Κάποτε είχαμε τη «Δυναστεία». Αυτή στην οποία η Τζόαν Κόλινς περιφερόταν ως εκδικητική Αλέξις Κόλμπι φορώντας μεγάλα καπέλα με βέλο, βαριά μενταγιόν πολλών καρατίων, αστραφτερές τουαλέτες και γενικά οτιδήποτε της επέτρεπε να επιδείξει τον πλούτο της.
Σήμερα έχουμε το «Succession», στο οποίο η Σιβ Ρόι (Σάρα Σνουκ), μοναχοκόρη της γνωστής οικογενείας, φοράει μαύρα ζιβάγκο με μπεζ παντελόνια σε απλές, μίνιμαλ γραμμές, ρούχα όχι πολύ διαφορετικά στην όψη από τα αντίστοιχα αγορασμένα από fast fashion αλυσίδες που οι περισσότερες από εμάς φοράμε στο γραφείο μας. Σ’ αυτή τη σειρά, μία (όχι και τόσο) υπερμεγέθης τσάντα Burberry στάθηκε ικανή να προκαλέσει την αποστροφή ενός ολόκληρου πάρτι ανθρώπων που έχουν χάσει το μέτρημα στα μηδενικά των τραπεζικών λογαριασμών τους.
Οχι, οι πλούσιοι δεν πτωχεύσαν. Μόνο που, από άποψη στυλ, ο πλούτος φαίνεται πλέον να μετριέται «αλλιώς».
Από το «normcore» στον «αόρατο πλούτο»
Εχουμε περάσει στην εποχή του «stealth wealth», όπως αρέσκεται να χαρακτηρίζει ο ξενόγλωσσος Τύπος την τάση του «αόρατου πλούτου», που επιλέγουν πολλοί «εκλεκτοί». Σύμφωνα με τις «αρχές» της τάσης, την κουβέντα γύρω από την οποία πυροδότησε ιδιαιτέρως η επιτυχημένη σειρά του HBO, όσο πιο πλούσιος είναι κάποιος τόσο λιγότερο χρειάζεται να το δείχνει.
Δεν είναι βέβαια ότι οι πρεσβευτές της «σιωπηλής πολυτέλειας» τσιγκουνεύονται τα λεφτά τους. Ενα απλό μαύρο ζιβάγκο τους, που μπορεί να μοιάζει με κάποιο αξίας 20 ευρώ, είναι πιθανότατα φτιαγμένο με crème de la crème υφάσματα, κοστίζει όσο ολόκληρη η ντουλάπα ενός μέσου ανθρώπου και το καρτελάκι του γράφει τη φίρμα κάποιου πολυτελούς οίκου. Αρκεί αυτό το καρτελάκι και η φίρμα να μη φαίνονται πουθενά. Στον κόσμο του «αόρατου πλούτου», τα πάντα είναι διακριτικά και κανένα brand δεν πρέπει να αναγράφεται και να φαίνεται.
Κάπως έτσι, η Γκουίνεθ Πάλτροου, μπορεί να εμφανίζεται στην αίθουσα δικαστηρίου (για την αρκετά προβεβλημένη δίκη με… το ατύχημα του σκι) φορώντας Prada, μόνο που επρόκειτο για ένα ζευγάρι καφέ αρβυλάκια του ιταλικού οίκου, σε στυλ που θα έβλεπε κανείς σε οποιαδήποτε γυναίκα και παραπέμπουν περισσότερο σε look για μια συναυλίας -ή ακόμη και για πορεία- παρά σε look ηθοποιού του Χόλιγουντ.
Το «stealth wealth» δεν είναι κάτι που γεννήθηκε, βεβαίως, από τη μία μέρα στην άλλη. Αρκεί να θυμηθούμε την ανάδειξη του «normcore» στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, δηλαδή τη στιγμή που το να «ντύνεσαι σαν τον Τζέρι Σάινφελντ» και να μην ξεχωρίζεις από το πλήθος δεν σε έκανε βαρετό, αλλά αποδεκτό κομμάτι μιας πιο «τεμπέλικης», αλλά εξίσου στιλάτης μόδας.
«Κανονικότητα» που… χρεώνει
Αυτή η «κανονικότητα» μπορεί να μην επιβιώνει απαραιτήτως με τον συγκεκριμένο όρο έως σήμερα, πάντως έχει διαποτίσει στα σημεία την υψηλή μόδα και έχει διεκδικήσει τη δική της θέση στον κόσμο της λάμψης και της πολυτέλειας. Δηλαδή κυρίως στον κόσμο των celebrities.
