Τα ίχνη της κληρονομιάς του Φαβιέρου στη σύγχρονη Ελλάδα

Τα ίχνη της κληρονομιάς του Φαβιέρου στη σύγχρονη Ελλάδα

Δρόμοι, μαρμάρινες στήλες αλλά και απομεινάρια κάστρου θυμίζουν τη συμβολή του στην Επανάσταση.

3' 6" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η δράση του Φαβιέρου, ξεχασμένη εν πολλοίς σήμερα τόσο στην πατρίδα του τη Γαλλία όσο και στην Ελλάδα, απασχολεί κυρίως τους ιστορικούς, όσους ερευνούν τις εξεγέρσεις του 19ου αιώνα, το φιλελληνικό κίνημα, τη γαλλική ή την ελληνική ιστορία. Ορισμένα ίχνη, όμως, του περάσματός του από τον τόπο μας διακρίνονται ακόμη και σήμερα στο υπόστρωμα της σύγχρονης ζωής και, φευγαλέα, στην καθημερινότητά μας.

Οσοι μεγάλωναν στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’80 ίσως διατηρούν στο μυαλό τους, ως μουσική ραδιοφωνική ανάμνηση, τη φράση από τους στίχους του Μάνου Ελευθερίου, «Οδός Φαβιέρου και Βίκτωρος Ουγκώ, ένα σεντόνι σάπιο η πλατεία Βάθης…». Προέρχεται από το τραγούδι (Οδός Φαβιέρου και Βίκτωρος Ουγκώ) που μελοποίησε και ερμήνευσε ο Θέμης Ανδρεάδης. Οι στίχοι, αναφορά στις κεντρικές αθηναϊκές οδούς με τα ονόματα των φιλελλήνων, στα πέριξ της πλατείας Ομονοίας, ενώνουν ποιητικά μια παρακμιακή όψη της αστικής ζωής με το φιλελληνικό παρελθόν της πόλης και το υπαρξιακό άλγος των πρώτων μεταπολιτευτικών χρόνων.

Υπήρχαν όμως και πιο απτά σημάδια της παρουσίας του φιλέλληνα στην Αθήνα, όπως η μαρμάρινη, τριγωνική στήλη που στεκόταν, μέχρι το καλοκαίρι του 2015, δίπλα στον προαύλιο χώρο του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού. Ηταν αφιερωμένη στη μνήμη του Φαβιέρου και του, επίσης φιλέλληνα, συμπατριώτη του Φραγκίσκου Ροβέρτου (François Robert), υπενθυμίζοντας την ηρωική ανάβαση των δύο Γάλλων φιλελλήνων στην Ακρόπολη το 1826 για να ενισχύσουν με πολεμοφόδια τους πολιορκημένους Έλληνες. Σε αυτή τη στρατιωτική επιχείρηση ο Φραγκίσκος Ροβέρτος βρήκε βίαιο θάνατο: κόπηκαν τα πόδια του από βλήμα πολυβόλου και κατακρεουργήθηκε από τα ξίφη και τα γιαταγάνια του εχθρού. ∆υστυχώς, τον Ιούνιο του 2015, η φιλελληνική στήλη βανδαλίστηκε. Ράγισε από τα άγρια χτυπήματα αγνώστων. Έκτοτε δεν έχει επιστρέψει στη θέση της. Η βάση της παραμένει κενή, χρησιμεύοντας ενίοτε, σήμερα, και ως «τραπεζάκι» για να εναποθέτουν τις τσάντες και τους καφέδες τους οι περιπατητές.

Αλλη μία τιμητική στήλη, στη μνήμη του Φαβιέρου, βρίσκεται στον περίβολο της έπαυλης «Παλατάκι» στο Χαϊδάρι, για να υπενθυμίζει τη συμμετοχή του στις μάχες του Χαϊδαρίου τον Αύγουστο του 1826, ενώ το πιο επιβλητικό αποτύπωμα της φιλελληνικής του περιπέτειας εντοπίζεται στον λόφο του στενού των Μεθάνων. Εκεί διακρίνονται, σήμερα, τα απομεινάρια του «Κάστρου Φαβιέρου», ενός κτίσματος με τέσσερις πυργίσκους στις άκρες του, σε υψόμετρο περίπου 80 μ. το οποίο αποτέλεσε καταφύγιο και πεδίο ανασύνταξης του Τακτικού Σώματος υπό την ηγεσία του φιλέλληνα. Χτίστηκε με δική του πρωτοβουλία, το 1826, πάνω στα ερείπια παλαιότερων οχυρώσεων που είχαν χτίσει οι Αθηναίοι στην εποχή του Πελοποννησιακού Πολέμου. Απέναντι από το κάστρο βρίσκεται και η Τακτικούπολη, (ή Fabvieropolis, όπως αναφέρεται κυρίως σε αρκετά γαλλικά ιστορικά κείμενα), ένας οικισμός του ∆ήμου Τροιζηνίας που πήρε το όνομά του από την παραμονή του Τακτικού Στρατού στην περιοχή τα χρόνια της Επανάστασης.

Η συμβολή του Φαβιέρου στον ελληνικό αγώνα αναγνωρίστηκε και ενόσω εκείνος βρισκόταν στη ζωή, καθώς η Εθνική Συνέλευση της Τροιζήνας τον ανακήρυξε Έλληνα πολίτη, ενώ αργότερα ο βασιλιάς Όθωνας τον τίμησε, μέσω μιας χειρονομίας ευγνωμοσύνης του έθνους προς το πρόσωπό του, με την απονομή του Μεγάλου Σταυρού του Τάγματος του Σωτήρος.

Η είδηση του θανάτου του, το φθινόπωρο του 1855, προκάλεσε θλίψη σε όλους τους Ελληνες. Ο βασιλιάς Οθων διέταξε τριήμερο πένθος στον Στρατό, έγινε δημόσιο μνημόσυνο στη μνήμη του στον Καθολικό Ναό της Αθήνας, ενώ μετά την εκκλησιαστική τελετή αρκετοί πολίτες ανέβηκαν στην Ακρόπολη, η οποία φωταγωγήθηκε πένθιμα, και ο ποιητής Γ. Παράσχος εκφώνησε επικήδειο λόγο για να τον τιμήσει. Στα Πρακτικά της Βουλής από τη συνεδρίαση της 24ης Σεπτεμβρίου 1855 καταγράφεται (τόμ. Β΄, σελ. 125-126) μακροσκελής ομιλία για τον θάνατο του φιλέλληνα, στην οποία, εκτός των άλλων, διαβάζουμε: «[…] Ατρόμητος εν ταις μάχαις, καρτερικός εις τας δυστυχίας, έναν μόνον σκοπόν και ευχήν είχε, την απελευθέρωσιν της Ελλάδος. Ιδίως δε εις αυτόν οφείλεται ή παρ’ ημών ανάπτυξις τού τακτικού στρατού […] Ανδρα τοιούτον η ιστορία δικαίως αναγράφει μεταξύ των ευεργετών της Ελλάδος […]».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή