Δικαίως ξέσπασε ο θόρυβος για τις επιλογές του υπουργού Υγείας στα νοσοκομεία, αλλά αδίκως δεν ασχοληθήκαμε με τον αριθμό τους. Ο κ. Βασίλης Κικίλιας ανακοίνωσε τον διορισμό 111 στελεχών υγείας και αυτοί δεν είναι όλοι. Αν έκανε σκούπα σε όλο τον μηχανισμό έπρεπε να διορίσει 280 διοικητές και αναπληρωτές σε όλη τη χώρα.
Εν τω μεταξύ πριν από δύο μήνες (6.10.2019) μία συμπολίτης μας πέθανε μέσα στο ασθενοφόρο, πριν προλάβει να φτάσει σε κατάλληλο νοσοκομείο. Πριν ξεψυχήσει η καθηγήτρια Φιλοσοφίας έξω από την Αρτα, πέρασε έξω από 12 (!) μονάδες, ή τέλος πάντων έξω από αυτά που στην Ελλάδα ονομάζουμε «νοσοκομεία». Δύο είναι στον νομό Ηλείας (Πύργος, Αμαλιάδα) και απέχουν μεταξύ τους 21 χιλιόμετρα. Η άτυχη γυναίκα υπέστη ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής στην Αρχαία Ολυμπία και έπρεπε να μεταφερθεί 334 χιλιόμετρα μακριά, στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, όπου υπάρχει εν λειτουργία ειδική μονάδα αντιμετώπισης του περιστατικού. Οι ειδικοί δικτυακοί τόποι που δίνουν πληροφορίες για τις αποστάσεις μεταξύ γεωγραφικών περιοχών υπολογίζουν το δρομολόγιο Αρχαία Ολυμπία – Ιωάννινα σε 4 ώρες και 15 λεπτά.
Λέμε «εν λειτουργία» διότι με τους περήφανους αγώνες των κατοίκων όλων των περιοχών της χώρας και με τη γενναία συμβολή τοπικών ψηφοθήρων, κάθε νομός απέκτησε ακριβά κελύφη νοσοκομείων, τα οποία έχουν στα χαρτιά μονάδες που θα ζήλευε και το Τζονς Χόπκινς των ΗΠΑ, αλλά κάποια έχουν μηχανήματα αλλά δεν έχουν γιατρούς, άλλα έχουν γιατρούς αλλά τα μηχανήματα είναι χαλασμένα κ.λπ. Το αποτέλεσμα είναι ότι από τα 140 νοσοκομεία της χώρας, λίγα είναι άρτια (και πρωτίστως στα μεγάλα αστικά κέντρα), τα οποία υπερφορτώνονται με όλα τα περιστατικά, ενώ για τα υπόλοιπα γίνονται αγώνες.
Επιδειξιομανία
Δεν είναι η μοναδική περίπτωση άδικου θανάτου. Πριν από εννέα χρόνια ήρθε στο φως της δημοσιότητας το «μωρό της Κοζάνης». Ενα δίχρονο αγοράκι εμφάνισε ξαφνικά αδιαθεσία, και αφού περιφέρθηκε στα «νοσοκομεία» της Δυτικής Μακεδονίας (Κοζάνη, Πτολεμαΐδα, Βέροια), ξεψύχησε στη Θεσσαλονίκη. Γράφαμε τότε ότι «για να μην έχει νοσοκομείο η Δυτική Μακεδονία, επενδύθηκαν απίστευτα ποσά και προγραμματίζονται να επενδυθούν άλλα τόσα. Οι τοπικισμοί της περιοχής, επιδοτούμενοι από τους πολιτικούς της παράγοντες, έχουν δημιουργήσει ένα δαπανηρό παιχνίδι επιδειξιομανίας. Αγοράζεται ένα μηχάνημα στο α΄ νοσοκομείο; Ξεσηκώνονται οι παράγοντες της άλλης περιοχής που θέλουν και στο χωριό τους ένα αντίστοιχο. Συντάσσονται ψηφίσματα, γίνονται παραστάσεις διαμαρτυρίας κ.λπ. μέχρι να ενταχθεί η «επένδυση» σε ένα πρόγραμμα. Κανείς δεν νοιάζεται ότι οι άνθρωποι πεθαίνουν στον δρόμο· όλοι καίγονται να έχουν αξονικό τομογράφο δίπλα τους» («Καθημερινή» 18.8.2011).
Κάτι αντίστοιχο γίνεται και στην Ηλεία, όπου πέρυσι υπήρξε «Ξεσηκωμός για το Νοσοκομείο Αμαλιάδας [όπου] το 2004 χρηματοδοτήθηκε και ξεκίνησε η ανέγερση μιας νέας σύγχρονης πτέρυγας εξοπλισμένης μηχανικά, η οποία ενώ έχει ολοκληρωθεί κατά το 95%, [αλλά] τα τελευταία 10 χρόνια να μην είναι σε θέση να λειτουργήσει…» («Πατρίς» 21.10.2018). Εν τω μεταξύ, όπως έγραψε ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Ηλείας, Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, «Δεν φτάνουν οι γιατροί να δουλέψουν, λέει, οι δυο παθολογικές κλινικές (σ.σ.: σε Πύργο και Αμαλιάδα). Ποιες δυο παθολογικές; Εδώ δεν φτάνουν καλά καλά να δουλέψει η μία παθολογική…» («Πρωινή Ηλείας» 5.8.2019). Λογικό είναι διότι κάποιος που έφαγε τα νιάτα του για να γίνει γιατρός, δεν θα πάει στην Ηλεία ως Επιμελητής Β΄ για 1.200 ευρώ μισθό. Αν δεν φύγει στο εξωτερικό και παραμείνει στο ΕΣΥ θα προτιμήσει κάποιο μεγάλο αστικό κέντρο όπου υπάρχουν τα «τυχερά»· όχι κατ’ ανάγκην παράνομα, αλλά και πιο απλά που αφορούν την κοινωνική ζωή, την επιμόρφωση, τις προοπτικές επαγγελματικής ανέλιξής του. Γι’ αυτό και προκηρύσσονται διαρκώς θέσεις που δεν καλύπτονται και αν καλυφθούν, οι γιατροί βρίσκουν τον τρόπο τους να μετατεθούν στα αστικά κέντρα.
