Μια ομάδα 41 πολιτειών και η Περιφέρεια της Κολούμπια κατέθεσαν την Τρίτη αγωγή κατά της Meta, της μητρικής εταιρείας του Facebook, του Instagram, του WhatsApp και του Messenger, υποστηρίζοντας ότι η εταιρεία χρησιμοποιούσε εν γνώσει της «εθιστικές ρυθμίσεις» για παιδιά και εφήβους.
«Η Meta έχει αξιοποιήσει ισχυρές και πρωτοφανείς τεχνολογίες για να δελεάσει, να δεσμεύσει και τελικά να παγιδεύσει τους νέους και τους εφήβους», ανέφεραν οι πολιτείες στην αγωγή που κατέθεσαν σε ομοσπονδιακό δικαστήριο. «Το κίνητρό της είναι το κέρδος».
Οι κατηγορίες εγείρουν ένα βαθύτερο ερώτημα: Εθίζονται οι νέοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στο διαδίκτυο;
Τι κάνει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τόσο συναρπαστικά;
Οι ειδικοί που μελετούν τη χρήση του διαδικτύου λένε ότι το περιεχόμενο «παίζει» με τις νευρολογικές μας παρορμήσεις έτσι ώστε οι καταναλωτές δυσκολεύονται να απομακρυνθούν. Ο Ντέιβιντ Γκρίνφιλντ, ψυχολόγος και ιδρυτής του Κέντρου για τον εθισμό στο Διαδίκτυο και την Τεχνολογία στο Γουέστ Χάρτφορντ του Κονέκτικατ, δήλωσε ότι τα social media προσελκύουν τους χρήστες με τακτικές όπως αυτή που δημιουργεί την ιδέα ότι ο χρήστης μπορεί να λάβει μια ανταμοιβή ανά πάσα στιγμή. Αλλά το πότε θα έρθει η ανταμοιβή είναι απρόβλεπτο. «Ακριβώς όπως ένας κουλοχέρης», είπε.
Οι ενήλικες είναι ευάλωτοι, σημείωσε, αλλά οι νέοι κινδυνεύουν ιδιαίτερα, επειδή οι περιοχές του εγκεφάλου που αντιστέκονται δεν είναι σχεδόν τόσο ανεπτυγμένες. Επιπλέον, είπε ότι «τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι μια τέλεια ευκαιρία για να συνδεθεί κανείς με άλλους ανθρώπους».
Η Meta απάντησε στη μήνυση λέγοντας ότι έχει λάβει πολλά μέτρα για την υποστήριξη των οικογενειών και των εφήβων. «Είμαστε απογοητευμένοι που, αντί να συνεργασθούν παραγωγικά με εταιρείες από όλο τον κλάδο για να δημιουργήσουν σαφή, κατάλληλα για την ηλικία πρότυπα για τις πολλές εφαρμογές που χρησιμοποιούν οι έφηβοι, οι γενικοί εισαγγελείς επέλεξαν αυτόν τον δρόμο», ανέφερε η εταιρεία σε ανακοίνωσή της.
Ο καταναγκασμός ισούται με τον εθισμό;
Για πολλά χρόνια, η επιστημονική κοινότητα όριζε τον εθισμό συνήθως σε σχέση με ουσίες, όπως τα ναρκωτικά, και όχι με συμπεριφορές, όπως ο τζόγος ή η χρήση του διαδικτύου. Αυτό σταδιακά άλλαξε. Το 2013, το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών, η επίσημη αναφορά για τις καταστάσεις ψυχικής υγείας, εισήγαγε την ιδέα του εθισμού στα διαδικτυακά παιχνίδια, αλλά δήλωσε ότι απαιτείται περισσότερη μελέτη προτού η κατάσταση κηρυχθεί επίσημα.
Μια μεταγενέστερη μελέτη διερεύνησε τη διεύρυνση του ορισμού σε «εθισμό στο διαδίκτυο». Ο συγγραφέας πρότεινε την περαιτέρω διερεύνηση των διαγνωστικών κριτηρίων και της γλώσσας, σημειώνοντας, για παράδειγμα, τον όρο «προβληματική χρήση».
Ο δρ Μάικλ Ριτς, διευθυντής του Εργαστηρίου Ψηφιακής Ευεξίας στο Νοσοκομείο Παίδων της Βοστώνης, δήλωσε ότι αποθαρρύνει τη χρήση της λέξης «εθισμός» επειδή το διαδίκτυο, αν χρησιμοποιείται αποτελεσματικά και με όρια, δεν είναι απλώς χρήσιμο αλλά και απαραίτητο για την καθημερινή ζωή. «Προτιμώ τον όρο “προβληματική χρήση των μέσων ενημέρωσης στο Διαδίκτυο”», είπε.
Ο δρ Γκρινφιλντ συμφώνησε με τα παραπάνω τονίζοντας όμως ότι υπάρχουν επίσης ξεκάθαρα περιπτώσεις όπου η υπερβολική χρήση παρεμβαίνει στο σχολείο, στον ύπνο και σε άλλες ζωτικές πτυχές μιας υγιούς ζωής. Πάρα πολλοί νέοι καταναλωτές «δεν μπορούν να το αφήσουν κάτω», είπε.
