Αφού το Βατικανό ανταποκρίθηκε στην έκτακτη ανάγκη και διέκοψε μυστήρια, τελετές και λειτουργίες με την παρουσία πιστών, υποχρεώθηκε και η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος να πάρει θέση. (Υποθέτω ότι θα πίεσε και η κυβέρνηση όσο μπορούσε…) Η θέση της, όμως, όπως διατυπώνεται στην ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου, είναι μια άσκηση ισορροπίας, που μπορεί να διαβάσει ο καθένας όπως θέλει. Η πρώτη παράγραφος της ανακοίνωσης συνιστά περισσότερη προσευχή, η δεύτερη επαναλαμβάνει τις γνωστές προφυλάξεις, πλην εκείνης της κρίσιμης, που αφορά τη μετάδοση μέσω της ανταλλαγής σιέλων και, τέλος, η τρίτη βεβαιώνει τους πιστούς ότι δεν έχουν να φοβούνται τίποτα.
Πρόκειται για γελοιωδώς ασαφή στάση, η οποία σίγουρα υπολείπεται των αναγκών της περίστασης. Ο λόγος είναι ότι, εφόσον μιλούμε για έναν ιό που μεταδίδεται προτού ακόμη εκδηλωθούν συμπτώματα της νόσου στον φορέα του, είναι βέβαιο ότι ο ιός θα μεταδοθεί στα ζοφερά ποσοστά που προβλέπουν τα απαισιόδοξα σενάρια των ειδικών, από την ώρα που η Εκκλησία λειτουργεί σαν τρύπα στο συνολικό δίκτυο των μέτρων προστασίας.
Παρότι αυτή η στάση της Εκκλησίας με βρίσκει απολύτως αντίθετο, έχω την υποχρέωση να αναγνωρίσω ότι η βεβαιότητα την οποία προσφέρει η Εκκλησία στους πιστούς της είναι κάτι πιο λεπτό και με περισσότερες εννοιολογικές αποχρώσεις, εν σχέσει με τα επιχειρήματα των επικριτών της. Παραθέτω, λοιπόν, το κύριο μέρος του εκκλησιαστικού επιχειρήματος για τη Θεία Κοινωνία, ώστε να γίνει κατανοητή η λεπτότητα της θέσης της Εκκλησίας που αξίζει να την προσέξουμε:
«Η προσέλευση στη Θεία Ευχαριστία και η κοινωνία από το Κοινό Ποτήριο της Ζωής ασφαλώς και δεν μπορεί να γίνει αιτία μετάδοσης ασθενειών, γιατί οι πιστοί όλων των εποχών γνωρίζουν ότι η προσέλευση στη Θεία Κοινωνία, ακόμη και εν μέσω πανδημίας, συνιστά αφ᾿ ενός μια έμπρακτη κατάφαση αυτοπαράδοσης στον Ζώντα Θεό και αφ' ετέρου τρανή φανέρωση αγάπης, η οποία κατανικά κάθε ανθρώπινο και ίσως δικαιολογημένο φόβο. […] Τα μέλη της Εκκλησίας γνωρίζουν ότι η κοινωνία, δηλαδή η σχέση, είναι καρπός αγάπης και άθλημα ελευθερίας, ακριβώς γιατί αγνοεί την καχυποψία, τις επιφυλάξεις, τους φόβους. […] Οσοι προσέρχονται μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης και απολύτως ελεύθερα χωρίς κανένα δυναστικό καταναγκασμό, κοινωνούν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, που γίνεται φάρμακο αθανασίας, εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον».
Σημειώνω τις εκφράσεις-κλειδιά από το παραπάνω κείμενο: αυτοπαράδοση στον ζώντα Θεό, άθλημα ελευθερίας, φάρμακο αθανασίας, ζωή αιώνιος. Πού μας οδηγεί η γραμμή που χαράσσουν αυτές οι έννοιες; Στην αποδοχή της Θείας Κοινωνίας ως ενός «extreme sport» (πώς είναι το «bungee jumping»; κάτι τέτοιο) για τις ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες, από το οποίο σε τελευταία ανάλυση μόνος κερδισμένος βγαίνει ο αθλητής, αφού μεταλαμβάνει φάρμακο αθανασίας και ζωήν αιώνιον! Το ζήτημα, ωστόσο, δεν είναι τι αποφασίζουν για τον εαυτό τους οι «αθλητές» της ανακοίνωσης της Ι.Σ., αλλά τι φταίνε οι τρίτοι που δεν έχουν καμία σχέση με το «άθλημα». Αυτό όμως είναι κάτι για το οποίο η Εκκλησία δεν θέλει την ευθύνη, μολονότι της ανήκει ολόκληρη.
