Αν όχι ολόκληρη την ύπαρξή μας ως έθνους και κοινωνίας, το μεγαλύτερο μέρος πάντως το χρωστάμε στους αρχαίους ημών προγόνους και στη γεωγραφική θέση –μαζί με το κλίμα– της χώρας. Αυτοί, δηλαδή οι αρχαίοι και η τοποθεσία, συνέβαλαν αποφασιστικά στη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους, με την έννοια της προσέλκυσης του ενδιαφέροντος δυνάμεων της Δύσης, και οι δύο παράγοντες είναι που μας κρατούν όρθιους αρκετές δεκαετίες τώρα. Με την έννοια ότι πρόκειται για τις δύο κολόνες που στηρίζουν τον τουρισμό, δηλαδή τη βαριά βιομηχανία της Ελλάδας πάνω στην οποία βασίζονται ουσιαστικά η ανάπτυξη και όλες οι προσδοκίες για καλύτερες επιδόσεις.
Αν ήθελε κανείς να προσδιορίσει χρονικά την αφετηρία της τουριστικής σταδιοδρομίας της Ελλάδας, ένα καλό σημείο ίσως είναι η παραγωγή της ταινίας «Το παιδί και το δελφίνι» με τη Σοφία Λόρεν και τον Αλαν Λαντ. Γυρίστηκε στην Υδρα το 1957 και από τότε άρχισε να δημιουργείται μαζικό τουριστικό ρεύμα προς τη χώρα μας.
Επομένως μπορούμε να πούμε ότι η Ελλάδα κλείνει πλέον περισσότερα από 60 χρόνια ως τουριστικός προορισμός, αλλά στο ερώτημα αν ο το ελληνικό κράτος και οι Ελληνες στο σύνολό τους έχουν αναπτύξει την ανάλογη νοοτροπία και συμπεριφορά απέναντι στους πελάτες – τουρίστες, η απάντηση είναι «όχι».
Ενώ πρόγονοι και φύση προίκισαν απλόχερα τις μεταπολεμικές γενιές, αυτές, ως κράτος και κοινωνία, δεν έχουν ανταποκριθεί επάξια, ακόμη και για το δικό τους μεσοπρόθεσμο συμφέρον. Με εξαιρέσεις βέβαια, που όλοι λίγο-πολύ γνωρίζουν, το διαπιστώνουμε γυρίζοντας το βλέμμα. Στην άθλια δόμηση τουριστικών περιοχών, στους γεμάτους κακόγουστο γκράφιτι δρόμους και στα ανύπαρκτα πεζοδρόμια των πόλεων, στους κακούς τρόπους πολλών που ψωμίζονται από τον τουρισμό, στην ανυπαρξία ελέγχων από τα αρμόδια κρατικά όργανα, τις υποβαθμισμένες μαρίνες και στα άθλια –μέχρι πρότινος– περιφερειακά αεροδρόμια, στην εγκατάλειψη αρχαιολογικών χώρων. Ενδεικτικά, γιατί υπάρχουν και πολλά άλλα οφθαλμοφανή στραβά. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, αρκετοί τουρίστες θεωρούσαν γραφικές πολλές από τις αρνητικές ιδιαιτερότητες. Αλλωστε η ομορφιά της χώρας τις απάλυνε και η χαλάρωση στη διάρκεια των διακοπών κατά το ελληνικό καλοκαίρι ήταν ένα σίγουρο συγχωροχάρτι.
Η Ελλάδα όμως δεν θεωρείται πια μια εξωτική χώρα. Η γιγάντωση του τουρισμού διεθνώς δημιουργεί ευκαιρίες, αλλά ταυτόχρονα συμβαδίζει με την ανάπτυξη του ανταγωνισμού μεταξύ προορισμών και αυξάνει απαιτήσεις και υποχρεώσεις, καθώς οι ισορροπίες είναι εύθραυστες.
Τα ευρήματα πρόσφατης έρευνας του ΣΕΤΕ ότι οι ξένοι τουρίστες εκφράζουν την ικανοποίησή τους για την ελληνική φύση και τα ξενοδοχεία, αλλά και τη δυσαρέσκειά τους για την κατάσταση των αρχαιολογικών χώρων, την καθαριότητα και τις υποδομές, αποτελεί σαφή προειδοποίηση. Ιδιαίτερα που το ένα τρίτο από αυτούς δεν θα επανέλθει στη χώρα εξαιτίας αυτών των λόγων. Αν λοιπόν κράτος και κοινωνία δεν θέλουν να αποδείξουν ότι και η τουριστική ανάπτυξη είναι μια «φούσκα», ας λάβουν υπόψη το μήνυμα. Για να μην πάνε χαμένα τόσα νέα ξενοδοχεία και τα «Αirbnb» δηλαδή…