Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο τελευταίο του διάγγελμα, σε μία αποστροφή του, είπε κάτι εξαιρετικά ενδιαφέρον στο οποίο αξίζει να δοθεί βαρύτητα: «Μέσα στην πρωτοφανή αυτή κρίση άλλαξαν πολλά με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Αλλάξαμε και εμείς», τόνισε ο πρωθυπουργός. Το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο έχει ιδιαίτερη αξία γιατί περιλαμβάνει τους πάντες. Και τον ίδιο.
Το ερώτημα, λοιπόν, εύλογο. Πού έγκειται αυτή η αλλαγή; Η απάντηση περιλαμβάνει μία μεγάλη βεντάλια, αλλά κυρίως θα έλεγα τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε πλέον το κράτος. Ο πρωθυπουργός στο μεστό διάγγελμά του, με τις λέξεις να ακριβολογούν σε κάθε σημείο, το είπε και αυτό για όποιον ήθελε να το προσέξει. «Το μεγαλύτερο κέρδος μας», ανέφερε, «από αυτή την πρωτόγνωρη κρίση έχει όνομα. Και λέγεται εμπιστοσύνη. Εμπιστοσύνη προς το κράτος. Προς την κυβέρνηση. Προς τον συμπολίτη».
Ο κ. Μητσοτάκης, μάλιστα, στο ίδιο μοτίβο έθεσε αυτή την αλλαγή ως αιχμή του δόρατος για την επόμενη μέρα της δύσκολης ανασυγκρότησης. Οι λέξεις και εδώ ακριβείς: Χαρακτηρίζοντας «παρακαταθήκη» αυτή την εμπιστοσύνη, είπε πως «δεν πρέπει να φύγει μετά την πανδημία», καθώς θα μας χρειαστεί για την επόμενη μεγάλη πρόκληση «την ανάταξη της οικονομίας μας». Οχι. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έγινε κρατιστής. Φιλελεύθερος ήταν και παραμένει. Αλλά αντιλαμβανόμενος εγκαίρως τις αλλαγές που συντελούνται παγκοσμίως, σπεύδει ήδη πριν δούμε τις συνέπειές τους να θωρακίσει τις άμυνές μας. Το είπε ευθέως: Αλλάξαμε όλοι.
Συνεπώς, το κράτος είναι εδώ με μια διαφορετική πλέον προσέγγιση. Οχι το κράτος που ταλαιπωρεί. Η κρίση της πανδημίας ανέδειξε ένα κράτος που στα πολύ δύσκολα κανείς δεν μπορεί να το αντικαταστήσει. Ισως ακριβώς εκεί να πήγαινε η φράση του κ. Μητσοτάκη πως «μέσα σε 50 ημέρες διαλύθηκαν μύθοι δεκαετιών». Πράγματι, τις περασμένες δεκαετίες μία «εύκολη» και συχνή ανάλυση ήταν η επίθεση σε κάθε τι κρατικό. Η δαιμονοποίησή του. Αυτό αλλάζει. Η πανδημία έδειξε πως σε περιόδους μεγάλης κρίσης το κάθε κράτος στηρίζεται πρωτίστως στις δικές του δυνάμεις. Στους δημόσιους λειτουργούς του. Γιατί το κράτος δεν είναι απρόσωπο. Είναι οι άνθρωποί του. Εκείνοι που το υπηρετούν χωρίς κομματικά και πελατειακά κριτήρια. Αλλά με αίσθηση εθνικού καθήκοντος. Για όλους. «Είναι το πρόσωπο της προκοπής και της αλληλεγγύης της αυριανής Ελλάδας» όπως είπε ο πρωθυπουργός, δείχνοντας τα συστατικά μιας νέας κοινωνικής συμμαχίας.