Πίστευε και μη ερεύνα
Αυτό ακριβώς είναι που οι αγγλόφωνοι λαοί το λένε «spot on». Κατευθείαν στον στόχο. Ανατριχιάζεις κάπως από τόση ευθυκρισία. Τη νιώθεις να περνά –ζβιν!– σαν βολίδα, να καρφώνεται στην ουσία του θέματος και να το τελειώνει οριστικά εκεί. Οπως δηλαδή λύνει το θέμα ο Τζέιμς Κάγκνεϊ με έναν πυροβολισμό, στις παλιές ταινίες του Χόλιγουντ. (Διότι, εν αντιθέσει με τις νεότερες, που βάδισαν στον δρόμο που άνοιξε ο Σαμ Πέκινπα, στις παλιές ταινίες το πιστολίδι ήταν στυλιζαρισμένο και το αίμα μινιμαλιστικό.)
Αναφέρομαι ασφαλώς –και θα το έχετε ήδη καταλάβει– στον Γεώργιο Κατρούγκαλο, τον κομψευόμενο μάγο της συριζαϊκής διπλωματίας, με τα μπουκλάκια του και τα μαντιλάκια του, ο οποίος σε χθεσινή συνέντευξή του και αναφερόμενος στην κατάσταση στον Εβρο υποστήριξε ότι, «για να είμαστε αποτελεσματικοί προς τα έξω, προϋπόθεση είναι η ενότητα του ελληνικού λαού» και κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «υπονομεύει την ενότητα, όταν καταγγέλλει την αντιπολίτευση ως Δούρειο Ιππο του Ερντογάν».
Σοβαρά; Ισως μπερδεμένος με τα μαντιλάκια του, τις γραβατούλες του, τα στενά κοστουμάκια του, που στενεύουν όλο και περισσότερο καθώς το κύρος του επεκτείνεται, δεν πρόλαβε να διαβάσει τη δημοσκόπηση που είχε δημοσιευθεί μόλις την προηγουμένη. Βάσει αυτής, το 90% των ερωτηθέντων επικροτεί τη στάση της κυβέρνησης να κλείσει τα σύνορα. Την επικροτούν, συγκεκριμένα, το 77,3% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, το 88,9% των ψηφοφόρων του ΚΚΕ, ώς και το 68% των ψηφοφόρων του καραφλού προέδρου, που ήταν και ο μόνος ο οποίος κάλεσε ευθέως να ανοίξουμε τις πόρτες διάπλατα στους εισβολείς.
Αν κάποιος υπονομεύει την εθνική ενότητα, για την οποία τόσο ανησυχεί ο Κατρούγκαλος, είναι το Τμήμα Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, που υιοθετεί και αναπαράγει σε τόνο υστερικό τη μαύρη προπαγάνδα που χρησιμοποιεί η Τουρκία εναντίον της χώρας. Στην περίπτωση αυτή, ο Κατρούγκαλος δεν διαφέρει στον τρόπο της σκέψης του από έναν οποιοδήποτε μητροπολίτη, που θα σας πει ότι δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης του κορωνοϊού από τη μετάληψη. Οπως ο μητροπολίτης αγνοεί ηθελημένα την επιστημονική γνώση ειδικών, ομοίως ο κομψευόμενος και, κατά παραδοχή του, κομμουνιστής πολιτικός αγνοεί τις μετρήσεις της κοινής γνώμης που δείχνουν την εθνική ενότητα πίσω από τα κλειστά σύνορα, επειδή, κατά την ιδεολογία του, η ενότητα αυτή πρέπει να σχηματισθεί γύρω από την αλληλεγγύη σε εκείνους που προσπαθούν να ρίξουν τον φράχτη. Πίστευε και μη ερεύνα σε αμφότερες τις περιπτώσεις…