Είναι χιλιοειπωμένο, αλλά πρέπει να επαναλαμβάνεται συνεχώς και ακούραστα για να μην επικρατεί εφησυχασμός και απειθαρχία, ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο στην εποχή του κορωνοϊού, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση. Ολα αλλάζουν –«τα πάντα ρει» κατά Ηράκλειτον– ανά πάσα στιγμή όμως, και όχι σε διάρκεια χρόνου, τόσο στον τομέα της υγείας όσο και από πλευράς οικονομίας. Δεν συζητάμε μόνο για κρούσματα και θύματα, αλλά και για νέες εστίες, ιατρικές διαπιστώσεις σχετικές με τη συμπεριφορά της COVID-19, προοπτικές και προσδοκίες, οικονομικές επιπτώσεις, τρόπους και αποφάσεις αντιμετώπισης των συνεπειών τώρα και στο μέλλον. Εδώ βλέπουμε φαινόμενα πειρατείας μεταξύ κρατών για την εξασφάλιση υγειονομικών υλικών (μάσκες, αναπνευστήρες κ.λπ.), φανταστείτε το κλίμα αβεβαιότητας και εσωστρέφειας που κυριαρχεί σε όλον τον πλανήτη…
Στη μικρή Ελλάδα, οι ελπίδες και η προσοχή κινούνται σε δύο άξονες, εθνικό και ευρωπαϊκό. Ξεκινώντας κάπως ανάποδα τις σκέψεις και τον προβληματισμό, ουαί και αλίμονο αν αυτή η λαίλαπα μάς έβρισκε εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης. Επομένως, δεν έχει νόημα να δίδεται η παραμικρή σημασία σε μπαρουφάκηδες, ιδεολήπτες, συριζοακραίους και άλλους ψεκασμένους που συνεχίζουν να δημιουργούν παράσιτα μη ακουόμενοι. Από την άλλη πλευρά, αυτό δεν σημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται στα καλύτερά της ή ότι δημιουργεί σιγουριά για ένα καλύτερο μέλλον ή ακόμη και ότι η συμπεριφορά της δεν επιτρέπει αμφισβητήσεις· κάθε άλλο. Οι τελευταίες αποφάσεις του Eurogroup, και κυρίως το τι μεσολάβησε μέχρι να καταλήξει σε αυτές, το αποδεικνύουν.
Αυτό που έγινε τελικά είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση, διαιρεμένη μεταξύ Βορρά και Νότου –ίσως για πρώτη φορά τόσο εμφανώς–, έφτασε σε έναν συμβιβασμό για να αποφύγει την ανοιχτή διάσπαση (άγνωστο ποια μορφή θα είχε, αλλά θα ήταν διάσπαση), διαχωρίζοντας ουσιαστικά το «τώρα» από το «αύριο». Φρόντισε δηλαδή να καλύψει σε ένα βαθμό (επαρκή;) τις σημερινές ανάγκες που έχουν προκύψει, αν και όχι σε αναλογία έκτασης και βαρύτητας του πλήγματος που έχει υποστεί από τον ιό ο κάθε εταίρος, ενώ οι αποφάσεις για την κάλυψη των οικονομικών αναγκών που θα προκύψουν από τη βαθιά ύφεση την επόμενη μέρα, σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις, παραπέμφθηκαν στις ελληνικές καλένδες και εφόσον υπάρξει καλή βούληση από τους πλουσίους. Κάποιοι χαρακτήρισαν «σημειωτόν», που βέβαια δεν προκαλεί κανέναν ενθουσιασμό και δεν εδραιώνει την ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης, αυτή την τακτική…
Ούτε στην Αθήνα προκάλεσε ενθουσιασμό η κατάληξη των συζητήσεων και αντιπαραθέσεων στο Eurogroup. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι θα αποκομίσει όφελος η Ελλάδα από τις αποφάσεις της περασμένης Πέμπτης και, σε συνδυασμό με τις προϋποθέσεις αυξημένης ρευστότητας που δημιούργησε η Αγία Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, θα είναι σε θέση να προσφέρει κάποια στήριξη στην «παγωμένη» οικονομία και στους ανέργους και να συμβάλει στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής. Είναι πάντως προφανές ότι η κυβέρνηση απέφυγε να μπει στην πρωτοπορία των χωρών του Νότου που απαιτούσαν διαφορετική συμπεριφορά από τους εταίρους του Βορρά. Αφενός επειδή είναι ιδεολογικά ευρωπαΐστρια και αφετέρου γιατί δεν θέλει να χαλάσει τις καλές εντυπώσεις που δημιούργησαν οι επιδόσεις της στον Εβρο και στην αντιμετώπιση της κορωνοϊκής πανδημίας, καθώς η έλευση του άγνωστου «αύριο» είναι αναπόφευκτη!
Είναι σαφές, άλλωστε, ότι στο εσωτερικό η κυβέρνηση έχει θέσει ως προτεραιότητα την αντιμετώπιση της πανδημίας με τις λιγότερες δυνατές απώλειες. Τα έχει καταφέρει καλά έως τώρα με την υπερπολύτιμη συνδρομή της πανάξιας επιστημονικής κοινότητας, αλλά τα πράγματα είναι πάλι σε κρίσιμο σημείο. Γιατί ενώ η μάχη δεν έχει κριθεί ούτε εδώ ούτε αλλού, τα φαινόμενα κόπωσης και απειθαρχίας είναι ήδη φανερά· ενόψει μάλιστα της Μεγάλης Εβδομάδας, της Κυριακής του Πάσχα και της βελτίωσης του καιρού· όταν μάλιστα η Εκκλησία της Ελλάδος προσπαθεί συνεχώς να παραβιάσει τα μέτρα με διάφορα τερτίπια, ίσως επειδή βρίσκεται σε περίοδο διαδοχής του προκαθημένου της, αλλά και λόγω μόνιμης άρνησης να προσαρμοστεί στους καιρούς.
Επιπλέον, αν η επιβολή των μέτρων προστασίας του πληθυσμού ήταν και παραμένει δύσκολη, κρύβει μεγάλους κινδύνους και η χαλάρωσή τους. Υπάρχουν πάντα οι γνωστές επικίνδυνες εστίες των μεταναστών και των τσιγγάνων που μπορεί να εκραγούν υγειονομικά και κυρίως δεν ξέρουμε ποια θα είναι η πορεία του ιού σε έναν γενικό πληθυσμό με ελάχιστη ανοσία, ακριβώς γιατί προστατεύθηκε καλά σε πρώτη φάση…