βραχυπρόθεσμες προβλέψεις, εξαιτίας της παραμέτρου του χρόνου, ο οποίος αλλοιώνει τα δεδομένα», εξηγεί ο κ. Πετσαλάκης. «Η Κυβερνητική μάς έμαθε ότι όταν έχεις ένα κλειστό σύνολο, τότε αυτό μπορεί να δημιουργήσει μια κατάσταση με μεγάλο βαθμό προβλεψιμότητας», εξηγεί.
Στα highlights της φετινής εκδήλωσης ήταν ο χαιρετισμός του Ιταλού αστροναύτη Luca Parmitano και η ζωντανή σύνδεση με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Σωματιδιακής Φυσικής στη Γενεύη, CERN, όπου μια δραστήρια ομάδα Ελλήνων επιστημόνων συμμετέχει στα πιο προηγμένα πειράματα. Μultimedia προβολές, διαδραστικά πειράματα και επιδείξεις ρομπότ βοήθησαν τους επιστήμονες να συνομιλήσουν με το κοινό.
«Κάναμε από αλγοριθμικά παιχνίδια για παιδιά μέχρι εργαστήρια συνθετικής φωνής που βοηθούν ανθρώπους με προβλήματα δυσλεξίας», λέει ο κ. Τάσος Πατρικάκος, από το ερευνητικό κέντρο «Αθηνά», στο Μαρούσι.
Οπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, η Βραδιά του Ερευνητή δεν περιορίστηκε σε χώρους όπως ο Ελληνικός Κόσμος, αλλά εκδηλώθηκε σε ερευνητικά εργαστήρια σε όλη την Ελλάδα, τα οποία άνοιξαν στο ευρύ κοινό. Εκτός από την Αθήνα, τα δύο τελευταία χρόνια η εκδήλωση πραγματοποιείται σε 8 πόλεις και συγκεκριμένα τις: Θεσσαλονίκη, Βόλο, Τρίκαλα, Λάρισα, Ηράκλειο, Πύλο, Ρέθυμνο, Πάτρα, Κόρινθο.
Το 2012 έσπασε για πρώτη φορά ένα ψυχολογικό φράγμα και έγινε κατανοητό ότι οι εκδηλώσεις είναι πλέον μαζικές καθώς η επισκεψιμότητα στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών ξεπέρασε τους 3.000 ανθρώπους. Τα τρία επόμενα χρόνια τη σκυτάλη ανέλαβαν συλλογικά τα μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα τόσο της Αττικής («Δημόκριτος», ΕΙΕ, Αστεροσκοπείο, ΕΛΚΕΘΕ, «Αθηνά») όσο και τη Βόρειας Ελλάδας (ΕΚΕΤΑ) με συμμετοχή και των πανεπιστημίων. Τα έτη 2013 και 2014 ο περίβολος του ΕΚΕΦΕ «Δημοκρίτου» πλημμύρισε από 10.000 και πλέον άτομα. Υπολογίζεται ότι σε όλη την Ελλάδα περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι παρακολουθούν κάθε χρόνο την εκδήλωση.
«Στοχεύουμε σε νεότερα παιδιά, θέλουμε να καταλάβουν την άξια της ενασχόλησης με την έρευνα, να καταλάβουν ότι όλοι μπορούν να το κάνουν, δεν χρειάζεται κάποιο ειδικό ταλέντο», λέει ο κ. Πατρικάκος. Ομως ο κ. Πετσαλάκης έχει μια ακόμη βαθύτερη στόχευση. «Επειτα από ομιλίες που δίνω για την Κυβερνητική, έρχονται πολλές φορές παιδιά που αισθάνονται χαμένα και δεν ξέρουν πώς να οργανώσουν τη ζωή τους, με ρωτάνε τι να κάνουν. Τους εξηγώ τότε ότι η ομιλία που μόλις έδωσα έλεγε να βάλουν έναν στόχο και να δουλέψουν για να τον πετύχουν. Και πολλές φορές έχω δει ότι πιάνει», καταλήγει.