Και ενώ όλα τα νοσοκομεία της περιφέρειας στενάζουν από την έλλειψη προσωπικού, η βουλευτής Ηλείας, της Ν.Δ., Διονυσία-Θεοδώρα Αυγερινοπούλου κατέθεσε επείγουσα ερώτηση στη Βουλή «με αφορμή το τραγικό περιστατικό, που στοίχισε τη ζωή της Βασιλικής Καραβάκου, καθηγήτριας Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου, η οποία απεβίωσε κατά τη μεταφορά της στο Νοσοκομείο Ιωαννίνων». Ερωτά δε τον κ. Βασίλη Κικίλια: «Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί το υπουργείο, ώστε να λειτουργήσει άμεσα μια καρδιοχειρουργική μονάδα στην Ηλεία και τη Δυτική Ελλάδα;».
Μπορεί να φανταστεί κανείς έναν έως τρεις καρδιοχειρουργούς (για να καλυφθούν και οι εφημερίες) να εδρεύουν στον Πύργο ή στην Αμαλιάδα με μισθό 1.880 ευρώ; Εδώ, σύμφωνα με την ΠΟΕΔΗΝ, «το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ρίου διαθέτει πλήρως εξοπλισμένη καρδιοθωρακοχειρουργική κλινική με εκπαιδευμένο προσωπικό που δεν λειτουργεί από το έτος 2017 λόγω έλλειψης γιατρών. Εφυγε ο διευθυντής για το Αττικό Νοσοκομείο και έκλεισε!!!» (8.10.2019). Αφήστε δε το γεγονός ότι αν μπορούσε να γίνει μια καρδιοχειρουργική κλινική σε κάποια πόλη της Ηλείας, θα ξεσηκώνονταν οι κάτοικοι της άλλης ζητώντας μια από τα… ίδια.
Η χαρά κάθε υπουργού
Βεβαίως τα 140 νοσοκομεία της χώρας εξυπηρετούν πρωτίστως τις 140 διοικήσεις τους. Ο διορισμός μιας χιλιάδας (κατ’ ελάχιστον) στελεχών είναι η χαρά κάθε υπουργού Υγείας. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η πρωτοποριακή προσπάθεια της κυβέρνησης του κ. Γιώργου Παπανδρέου για την πρόσληψη στελεχών του Δημοσίου με βιογραφικά υπονομεύτηκε για πρώτη φορά μαζικώς κατά τη στελέχωση των διοικήσεων των νοσοκομείων. Οπως έγραφε τότε η «Καθημερινή»: «Η παρούσα κυβέρνηση ξεκίνησε τη θητεία της με τον πολύ φιλόδοξο στόχο: να στελεχώσει τον κρατικό μηχανισμό με αποκλειστικό κριτήριο το βιογραφικό. Λίγους μήνες μετά φαίνεται ότι η προσπάθεια αυτή έχει εγκαταλειφθεί, προκειμένου να τοποθετηθούν σε θέσεις διοίκησης οι έχοντες κομματικές περγαμηνές. Οι νέοι διοικητές των νοσοκομείων της Αττικής είναι το τελευταίο ενδεικτικό παράδειγμα, όπου εντοπίζονται τα ονόματα προσώπων γνώριμων στην Ιπποκράτους και την κυβέρνηση… Πρώην βουλευτές, δήμαρχοι, πολιτευτές, φαρμακοποιοί, στρατιωτικοί και συνδικαλιστές καταλαμβάνουν θέσεις οι οποίες θεωρητικά θα έπρεπε να στελεχωθούν από έμπειρους μάνατζερ» (13.3.2010). Να σημειώσουμε ότι τότε υπουργός Υγείας ήταν το σημερινό απόκτημα του ΣΥΡΙΖΑ, η κ. Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου.
Τα χαΐρια της νυν κυβέρνησης τα είδαμε, αλλά το βασικό θέμα είναι να επανασχεδιαστεί ο χάρτης τριτοβάθμιας περίθαλψης της χώρας, για να μη χάνονται πόροι και ζωές. Να υπάρχουν άρτια, πραγματικά, περιφερειακά νοσοκομεία και να έχουν βαθμούς αυτονομίας· δεν μπορεί για παράδειγμα ένας γιατρός του ΕΣΥ στην Αθήνα (με τα «τυχερά» του) να αμείβεται το ίδιο με έναν στο Κιλκίς. Τα περιφερειακά νοσοκομεία πρέπει να έχουν τρόπους να προσελκύσουν γιατρούς.
Οπως και να έχει το ζήτημα, το αίτημα «κάθε κωμόπολη και νοσοκομείο, τμήμα Πανεπιστημίου, και στρατόπεδο» κοστίζει πολλά και χαντακώνει την υγεία, την Παιδεία και την Αμυνα.