«Χρειάζεται επαγρύπνηση και αλληλεγγύη για τις δραστηριότητες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ. Η Ευρωπαϊκή Ενωση και η Γαλλία δεν θα δείξουμε αδυναμία σε αυτό τον τομέα», δήλωσε ο πρόεδρος Μακρόν στη συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Μια σημαντική στη σημερινή συγκυρία δήλωση – μήνυμα προς την Τουρκία να σταματήσει τα καουμποϊλίκια με τις γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Με άλλα λόγια, η Γαλλία, όπως διαβεβαίωσε ο κ. Μακρόν, θα περιφρουρήσει τις γεωτρήσεις που έχει αναλάβει η γαλλική Total σε οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ και θα είναι παρούσα με γαλλικά πολεμικά σκάφη πλοία στην περιοχή παρακολουθώντας από κοντά τις εξελίξεις. Οπως, μάλιστα, έχει γίνει γνωστό, η γαλλική κυβέρνηση μελετά και το ενδεχόμενο να δημιουργήσει, με την άδεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, έναν ναύσταθμο σε κυπριακό λιμάνι για να στηρίξει τις δραστηριότητές της.
Ως εδώ όμως. Και εφόσον, βέβαια, η Ελλάδα δείξει ενδιαφέρον για την αγορά κάποιων ακόμη γαλλικών όπλων – ήδη έγινε συζήτηση για την απόκτηση από το Πολεμικό Ναυτικό δύο φρεγατών.
Πάντως, το αυστηρό μήνυμα Μακρόν προς την Αγκυρα έχει τη σημασία του αν σκεφτεί κανείς ότι ο κ. Ερντογάν, σε μια περίοδο κατά την οποία βρίσκεται στριμωγμένος από συνεχείς αποτυχίες σε διάφορα μέτωπα (ήττα στις εκλογές της Κωνσταντινούπολης, αμφίβολη έκβαση στον πόλεμο της Συρίας αφού οι ΗΠΑ δεν επιτρέπουν την «εκκαθάριση» των Κούρδων της περιοχής, ανοικτό μέτωπο με Ουάσιγκτον για τους S-400, διολίσθηση της τουρκικής οικονομίας), φαίνεται να κλιμακώνει τις προκλήσεις του στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ωστόσο, ας μη σπεύδουν κάποιοι να πανηγυρίσουν ότι μετά την ελληνογαλλική συνάντηση θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στην Ελλάδα για τις τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο.
Ούτε η Γαλλία ούτε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα θα αναλάμβανε να παρέμβει στρατιωτικά σε μια σοβαρή πρόκληση της Αγκυρας στα νησιά μας ρισκάροντας πολεμική σύρραξη με την Τουρκία.
Το αναφέρω γιατί είναι σημαντικό να μη βαυκαλιζόμαστε και να αντιλαμβανόμαστε τα όρια αλληλεγγύης των εταίρων μας. Και να μην κάνουμε λογικά άλματα συγχέοντας τη σκληρή πραγματικότητα με τις ελπίδες ορισμένων.
Εξάλλου, η πρόσφατη ελληνική ιστορία έχει δείξει μέχρι ποιου σημείου είναι πρόθυμοι να προσφέρουν την αλληλεγγύη τους οι εταίροι μας – τη νύχτα των Ιμίων, το 1996, καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν κούνησε το δαχτυλάκι της, πόσο μάλλον να αναλάβει να μεσολαβήσει μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Και να σκεφτεί κανείς ότι το τιμόνι της χώρας είχε μόλις αναλάβει ένας γνωστός φιλοευρωπαίος πρωθυπουργός, ο Κ. Σημίτης, ο οποίος –εμμέσως πλην σαφώς– εξέφρασε δημοσίως τη δυσφορία του για την ευρωπαϊκή αυτή ανεπάρκεια ευχαριστώντας από το βήμα της Βουλής την Ουάσιγκτον για την αποφασιστική παρέμβασή της, που απέτρεψε τον πόλεμο.
Οσα αφορούν το Αιγαίο αφορούν και την Ανατολική Μεσόγειο, αφού κι εκεί δεν έχει οριοθετηθεί τι ανήκει στην Ελλάδα, τι στην Τουρκία και τι στην Κύπρο. Ως γνωστόν, η Ελλάδα στηρίζεται στην υπόθεση ότι το Καστελλόριζο της δίνει τη δυνατότητα με την προβολή των ακτών του να διεκδικεί ένα μεγάλο μέρος της περιοχής που ξεκινάει από την ΑΟΖ της Κύπρου. Από την άλλη πλευρά, η Αγκυρα στηριζόμενη στο μήκος των ακτών της θεωρεί ότι μεγάλο μέρος της περιοχής αυτής της ανήκει.
Καλή, λοιπόν, η έκφραση αλληλεγγύης έναντι της Αθήνας, αλλά θα πρέπει πάντα να έχουμε στο μυαλό μας ότι τα προβλήματα με τους Τούρκους δεν θα μας τα λύσουν οι άλλοι. Θα τα λύσουμε μόνοι μας, στα διεθνή φόρα, στο τραπέζι των συνομιλιών ή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Με την ισχυρή, ίσως, διπλωματική συμπαράσταση των εταίρων μας, αλλά όχι τη στρατιωτική στήριξή τους σε μια ενδεχόμενη πολεμική σύρραξη.
Με την ευκαιρία, μάλιστα, των γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και των νέων ισορροπιών που θα διαμορφωθούν στην περιοχή από την εκμετάλλευση των ενεργειακών υποθαλάσσιων κοιτασμάτων, είναι καιρός να ξεκινήσει μια δημόσια συζήτηση γύρω από την επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών. Ετσι ώστε να αρχίσει να αντιλαμβάνεται η κοινή γνώμη ότι ακόμη και στην ιδανικότερη για μας λύση –στη συμφωνία για την επίλυση των διαφορών με την Τουρκία μέσω της προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο της Χάγης– τα αποτελέσματα είναι πιθανό να μην ικανοποιήσουν απολύτως την ελληνική πλευρά. Οπως έγινε και με το όνομα των Σκοπίων, η διεθνής πρακτική στην επίλυση διαφορών οδηγεί σε επώδυνους αλλά αναγκαίους συμβιβασμούς.