Η παρουσία του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, στη χθεσινή τριμερή συνάντηση Ελλάδος, Κύπρου, Ισραήλ, προσέδωσε ασφαλώς σημαντική βαρύτητα στο εγχείρημα εδραιώσεως της ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο, από το οποίο πρακτικώς έχει αποκλεισθεί η Τουρκία. Η έντονη ρητορική αντίδραση του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν κατά συνέπεια αναμενόμενη.
Θα ήταν χρήσιμο, ωστόσο, να μην προεξοφλεί κανείς τη θετική απόληξη ενός εγχειρήματος, με άλλα λόγια την αξιοποίηση των εντοπισθέντων ενεργειακών κοιτασμάτων, από το κλίμα που διαμορφώνεται στην παρούσα συγκυρία. Διότι τα μεν όποια οφέλη θα είναι ορατά ύστερα από χρόνια, αλλά η κρίση στις σχέσεις Αθηνών και Λευκωσίας με την Αγκυρα ενδέχεται να είναι του παρόντος.
Η όντως διακριτή παρουσία της Ουάσιγκτον σε αυτή τη φάση οφείλεται βεβαίως στην εμπλοκή της ExxonMobil σε οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ. Ταυτόχρονα, ωστόσο, αποτελεί έκφραση δυσαρέσκειας προς τον πρόεδρο Ερντογάν, λόγω των διαφοροποιήσεών του από την πολιτική της Ουάσιγκτον στην ευρύτερη περιοχή. Εάν δεν υπήρχε η παράμετρος αυτή, τότε οι υδρογονάνθρακες θα αποτελούσαν τον καταλύτη για την επίλυση του Κυπριακού – με εντονότατη την πίεση προς την ελληνική πλευρά.
Δίχως καμία πρόθεση υποβαθμίσεως του όλου εγχειρήματος που έχουν αναλάβει οι τρεις μη ισλαμικές χώρες της περιοχής, το οικοδομούμενο –ως θρυλείται– σύστημα ασφαλείας στηρίζεται σε βάσεις μάλλον συγκυριακές. Δηλαδή στην ένταση των σχέσεων της Αγκυρας με τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ενωση και στην απόφαση των παραδοσιακών συμμάχων της Τουρκίας να προβαίνουν κατά καιρούς σε πάσης φύσεως «προειδοποιήσεις», με στόχο να την επαναφέρουν εις την τάξη.
Αναφορικώς με την Ελλάδα, δεν θα ήταν άσκοπο να επισημανθεί ότι παρά τις διαδοχικές κρίσεις στις σχέσεις των δύο χωρών, ο πραγματικός εφιάλτης της χώρας μας είναι μια Τουρκία ελευθέρως κινούμενη εκτός του ευρωατλαντικού συστήματος. Από την άποψη αυτή, ορθώς η ελληνική κυβέρνηση αντιμετώπισε με χαμηλούς τόνους τις πρόσφατες ρητορικές υπερβασίες του κ. Ερντογάν, τις οποίες και αποδίδει σε προεκλογικές σκοπιμότητες. Αλλά η ενεργειακή παράμετρος που έχει πρόσφατα ανακύψει θα πρέπει να οδηγήσει σύντομα σε λύση του Κυπριακού.