Δεν υπάρχει brand που να έχει αγαπηθεί περισσότερο, τα τελευταία χρόνια, από τα Balenciaga, μετρώντας ταγμένους φαν, από τον Κάνιε Γουέστ μέχρι την «εχθρό» του Τέιλορ Σουίφτ. Αν βάλουμε στο μικροσκόπιο τα ρούχα του Balenciaga, πρόκειται κατά βάση γι’ αυτά που λέμε βασικά κομμάτια μιας ντουλάπας, με ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο twist, που τους δίνει μια πιο απόκοσμη όψη. Εχουμε να κάνουμε, όπως και να ‘χει, με την αποθέωση του μινιμαλισμού. Ωστόσο, στο on line shop του οίκου θα βρείτε το πολυσυζητημένο σε αυτό το άρθρο μαύρο ζιβάγκο έναντι 1.600 ευρώ.
Η οικογένεια Καρντάσιαν δεν χάνει ευκαιρία να δείξει «extra» και όμως, η σειρά Skims της Κιμ Καρντάσιαν, κομμάτια της οποίας έχουν «μοστράρει» δεκάδες celebrities σε stories τους στο Instagram, αποτελείται από εσώρουχα και ρούχα για το σπίτι, σε εντελώς απλές γραμμές και κατά βάση σε γήινα χρώματα. Ενδεικτικά, στο e-shop και στην κατηγορία best sellers των Skims θα βρείτε μαύρο κορμάκι με μανίκι στα 78 ευρώ.
Και, για να μην ξεχνιόμαστε, ζούμε στην εποχή που το status «εξαργυρώνεται» σε προϊόντα της Apple, της εταιρείας δηλαδή όπου η τεχνολογική πολυτέλεια προϊόντων εκατοντάδων ευρώ μπορεί να έχει την όψη ενός μικροσκοπικού κουτιού με ακουστικά-ψείρες AirPods (ασχέτως αν θα βρει κανείς iPhones στο χέρι όλων των κοινωνικών στρωμάτων).
Σιωπηλή πολυτέλεια και «if you know, you know»
Για να επιστρέψουμε, όμως, στην ελίτ της «σιωπηλής πολυτέλειας», δεν είναι πως απαξιοί να δείχνει «ακριβή». Απλά τα μέλη της ενδιαφέρονται μονάχα να εντυπωσιάσουν τους ομοίους τους. Κοινώς, «if you know, you know». Δεν χρειάζονται τσάντες Louis Vuitton ή το χαρακτηριστικό μοτίβο της Burberry για να αποδείξει ένα πορτοφόλι πόσο φουσκωμένο είναι.
Για να χρησιμοποιήσουμε ένα προηγούμενο παράδειγμα, όπως ακριβώς ένας φανατικός της Apple μπορεί να ξεχωρίσει με μία ματιά ποιο μοντέλο είναι κάθε ένα αξεσουάρ σας με το δαγκωμένο μήλο, έτσι κι ένας μυημένος στον κόσμο της πολυτέλειας μπορεί να «σκανάρει» το high fashion παλτό ενός εξίσου ευκατάστατου με αυτόν ακριβώς γιατί καταναλώνει προϊόντα των ίδιων οίκων, γιατί συναντιούνται στα ίδια fashion shows. Γιατί, πολύ απλά, είναι το ίδιο καταναλωτικό κοινό. Σε αυτή τη συνθήκη, τελικά, ο πλούτος και το στιλ γίνονται ένα σιωπηλό νεύμα ανάμεσα στους προνομιούχους, μια μεταξύ τους επικύρωση ότι «ανήκουμε και οι δύο εδώ».
Κι έπειτα, για όλους τους άλλους το αφήγημα απλά πλασάρεται αλλιώς. Κάτι η ανάγκη άνεσης που έφερε η πανδημία και ακόμα απλώνεται στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε διάφορες πτυχές της ζωής μας, κάτι το 90s revival, το casual, αλλά και το απλό, επιστρέφουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο παντού και άρα και στον κόσμο των προνομιούχων.
Και κάτι ακόμα πιο σημαντικό: στην εποχή των social media, όσο κάτι μπορεί να φαίνεται «πολυτελές» ακόμα κι αν δεν είναι, άλλο τόσο μπορεί κάτι να φαίνεται casual ακόμα κι αν δεν είναι. Οι κάθε είδους διασημότητες «επικοινωνούν» μαζί μας με μια αίσθηση πως ανοίγουν «τη διπλανή πόρτα». Δεν χρειάζεται να διεκδικούν την προσοχή μας, μιας και την έχουν συνεχώς. Κι αυτό αποτυπώνεται (και) στην ντουλάπα τους.